Aile yardımı 'asgari ücret' kadar olsun

Memurlara; çalışmayan eşleri ve çocukları için yaşları ve cinsiyetlerine göre belirlenen şartlarda ‘aile yardımı ödeneği’ adı ile sosyal yardım yapılıyor. Aile yardımı ödeneği, belirlenmiş gösterge rakamının, ilgili dönemi için belirlenen memur maaş katsayısının çarpımı sonucunda bulunuyor. Aile yardımı ödeneği her ay maaşla birlikte ödeniyor.

Eşlerin ikisi de memur ise çocuklar için erkeğe veriliyor. Bu yardım hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödeniyor. Memurun borcu için de haczedilemiyor. Memurlar aile yardımı ödeneklerinin artırılmasını, özellikle öğrenci olan çocukları için öğrenim yardımı talep ediyor.

Kimler için veriliyor?

Eş için aile yardım ödeneği; her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşler için ödeniyor. Erkek çocuklar için aile yardımı ödenmesinin şartı çocuğun 25 yaşını doldurmamış olması. Kızlar için ise yaş şartı aranmadan evleninceye veya çalışmaya başlayıncaya kadar aile yardım ödeneği veriliyor.

Memurun, geçimini sağladığı üvey çocukları için de aile yardım ödeneği var. Evli olmayan ve çalışamayacak derecede malul olduğu resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilen çocuklar için de yaş şartı aranmadan süresiz olarak aile yardımı veriliyor.

Emekli eş ve çalışan çocuğa yok

Aile yardım ödeneği alırken çalışmaya başlayan eşin aile yardımı kesiliyor. Çalışmasa dahi emekli aylığı alan eşler için de aile yardımı ödenmiyor. Çocuklarda ise öncelikle evli olanlar için ve burs alan veya devlet tarafından okutulan çocuklar için aile yardımı verilmiyordu. Ancak 2012/1 sayılı Kamu Görevlileri Hakem Kurulu kararı uyarınca diğer şartları taşıyanlardan burs alan veya devlet tarafından okutulan çocuklar için aile yardımı ödenmeye başladı.

Yaşı ne olursa olsun, kendi adına ticaret yapan veya başkasının yanında her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışan çocuklar için aile yardımı verilmiyor. Ancak öğrenim yapmakta iken tatil döneminde çalışan çocuklar için verilen aile yardımı kesilmiyor.

Çalışanın yardımı kesiliyor

Memur, çalışmayan eş için ödenen aile yardımı ödeneğine evlendiği, çocuk için ödenen yardıma da çocuğun doğduğu tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanıyor. Çalışmayan eş nedeniyle ödenen aile yardımı ödeneği, boşanma veya eşinin ölümü halinde sona eriyor. Çocuk için ödenen yardımı ise çocuğun ölümü veya erkek çocuklarının 25 yaşını doldurduğu, kız çocukların evlendiği tarihi takip eden aybaşından itibaren sona eriyor. Çocuklar için ayrıca yaş ve cinsiyetine bakılmaksızın çalışmaya başladıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren aile yardımı ödenmiyor.

Eş için 157.57 lira

Memurun bir işte çalışmayan veya emekli aylığı almayan eşi için, memur maaş katsayısının, 2134 gösterge rakamıyla çarpımı sonucu bulunan tutarda aile yardım ödeneği veriliyor. Aile yardım ödeneği vergiye tabi tutulmadan net olarak ödeniyor. Eşler için Ocak-Haziran 2013 döneminde geçerli memur maaş katsayısı (0.073837) üzerinden hesaplanan aile yardımı ödeneği tutarı 157.57 TL’dir. Memurlar aile yardımı ödeneğinin artırılmasını ‘aile yardımı ödeneğinin en az asgari ücret tutarında’ olmasını ve ödenekteki artışların asgari ücrete endekslenmesini talep ediyor.

EĞİTİM İCİN DESTEK VERİLSİN

Bir işte çalışmayan, evli olmayan ve 25 yaşını geçmemiş erkek çocuklar ile yaşına bakılmaksızın kız çocukları için ödenecek aile yardımı ödeneği 0-6 yaş grubu çocuklar için 500, daha büyük çocuklar için 250 gösterge rakamının, ilgili dönemin memur maaş katsayısı ile çarpımı neticesinde bulunan miktar üzerinden ödeniyor. Herhangi bir vergiye tabi tutulmadan net olarak veriliyor.

Buna göre 2013’ün ilk altı aylık dönemi için; 0-6 yaş grubu (72. ay dâhil) her çocuk için 36.90 TL, bu yaştan büyük her çocuk için 18.46 TL aile yardımı ödeniyor. Aile yardımı ödeneği verilmesinde, en fazla iki çocuk sınırlaması, Şubat 2011’de 6111 sayılı kanunla kaldırıldı. Artık çocuklar için aile yardımı ödenmesinde, sayı sınırlaması bulunmayıp kapsamdaki her çocuk için ödenek veriliyor. Memurlar çocuk yardımının gerçekçi rakamlarla verilmesini, yani yükseltilmesini istiyor. Ve özellikle çocuklar için verilen ödenekte yaş şartının kaldırılmasını ve ‘öğrenci olan çocuklar için de eğitim yardımı’ verilmesini talep diyor.

MEMURUN BEYANI GEREKİYOR

Aile yardımı almak için öncelikle beyan gerekiyor. Aile yardımı beyanı yazılı olarak matbu bildirim belgesi ile yapılıyor. Memur öncelikle işe başladığında, kurumların personel birimlerince matbu olarak hazırlanmış ‘aile yardımı bildirimi’nin doldurması isteniyor. İlk bildirime göre, aile yardımı ödenmesini gerektirir durumda eş veya çocuk varsa memurun ilk aylığı ile birlikte aile yardımı ödeniyor.

