Yurt dışına kaçırılmak istenen 200 bitki türü, Yalova’da koruma altında

İsmail ÖZTÜRK/YALOVA,(DHA)- YALOVA’da 5 yıl önce açılan Geofit Araştırma Merkezi’nde coğrafyaya özgü, yok olmaya yüz tutan ve yurt dışına kaçırılmak istenen binlerce bitki türü kontrol altında tutuluyor. Yalova Atatürk Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Yılmaz Boz, bugüne kadar Türkiye’den kaçırılmaya çalışılan 200 tür bitkinin yakalandığını ve merkezde koruma altına alındığını belirtti.
Türkiye’de bu konudaki ilk ve tek merkez olan Geofit Araştırma Merkezi’nde 450’si endemik olmak üzere toplam bin 100 adet bitki türü koruma altında bulunuyor. 8 yıl süren çalışma ile 350 bin kilometrekare alanda yapılan çalışma ile bir araya toplanan bitkiler, merkezde çoğaltılıp ıslah ediliyor. Koruma altındaki bitkiler çoğaltılarak pilot illere gönderiliyor. Yok olmaya yüz tutan bitkiler ise burada yeniden hayat buluyor. Geofit Araştırma Merkezi’nde yapılan çalışmaları anlatan Yalova Atatürk Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürü Dr. Yılmaz Boz, yurt dışına kaçırılan bitkilerle ilgili de bilgi verdi. Geofit’in soğanlı ve yumrulu bitkilerin ortak adı olduğunu söyleyen Müdür Boz, “Bu proje 2000’li yıllarda başlamış ve 2014 yılında da hayata geçmiştir. Burada toplamda bin 100 türü muhafaza ediyoruz. Bu kapasite ılıman iklim kuşağındaki Dünya’nın en büyük kapasitesi. Burada korumanın yanı sıra nasıl üretilip üretime kazandırılabileceği konusunda da çalışmalar yapıyoruz. Burada sadece Türkiye’de yetişen türleri toplamanın yanı sıra ülkemizden kaçırılmak istenen veya başka ülkelerden kaçırılırken ülkemizden geçerken yakalanan bazı türleri de merkez olarak burada koruma altına alıyoruz. Bu tipte yaklaşık 200 tür bulunuyor. Bu bitkiler süs bitkilerinin, ilaç hammaddelerinin de gen kaynağı olma özelliğini taşıyorlar. Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü ve bazı diğer enstitülerin de içerisinde olduğu ama etkin olarak Yalova Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü’nün üzerinde çalıştığı bazı türler var. Mesela Mis Zambağı, Çakar Nergis, Ters Lale ve Kardelen gibi bazı türlerin üretimini de yapıp il müdürlükleri vasıtasıyla çiftçilere veriyoruz” dedi.
GEOFİT MERKEZİ, CHİNA EXPO 2019’DA TÜRKİYE’Yİ TEMSİL EDECEK
Dünya literatüründe olmayan 30 adet yeni türün de burada teşhis edildiğini söyleyen Müdür Boz, Geofit Araştırma Merkezi’nin Çin’de yapılacak olan China Expo 2019’da ülkemizi temsil edeceğini söyledi. Geofit Bahçesi’nin sadece muhafaza altında tutulan tür sayısı ile değil mimarisi ile de dünyadaki ilk yapı olarak göze çarptığını söyleyen Boz, “Yalova Geofit Bahçesi bu yıl Çin’de gerçekleşecek ve alanında Dünya’nın en büyük fuarlarından birisi olan China Expo 2019’da ülkemizi temsil edecek. Bununla ilgili çalışmalar yapıldı. Çin’de burasının aynısının küçük ebatlısı oluşturulacak ve China Expo’da yer alacak” diye konuştu.
2 bin 150 metrekaresi yetiştirme ve araştırma alanı olan merkezin 480 metrekaresi ise sergileme alanlarından oluşuyor. Geofit Araştırma Merkezi’ni bir yılda ortalama 2 bin araştırmacı ve bilim adamı geziyor.

FOTOĞRAFLI