Ülkede iki ayrı ekosistem söz konusu

Çok partili parlamenter sistemle yönetildiğimiz iddiasındayız ama bir süredir gerçek böyle değil. AKP’nin 13 yıllık tek parti iktidarında güçler ayrılığı kalmadı. Hükümet, yani yürütme; yasamaya, yani meclise de hakim oldu, denetime izin vermedi. Yargıyı da bypass etti. Bir diğer farklılaşma ise partilerin oy aldığı yerler açısından oldu. AKP dışındaki partiler Türkiye’nin her yerinden milletvekili seçtiremiyor. Özellikle Güneydoğu’da sadece iki parti var: AKP ve HDP. Dolayısıyla bu bölgede iki partili bir sistemin bütün sonuçları görülüyor.

AKP birinciyse HDP ikinci, HDP birinciyse AKP ikinci oluyor. Bu ekosistem başka bir partinin yaşamasına imkan tanımıyor! Dolayısıyla HDP için bölgede çıkarttığı milletvekili sayısı çok önemli. Çünkü diğer bölgelerde dört partinin içinde mücadele ederek milletvekili çıkarıyor, işi zorlaşıyor. CHP ve MHP de bölgede varlık gösteremedikleri için az oyla milletvekili çıkarma şansını kaybediyor ve hep dört parti içinde var olmaya çalışıyor. Böylece bir bölgede iki partili, diğer bölgelerde çok partili sisteme göre oyun kuruluyor! HDP’nin bölgesel ağırlığı arttığı takdirde bu, tek partiye ve daha da içinden çıkılmaz bir duruma dönüşebilir! Sağlıklı olan, hiç kuşkusuz HDP’nin Türkiye partisi olurken diğer partilerin de bölgede söyleyecek sözlerinin olması.

MHP’nin vekil sayısı pek kritik

MHP’nin bu seçimde en büyük korkusu HDP’nin altında milletvekili çıkarmak. 7 Haziran seçimlerinde en önemli karşıtı HDP’den daha fazla oy almış olmasına rağmen seçim sistemi dolayısıyla aynı sayıda (80) milletvekili çıkarmış olmasına MHP çok alınmıştı. Bu seçimde daha da kötüsü olabilir. MHP’nin oyları ülke genelinde düşerse parti bu kez milletvekili sayısında daha dramatik düşüşler yaşayabilir ve parlamentoda dördüncü olur. Daha düne kadar parti olarak parlamentoya giremeyen, görüşmediği, dışladığı HDP’nin altında kalmak da MHP’ye çok koyar. Ama Devlet Bahçeli’nin ‘hayır’cı tavrı bu sonuca yol açabilir.

Sakın ölme, bir oy bir oydur!

Rahmetli Erdal İnönü mecburen yaptığı parti başkanlığına en çok esprili tavırlarıyla damga vurmuştu. Bir seçim gezisinde ellerine sarılıp “Paşanın oğlu öl de öleyim” diyen partiliyi sakin bir sesle “Aman sakın ölme, bir oy, bir oydur” diye uyarıvermişti. Bu seçimde de bir oyun önemi çok büyük. Neden mi? Beş ay arayla seçim yapıyoruz. Seçmenin tercihlerinde ciddi bir değişiklik yok, olamaz da. Uzmanların yaptığı analizlere göre seçilecek 550 milletvekilinin 480’inin durumu şimdiden garanti. Anketlere ve 7 Haziran seçim sonuçlarına göre değişebilecek sıralamalar, 70 milletvekili için söz konusu. Bunların da hangi şehirlerde oldukları bile belli. Örneğin AKP’nin yine en çok oy alan parti olacağı belli de milletvekili sayısı belli değil; ama tek parti iktidarı kuramayacağı (katakulli yapmazlarsa) belli. Ne belli değil? İstanbul 3. Bölge, Samsun, Aydın, Diyarbakır, Balıkesir ve Van’da AKP, bin ila 5 bin oy gibi küçük farklarla 6 milletvekilini MHP ve CHP’ye kaptırmış. CNNTürk Ekonomi Editörü Emin Çapa’nın günlerdir yaptığı ince hesaplara göre CHP de MHP de İstanbul, İzmir, Kocaeli, Ankara, Amasra, Malatya, Çorum’da küçük oy farklarıyla milletvekillerinin kaçtığını görmüşler. İşte bu illeri Emin Çapa kritik iller olarak yorumluyor. Partiler kampanya dönemini bu illerde oylarını arttırmak için geçirdi. Bir kaç bin oyla milletvekilleri el değiştirebilir diye ince hesaplar yapıldı.

