Giriş
1977’de kurulmuş bir kooperatife üye oldum ama bugüne kadar yönetimin değiştiğine tanık olmadım. Bu süre içinde sahte vekaletnameler ile kendilerini seçtirdikleri söyleniyor. Bizler senelerdir üye olduğumuz halde halen bir daireye sahip olamadık ama muhtelif yerlerde bina yapıp satıyorlarmış. Masrafına katlanamadığımız için şikayette bulunmuyoruz, ne önerirsiniz? H.Y.
*****
Ülkemizin yıllardır tam olarak halledilmemiş problemlerinden biri kooperatifçiliktir. Okuyucumun anlattığı husus bir tek kendi başına gelmiş bir olay değil, çok sayıda kooperatiften şikayet geliyor. 1977’den beri bir kooperatif hâlâ 44 senenin sonunda bir işi beceremediyse artık bu işin ucunu bırakmalı, ortaklarını daha çok zarara uğratmamalı. 44 sene önce bina yapılsaydı zaten bugün ekonomik ömrünü tamamlamış olacaktı ama ortaklar hâlâ bir eve sahip olmak için ümitle bekliyor. İnsanlar bu kadar bekleyecekse ve bu kadar zarara uğrayacaksa kooperatifçiliğin ne özelliği kalır ki? Okuyucum ne yapabileceğini soruyor, kooperatiften ayrılmayı düşünmediğini de söylemiş. Hak veriyorum, hâlâ bir ümit besliyor. Benim önerilerim şunlar olacak:
*****
Kooperatiflerin dağılma nedenleri arasında üç yıl olağan genel kurulunu yapmamış olması var. Acaba üyesi olduğu kooperatifin üç yıl genel kurul yapmadığı oldu mu? Sonra amacına ulaşma imkanının bulunmadığının ilgili bakanlıkça tespiti halinde mahkemeden tasfiye kararı alınır. Ticaret Bakanlığı da kooperatifleri teftiş eder, denetler veya görevlendirdiği birimlere denetletir. Dağılma sebeplerini tespit ederse mahkemeye başvurup gereğini talep eder. Ayrıca kooperatiflerin hesapları ve işlemleri de ilgili bakanlıkça müfettişlere denetlettirebilir.
Bakanlığa yapılacak şikayetler büyük masraf gerektirmez. Bakanlık tasfiye nedenlerine rastlarsa mahkemeye başvurur. Yönetim kurulu üyeleri ve kooperatif personeli, ortaklık işlemleri dışında kendisi veya başkası namına, bizzat veya dolaylı olarak kooperatifle kooperatif konusuna giren bir ticari muamelede bulunamaz. Bunu kooperatif yönetim kurulunun başka inşaatlar yapıp sattığı ifadesi nedeni ile yazdım.
Sonra kooperatif görevlilerinin incelemelerde defter veya belge gizlemesi halinde hapis cezası verilir. Okuyucuma başvurabileceği bazı önemli noktaları hatırlattım. Bunların tamamı da önemli bir maliyeti gerektirmez. Bu açıklamalarım diğer okuyucularım için de umarım yol gösterici olur. Son olarak, bana göre kooperatiflerin çok daha sıkı ve devamlı kontrolü hususunda yasa değişikliği yapılmalıdır, buna ihtiyaç vardır.
