Vasiyetname

Vasiyetname yapmak istedim, tavsiyeniz üzerine notere başvurdum. Benden sağlık raporu istediler. Doktor raporu götürdüm, hastane raporu istendi. Salgın korkusu nedeniyle raporu almak için hastaneye gitmek istemiyorum. Şimdi ben vasiyetname yapamayacak mıyım? l M.L.

***

Bu problem, genel bir şikayet konusu. Vasiyetname yapmak için notere başvuranlardan belirlenmiş hastanelerde belli formata göre hazırlanmış rapor istenir oldu ama bu YANLIŞ. Vasiyetname şekillerini yıllardır yazıyorum. Ya elle yazıp zarfa koyulup notere teslim edilir veya notere vasiyetname hükümleri anlatılır, vasiyetnameyi noter hazırlar, vasiyeti yapan okur ve iki tanık huzurunda isteklerini kapsadığını beyan eder ve resmi vasiyetname yapılmış olur. Bunun için yasal olarak başka da şart aranmaz.

***

Önceden noterler aynı tarihi taşıyan akıl hastalığı ile ilgili bir doktor raporu isterlerdi. Bu istek yasal olarak vasiyetname yapılması şartları arasında yoktu. Ancak bu, vasiyetçinin ölümünden sonra çevresindekilerin, vasiyetnamenin iptali talebiyle vasiyetname yapanın akıl hastalığı bulunduğu iddiasını bertaraf etmek için alınmış bir tedbirdi. Bu raporun vasiyetname ekine koyulmasını biz de önerirdik.

Sebep ileride ihtilaf çıktığında vasiyetname düzenleyenin akıl sağlığının yerinde olduğunun belgesi olmasıydı. Yani yasal mecburiyet değildi ama tedbir almak iyi olduğundan düşünülmüştü. Fakat şimdi noterler belli hastanelerden alınmış belli şekil şartı taşımayan raporları ibraz etmeyene, vasiyetname düzenlemiyor. Bunun gerekçesi olarak da 30.9.2019 tarihli sağlık raporları hakkındaki yönergeyi gösteriyor. Ancak bu gerekçe YANLIŞ.

***

Bahse konu yönerge sürücü belgesi veya silah ruhsatı almak için yasal olarak alınması mecburi raporları düzenliyor. Nitekim başlıkları açık. İstirahat ve iş göremezlik raporları, engelli sağlık kurulu raporları, silahlı kuvvetler personeli raporları ve emniyet teşkilatına alınacak öğrenci raporları gibi başlıklar taşımaktadır. Bunların arasında noterlerin düzenleyeceği vasiyetnameler hakkında rapor başlığı yok.

Dolayısıyla rapor alınması mecburi olan faaliyetler için şekil şartı belirlenmiştir. Oysa vasiyetname yapmak için alınan rapor yasal mecburiyeti olmayan, tedbir mahiyetinde bir rapordur. Ancak tedbiren bizler raporun bir ortopedist veya bir kulak-burun-boğaz hastalıkları uzmanından değil bir akıl sağlığı ile ilgili uzmandan alınmasını önerirdik. Dolayısıyla Adalet Bakanlığı yönergesinin vasiyetname yapımını kapsamadığı açıktır.

Vatandaşın önemli bir hizmeti aksatılmaktadır. Yasalarda bulunmayan bir husus için de zaten yönerge düzenlemez, talimat verilemez. Hukuk unsuru olan noterler de bunu bilir. Bir kişinin el yazısı ile yazıp evinde sakladığı bir vasiyetname bile geçerliyken, vatandaşın önemli bir işi olan vasiyetname yapma işini aksatmak, hukuku hiçe saymaktır, hatırlatırım.