1930’dan günümüze

Kadınların her alanda erkeklerle eşit seçme seçilme hakkına kavuşmasının ilk adımı olan Belediye Kanunu 3 Nisan 1930’da kabul edildi. 1930’da belediye seçimlerine katılabilen kadınlar, üç yıl sonra köy ihtiyar meclisi ve muhtarı, 1934‘te de milletvekili seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı elde ettiler.

İlk başkanlar

Özlem Çerçioğlu

1930’da Artvin’e bağlı Yusufeli ilçesi Kılıçkaya beldesinde seçimi kazanan Sadiye Hanım, Türkiye’nin ilk belde belediye başkanı oldu. Müfide İlhan ise 1950 yerel seçimlerinde birinci olarak, Mersin’in ve dolayısıyla ülkenin ilk kadın il belediye başkanı unvanını aldı. Türkiye’nin ilk kadın büyükşehir belediye başkanları ise 2014 Türkiye yerel seçimleri’nde seçilen Özlem Çerçioğlu (Aydın), Fatma Şahin (Gaziantep) ve Gültan Kışanak’tır (Diyarbakır).

İlk muhtar

Gül Esin (Gülkız Ürbül) ise Cumhuriyet tarihinin ilk kadın muhtarıydı. Günümüzde Aydın’a bağlı bir köy olan Demircidere’de 7 erkek adaya karşı yarışmış ve seçim sonunda oy çokluğuyla muhtar ilan edilmişti. 1933 yılında 32 yaşında iken, Demircidere muhtarlığına yaklaşık 500 oy alarak seçildi. 11 Aralık 1933’te Halkevi Gazetesi’nde, ‘Büyük inkılabın ilk kadın muhtarı, vazifen kutlu ve mutlu olsun’ manşetiyle haber oldu. İki yıl süreyle muhtarlık yapan Gül Esin, kahvehanelerde kumar oynamayı yasakladı, çocukların okula yazdırılması, kadınların sosyal hayata hazırlanması, kız kaçırma olaylarının önlenmesi ve nikâh işlerinin düzene sokulması gibi konularda çalıştı. Gül Esin o günleri şöyle anlatır: “Muhtarlık için aday olduğumda, bana kimse karşı çıkmadı. Muhtarlığa, o zamanki nahiye müdürümüzün isteği ile girmiştim. İlk kadın muhtar seçildiğimde de herkes bana yardımcı oldu. Muhtarlığım sırasında da köydeki kız kaçırma olaylarının önlenmesinde büyük çaba harcadım. Köye yol, köprü ve köy konağı yaptırdım.”