Aile durumunda değişiklik halinde, aile yardımı beyanı yenileniyor. Yenilenen aile yardım bildiriminin verildiği tarihi takip eden aybaşından itibaren yeni duruma göre aile yardım ödeneği verilmeye başlıyor. Aile yardımı bildirimin her yıl yenilenmesine gerek bulunmuyor. Ancak; memurun;

- Aile yardımından yararlanan eşinin çalışmaya başlaması,

- Eşinin vefatı,

- Eşinden boşanma,

- Çalışması nedeniyle aile yardımı alamayan eşin işten ayrılması,

- Çocuk doğumu,

- Çocuğun işe başlaması,

- Evli kız çocuğunun boşanması,

- Aile yardımı alan çocuğun evlenmesi, gibi hallerde ‘aile yardımı bildirimi’nin yenilemesi gerekiyor.

Başvurmayana verilmiyor

Memur ilk göreve başladığında, kurumuna verdiği aile yardımı bildirimine göre, ödeme yapılması gereken eş ve çocukları için ilk aylığı ile birlikte aile yardımı ödenmeye başlıyor. Eş ve çocuklarının memur görevdeyken durum değişikliği ile aile yardımını hak eder hale gelmeleri halinde ise bildirim yenileniyor. Burada ‘dikkat edilecek husus’ aile yardımı ödeneği durum değişikliği sonrası değil, aile yardımı bildiriminin verildiği tarihi takip eden aybaşından itibaren ödemenin başladığıdır.

Bu nedenle aile yardımından faydalanılması için mutlaka zamanında bildirim verilmesi gerekiyor. Örneğin; memur iken 7 Eylül 2012’de evlenen ve eşi çalışmayan Ali Bey aile yardımı bildirimini arkadaşlarının uyarısı üzerine 18 Ocak 2013’te vermişse aile yardımı ödeneği 15 Şubat 2013’te ödenmeye başlıyor. Geçmişe yönelik 5 aylık aile yardımını alamayan Ali Bey’in kaybı 5 ayda 787.85 TL oluyor.

Eşi ücretsiz izinli memur yardımı alır

Eşlerden ikisi de memursa ikisine de eşten dolayı aile yardımı ödeneği verilmiyor. Aile yardımı ödenmesi gereken çocuk varsa da ikisi de memur olan eşlerden erkek memura çocuktan dolayı aile yardımı veriliyor. Askerlik, doğum gibi nedenlerle veya istekle aylıksız izne ayrılan memur eş nedeniyle çalışan eşe, ücretsiz izin süresince aile yardımı veriliyor. Erkek memurun askerlik gibi nedenlerle ücretsiz izine ayrılması halinde de aile yardımı ödeneği aldığı çocuğu varsa bu ödenek eşinin askerliği boyunca diğer memur olan eşe veriliyor.

Yetim aylığı alan çocuk için aile yardımı var

Eşler için sosyal güvenlik kurumlarından aylık alma aile yardımı verilmesine engeldir ama çocuklar için böyle bir durum söz konusu değil. Çocuklar için hangi hallerde aile yardımı ödenmeyeceğine mevzuatında açık bir şekilde yer verilmiş. Bu düzenleme de yetim aylığı alan çocuğa aile yardım ödeneği verilmeyeceği yer almadığından, yetim aylığı alan çocuk için aile yardımı ödeneği veriliyor. Aile yardımı alırken yetim aylığı almaya başlayan çocuk için verilen aile yardımı da kesilmiyor.

İşsizlik ödeneği alan eş için yardım ödeniyor

Çalışması nedeniyle diğer eşe aile yardımı ödenmezken, eşin işten ayrılarak işsizlik ödeneği almaya başlamasıyla, memur eşe aile yardımı ödeneği verilmesi gerekiyor. Çünkü; eşten dolayı aile yardımı alınmaması için, eşin menfaat karşılığı çalışmaması veya emekli aylığı almıyor olması gerekiyor. İşsiz kalan eş, menfaat karşılığı çalışmasından dolayı değil, işsiz olduğu için işsizlik ödeneği alıyor. İşsizlik ödeneği alan eş için memur eşin bildirimini takip eden aybaşından itibaren aile yardımı ödenmeye başlıyor.

Tarım sigortalısı eş için yardım ödenmiyor

Eş nedeniyle aile yardım ödeneği verilebilmesi için, eşin her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmaması gerekiyor. Tarım sigortası ise tarımla uğraşan çiftçiler için yapılıyor. Eş çiftçilik yaparak menfaat karşılığı çalışıyor. Bu nedenle de tarım sigortalısı eş için memur olan eşe aile yardımı ödeneği verilmiyor. Memurlar, iş bulamayan eşlerin sosyal güvencesini sağlamak için tarım sigortalısı olduğunu gerçekte çiftçilikten önemsenecek tutarda gelir elde edilmediğini belirtiyor ve tarım sigortalı eş için aile yardım ödeneği ödenmesini istiyor.

YARIN: MEMUR VEKALET İSTEMİYOR, VEKİL MEMUR EMEKLİLİK HAKKI İSTİYOR

>>Belediyelerde çalışan 156 bin kişi kadro bekliyor

>> Memur terfide adalet istiyor

>>Yemek değil, nakit istiyorlar

>>Sorumluluk var, tazminat yok

>>Bir derece az da olsa rahatlatır

>>Kazanılmış haklar geri verilsin