Demirtaş ekrandan niye çekildi?

Bir ilginç fısılltı ise HDP Eşbaşkanı Selahattin Demirtaş’ın daha önceden katılacağını söylediği son iki televizyon programına katılmaktan vazgeçmiş olması üzerine. FOX TV’de Fatih Portakal’ın davetini önce kabul edip sonra çıkmayan Demirtaş CNNTürk’te Kemal Kılıçdaroğlu ile de programa çıkmaktan bir anda caymış. Parti çevrelerinden yapılan “Biz medya olmadan da seçim kazanırız, bize az yer verdiniz madem” açıklaması başından beri kuşkulandığım şeyi doğruluyor. PKK parti üzerindeki baskı ve denetimini artırıyor, partinin oyunu artırmasını istemiyor ve partinin giderek karizmatik lideri haline gelen Demirtaş’ın daha fazla parlamasını istemiyor.

DENGELER BOZULACAK

Siyasi parti olarak HDP’nin gücü arttıkça silahlı terör örgütü PKK’nın görevi ve gücü azalacak. Zaten PKK’nın 7 Haziran seçimlerinden sonra terörü hortlatıp katliamlara imza atmasının, terörü şehirlere taşımasının tek nedeninin de partiyi zayıflatmak ve sempatizanlarını ‘örgüte muhtaçsınız’ dedirtmek olduğunu hala düşünüyorum! Hem bence onlar aynı RTE gibi, saz çalıp türkü söyleyen başkan imajından biraz kıskançlıkla rahatsız olmuşlardı!

Depresyondayız ama tünelin ucunda ışık olacak

Açıklayamadığımız son anketlere göre partilerin oylarında fazla değişiklik yok. Peki tırmanan teröre, patlayan bombalara, artan dövize ve enflasyona, düşen gelire rağmen nasıl oluyor bu? Oluyor; bakın sokağa, bakın Reis’i seven insanlara: İstediği penaltıyı vermedi diye hakemleri statta rehin alan bir futbol takımı yöneticisi, kadınlara hakaret etmeyi erkeklik sayabiliyor!

Kamu yöneticilerini rehin alan birine HÖT diyecek bir vali bile yok ortalıkta. Adamın zorbalığını, vandallığını ancak Reis’i önleyebiliyor. İşte AKP’nin oy potansiyeli bu kafalardan çıkıyor. Seçime 3-4 gün kala el konulan cemaat şirketinin televizyon ve gazeteleri susturuluyor. Gazeteciler hakaret edilerek işten atılıyor. Hukuk yok. Adalet yok. Ve bu vandallık seçime doğru yapılıyor.

‘Toplumda nasıl oluyor da büyük tepki görmüyor, oylarını etkiler mi’ diye düşünmüyorlar? Havuz medyası, yandaş medya, TRT bu olayları göstermiyor. Geriye kalan birkaç tarafsız basın yayın organına da bizzat AKP’lilerden ‘sıra size gelecek, dişlerinizi sökeceğiz’ tehditleri yağıyor! Böyle çalkantılı, istikrarsız dönemlerde korkup pusan halk güçlünün eteğinin altına saklanırsa başına bir şey gelmeyecek diye düşünüyor. RTE ise hep kavga ve bunalımdan oy topladı, bilerek ve isteyerek yapıyor bunu. Üstelik 13 yıllık iktidarı sırasında yaratılan muhafazakarlaştırma ve dindarlaştırma da meyvelerini veriyor. Kaçak rakıdan zehirlenip ölenlere de ‘oh olsun’ demiyorlarsa ne olayım! Moda deyimle enseyi karartmayalım, gidip oyunuzu verin ve sahip çıkın.