Yeme alışkanlığı kanserde etkili

Dünya genelinde kanser nedenli ölümlerde altıncı sırada olan özofagus, yani yemek borusu kanseri ülkemizde özellikle 50 yaş üzeri erkeklerde ve mutfak kültüründe etin geniş yer tuttuğu Doğu Anadolu Bölgesi’nde sıklıkla görülüyor. Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Behlül Baydar, özofagus kanserinin geç belirti verdiğini söyledi.

Reflünün, ileri yaşlarda özofagus kanserine dönüşebildiğini belirten Baydar, riski artıran diğer faktörleri anlattı: “Tütün ve alkol kullanımı, çok sıcak çay tüketmek, sebzeden fakir, kırmızı ve tütsülenmiş et ile beslenmek, safra ve uzun süreli olarak mide asidinin özofagusa geri kaçması, bazı viral enfeksiyonlar, elde terleme eksikliği (tylosis), radyasyona maruz kalmak ve genetik faktörler özofagus kanserinin gelişimini tetikleyebiliyor. Bazı ailelerde genç yaşlarda reflü, orta yaşlarda yemek borusu hücre yapısı değişikliği gibi nedenlerle 50-60 yaşlarda özofagus kanseri gelişimi gözlenebiliyor.”

Yemek borusu kanseri gastrit benzeri yakınmalar nedeniyle geç bulgu veriyor. Anatomik özellikleri nedeni ile özofagus duvarına, göğüs boşluğu ve komşu organlara yayıldığı için erken dönemlerde genellikle semptom vermeden seyrederken; tümör evresi ilerlemiş olgularda yutma güçlüğü, kilo kaybı, göğüs veya karın ağrısı ve yemek borusu iç kısmında daralmasına bağlı olarak yenilen yiyecek ve içeceklerin, kusma olmaksızın ağza geri gelmesi (regürjitasyon) en sık görülen belirtiler arasında.

HAFİF DE OLSA YUTMA GÜÇLÜĞÜ ÖNEMLİ

Op. Dr. Behlül Baydar, yemek borusu kanserinde en uygun tedavinin ne olduğu konusunun hala tartışıldığını söyledi. Baydar, “Erken tanı çabalarına rağmen özellikle ülkemizde özofagus kanserli hastaların çoğuna lokal ileri hastalık ya da yayılma evresinde tanı koyulabiliyor. Özofagus kanserinin teşhisi endoskopi ve bu işlem sırasında alınan parçanın patolojik incelemesi ile konuluyor. Endoskopik olarak görülemeyen duvar içerisinde yer alan tümörlerde endoskopik ultrasonografi ile iğne biyopsisi yapılabiliyor. Hastalığın teşhisi için basit şikâyetler şeklinde de olsa belirtilerin ihmal edilmemesi gerekiyor. Daha önceden olmayan yemek yedikten sonra takılma hissi uyarıcı bir nitelik taşıyor. Hafif derecede dahi bir yutma güçlüğü özofagus kanserine işaret edebiliyor” dedi.

TANIDA NÜKLEER TIP YÖNTEMLERİ KULLANILIYOR

Endoskopi, hastalığın yemek borusunun ne kadarını etkilediği ve tümörün uzunluğu hakkında bilgi verirken hastaya toraks ve üst batın tomografileri çekiliyor. Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Behlül Baydar’ın verdiği bilgiye göre, bu tomografik inceleme hastalığın çevre dokulara, akciğerlere ve karaciğere sıçrayıp sıçramadığı hakkında bilgi veriyor. Nükleer tıp yöntemlerinden PET, vücutta fazla şeker tüketen dokuları gösteriyor. Kanser hücreleri hızlı üreyebilmek için birçok dokudan daha fazla şeker tüketiyor. PET, tümörün boyutları, çevre dokularla ilişkisi, bölünme hızı ve lenf bezlerine ve başka organlara sıçrayıp sıçramadığı konusunda çok değerli bilgiler veriyor. Tüm bu tetkikler sonucunda özofagus kanserinin klinik aşaması belli oluyor ve tedavi yöntemi bu aşamaya göre planlanıyor.

YEMEK BORUSU TAMAMEN ALINABİLİYOR

Yemek borusu kanseri diğer organlara yayılım yapmadığı sürece ameliyat ile tedavi edilebiliyor. Tümör dokusunun çok büyük olduğu veya yakınındaki lenf bezlerine sıçradığı durumlarda ameliyat öncesi kemoterapi ve radyoterapi uygulanarak tümör dokusu küçültüldükten sonra ameliyat yapılıyor. Stent uygulamaları tedavi edici nitelikte değil. Stent ile daralmış olan bölge tümör itilerek açılıyor. Eşlik eden kalp veya diğer organ rahatsızlıkları olan ve cerrahi tedavinin yüksek risk taşıdığı hastalarda tedavi olarak sadece kemoradyoterapi uygulanabiliyor. Yemek borusunun cerrahi olarak tamamen çıkarılması işlemi olan özofajektomi durumunda ise yemek borusu alınan hastalara mide veya kalın bağırsaktan yemek borusu yapılıyor.