Giriş
Soru: 1986’da SSK’lı oldum. 1982 gün SSK’ya, 1302 gün Bağ-Kur’a primim var. Yüzde 80 raporum olduğundan, malulen emekli olmak için başvurdum. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) ilk defa sigortalı olduğum tarihten önce rahatsızlığım olduğunu belirterek, malulen emekli olamayacağımı bildirdiler. Görüştüğümde verilen karara itiraz edebileceğimi belirttiler. Ayrıca, 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim şartlarıyla yaşlılık sigortasından emekli olacağım bildirildi. Ancak, rahatsızlığımın ortaya çıkış tarihi 1996’dır. Burada ciddi bir rahatsızlık var. Bu durumda ne yapabilirim? Nasıl emekli olurum? Recep ŞAHİNOL Cevap: İlk defa sigortalı olunduğu tarihte rahatsızlığı olanlar malulen emekli olamıyor. Bazı rahatsızlıklar doğuştan olabiliyor. Sigortalı rahatsız olduğunun yıllar sonra farkına varabiliyor. Her ne kadar rahatsızlığınız 1996’da ortaya çıkmışsa da sağlık kurulu rahatsızlığınızın sigorta başlangıç tarihinden önce olduğunu tespit ederek emekli etmemiş. Doktorlar hastalığın cinsine göre; ne zamandan beri var olduğunu tespit edebiliyor. Verilen karara tabi ki itiraz etme ve itirazdan da sonuç alamazsanız, dava açma hakkınız var. Ancak, gerek itiraz gerekse dava açmada, yine tam teşekküllü bir hastanede incelemeye tabi tutularak, rahatsızlığınızın başlangıç tarihi tespit edilecek.
[[HAFTAYA]]
Öncelikle özel doktorunuzla görüşüp, rahatsızlığınızın başlangıç tarihi konusunda bilgi edindikten sonra, itiraz ve dava yoluna başvurmanızda yarar var. Kurumun belirttiği gibi, ilk defa sigortalı olduğunuz tarihte malul derecesinde rahatsız olduğunuzdan, 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim şartlarına tabisiniz. 316 gün daha prim ödeyerek, toplam ödemenizi 3600 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik durumunuzu bildirmemişsiniz. Şayet askerlik yapmışsanız, askerlik sürenizin 316 günü borçlanarak, hemen emekli olabilirsiniz. Nasıl emekli olursanız olun, sosyal haklarınız ve taban aylık uygulaması nedeniyle alacağınız aylık aynı olur.
Eşinizin 1992 ile 2000 değiştiriyor arasını borçlanması için yeni yasa lazım
Soru: Eşim 29 Nisan 1962 doğumlu. Mart 1992’de vergi mükellefi oldu. Ekim 2000’de Bağ- Kur’lu oldu. Eşimin 1992’den 2000 yılına kadar olan boşluğu doldurabilir miyiz? Eşim esnaf olmadan önce iki doğum yaptı. Biri bir buçuk yaşında vefat etti, diğeri yaşıyor. Doğum borçlanması yapabilir miyiz? Eşim ne zaman emekli olur? İbrahim ŞAH/Mersin Cevap: Yeni bir düzenleme yapılmadığı sürece eşiniz 1992 ile 2000 yılı arasını borçlanarak kazanamaz. Doğum borçlanması sigortalı çalışanlar için getirilmiş bulunuyor. Bağ-Kur sigortalıları ve memurlar doğum borçlanması yapamıyor. Maalesef eşiniz doğum borçlanmasından da yararlanamaz. Eşiniz ara vermeden 4 Ekim 2015’e kadar prim ödeyerek toplam ödemesini 5400 güne tamamlaması şartıyla, 61 yaşını dolduracağı tarihte yaş haddinden emekli olabilir.
Kiracı stopajı ödemese de mal sahibi vergisinden mahsup edebilir
Soru: İşyeri kira geliri beyan edilirken kiracının kestiği stopaj, vergiden düşülüyor. Kiracı stopajı yatırmazsa durum ne olur? Mal sahibi kira beyanında stopajı düşemez mi? Ayşe NUR Cevap: İşyeri kira geliri beyanında, kiracının kiradan kestiği verginin (stopaj) hesaplanan vergiden mahsubunda, kesilen verginin vergi dairesine yatırılmış olması aranmıyor. Sadece stopajı yapan kiracının adı, soyadı, brüt kira tutarı, kesilen vergi, stopaj yapılan ayları gösteren bir tablonun beyannamenin ekinde verilmesi gerekiyor.
Bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor
Soru: 1964 doğumluyum. 1986-1988 yılları arasında yurtdışında sigortam var. 1988’de Türkiye’de üç ay sigortam bulunuyor. 2000’den beri Bağ-Kur’luyum. Ne zaman emekli olabilirim? Bülent GÜL/İstanbul Cevap: SSK’dan daha erken emekli olabilirsiniz. Son yedi yılda fazla prim ödenen kurumdan emekli olunduğunda, SSK şartlarıyla emekli olmak için Bağ-Kur’u kapattıktan sonra sigortalı çalışarak en az 1260 gün prim ödemiş olmanız gerekiyor. Hangi tarihte emekli olacağınızı hesaplayabilmeniz için, 1998’deki sigorta başlangıcınızı tarih olarak (gün, ay ve yıl olarak), hangi tarihler arasında kaç ay askerlik yaptığınızı, 2000’deki Bağ-Kur başlangıcınızı yıl değil tarih olarak ve yurtdışında çalışma sürenizi bildirmeniz gerekiyor. Çünkü, bir gün bile emekli olma şartlarını değiştiriyor.
Sigortalı çalışarak priminizi 5300 güne tamamlamanız gerekiyor
Soru: 1963 doğumluyum. 1985’te SSK’lı oldum. 560 gün prim ödedim. 1 Ekim 2003’te Bağ-Kur’a geçtim. Bağ-Kur’dan ayrılıp SSK’ya geçmek istiyorum. SSK’ya geçip 3-5 yıl prim ödersem ne zaman, Bağ-Kur’a devam edersem ne zaman emekli olabilirim? Muzaffer POLAT/Ankara Cevap: SSK’da 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Bağ-Kur’u kapatıp SSK’ya 1660 gün daha prim ödeyerek, 3640 gün olan ödemenizi 5300 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
50 yaşınızı dolduracağınız 28 Haziran 2011’de emekli olabilirsiniz
Soru: 28 Haziran 1961 doğumluyum. 7 Ağustos 1989’da SSK’lı oldum. 1981-1983 yılları arasında yaptığım 20 ay askerlik süremi borçlanarak bedelini ödedim. Ne zaman emekli olurum? Muammer GEZGİNER Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerliğinizi borçlanmanız, sigorta başlangıç tarihinizi 20 ay geri götürerek, 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 5375 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 50 yaşınızı dolduracağınız 28 Haziran 2011’de emekli olabilirsiniz.
Prim ödemeseniz de 58 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 5 Aralık 1956 doğumluyum. 15 Mayıs 1981’de Bağ-Kur’lu oldum. 1 Aralık 1999’da çıkışımı verdim. 18 yıl 6 ay 16 gün hizmet sürem var. Ne zaman emekli olabilirim? Yakup ALBAYRAK Cevap: 25 yıl prim ve 47 yaş şartlarına tabisiniz. 6.5 yıl daha prim ödeyerek 18.5 yıl olan ödemenizi 25 yıla tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca, bundan sonra prim ödemeseniz de 15 tam yıl prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak, 5 Aralık 2014’te emekli olmanız da mümkün.
