Giriş
Annemizden miras olarak kagir ev kaldı. Burada ben oturuyorum. Piyasaya borcum var. Haciz koyulması durumunda bu ev halimle münasip kabul edilebilir mi? ● F.K.
Hali ile münasip ev ne demek? Borçlu için ne ifade ediyor, önce bunu açıklayayım. Bir borçlunun malvarlığına haciz tatbik edilebilir. Bu arada sahip olduğu eve de haciz tatbik edilebilir. Böyle bir durumda borçlu, meskeniyet iddiası dediğimiz bir iddiada daha doğrusu itirazda bulunabilir. Bu itiraz şudur: “Bu ev ancak benim ihtiyacımı karşılayacak değerde, ihtiyacımı aşan değeri yoktur, haczedilemez.”
Borçlu bu iddiada bulunduğu takdirde bu husus mahkemece incelenir. Şayet ancak kendi ihtiyacını karşılayacak vasıfta ise haciz kalkar. Daha yüksek bir değerde ise gerektiğinde ev satılır, kendi ihtiyacını karşılar vasıfta bir ev alma bedeli kendisine bırakılır, fazlası haczedilip alacaklıya ödenir.
★ ★ ★ ★ ★
İşte okuyucumun sorduğu husus bu. Evi meskeniyet iddiasına konu olabilecek mi? Buna bir mektuptaki bilgilerle yanıt vermek mümkün değil. Zira böyle bir iddia ortaya atıldığında iş mahkemeye yansır, mahkeme bilirkişi tayin eder ve eve keşfe gidilir. Evin fiziki durumu ve değeri tespit edilmekle birlikte içinde oturan malikin aile yapısı, aile fert sayısı, sosyal durumu vs. meseleler incelenir ve bu aile yapısına uygun değerde bir ev olup olmadığı tespit edilir. Şayet sosyal yapısına ve aile fert sayısına ancak yeterli olabilecek bir ev ise iddia kabul edilir haciz kaldırılır. Yok değeri yüksek bir ev olduğu tespit edilirse, yukarıda açıkladığım gibi satışı yapılır, aileye kendi aile yapısı ve sosyal durumuna uygun ev alacak miktarda para kendilerine bırakılarak fazlası alacaklıya ödenir. Bu nedenle okuyucuma mektupla, “Sizin davanız kabul edilir” veya edilmez diyemiyorum.
