Çok çalışıyorsunuz

Özel güvenlik görevlisi olarak çalışıyorum. Aylık mesaimiz 240 saat. Ancak fazla mesai alamıyoruz. Talep edebilir miyiz? Değişik yerlere gönderilmemiz halinde en çok ne mesafede rotasyona gidebiliriz? V.A.

Yasal olarak haftalık çalışma saati 45 saattir. Bunun üzerindeki çalışma fazla mesai demektir ve fazla mesai ücretini gerektirir. Fazla mesai de işçinin kabulüne bağlıdır. Ayrıca fazla mesai senede iki yüz yetmiş saatten fazla olamaz.
Oysa siz neredeyse dört buçuk ayda bu süreyi dolduruyorsunuz. Yani çok aşırı bir çalışma temponuz var ki yasal süreleri kat kat aşıyor. Bunlar için bir de fazla mesai almıyorsunuz. Bunları çalışıyorken de talep edebilirsiniz.
Ancak çalışıyorken talep etmenizde birtakım engeller varsa, -ki olabilir- iş akdiniz son bulduğunda da talep edebilirsiniz. İşyerinin değiştirilmesi yerine göre iş şartlarının ağırlaştırılması olarak kabul edilebilir ancak aynı şehir içinde, önemli bir mesafe farkı olmayan hallerde iş şartlarının değiştiğinden söz edilmeyebilir. Bunun için bir ölçü yoktur, her olayın özelliğine göre değerlendirilmelidir.

Gaiplik kararının şartları var
Miras bırakan yakınım eceli ile ölmüştü. Ben de veraset ilamı çıkardım. Böyle biri hakkında gaiplik kararı çıkarılır mı? Kayım tayini ile malvarlığı izale-i şuyu yolu ile satılabilir mi? V.D.

Elinizde veraset ilamı olan, nüfusta ölüm kaydı olan ve ölüm tarihi belli olan biri için gaiplik kararı çıkarılmaz. Ancak olayınızda bir karışıklık var gibi geliyor. Sorunuz, bundan sonra çıkarılabilir mi gibi sorulmuşsa da, sanki önceki tarihlerde çıkarılmış gibi bir hava var. Bir kimsenin ölümü belli değil ise ölüm tehlikesi içinde kaybolmuşsa veya uzun süredir kendisinden haber alınamıyor ise böyle biri için mahkemeden gaiplik kararı alınır.
Nüfusta öldüğü görülüyor, tarihi de belli ise artık onun için gaiplik kararı alınmaz. Malvarlığı mirasçılarına geçer, mirasçısı bulunmazsa malvarlığı hazineye geçer. Dolayısı ile önceden gaiplik kararı alındı ise yanlış bir iş yapılmış, bundan sonra alınması düşünülüyor ise alınamaz. İzale-i şuyu olayına gelince. Bir gayrimenkulün hissedarı ortalıkta yoksa onun hissesini temsil için kayım atanır.
Olayınızda yakınınız için gaiplik kararı verildi ise de kayım atanması normaldir. Kayım kayıp kişinin hissesini temsil eder ve hisseye düşen para bilahare gaibin mirasçısının ortaya çıkması halinde ona tevdi edilebilir. Dolayısı ile böyle bir para varsa size ödenmelidir.

Köklü değişiklik
Geniş bir araziyi parselledim, yollar ve bazı alanları terk ettim. Eskiden bu arazi için senelik 60 lida vergi öderdim. 2010 yılı için gittiğimde 673 lira vergi çıkardılar. Yani bir araziyi parsellemek suç mu? Şimdi gidip tevhit istesem ve terkleri geri alsam yine 60 liraya döner miyim? Z.E.

Size ciddi bir yanıt vermek için arazinin bulunduğu yerde neler olduğunu mahallinde incelemek lazım. Ben size yanıt vereceğim ama yine kahve falı bakarak vereceğim. Ancak siz bu yanıtım çerçevesinde bir araştırma yapacaksınız, muhtemelen anlattıklarımla karşılaşacaksınız. Sizin araziniz önceleri tarla imiş.
Bir tarlanın vergisi ne ise onu ödemişsiniz, bu da 60 TL imiş. Ancak bir tarla parsellendiğinde arsaya dönüşmez, daha küçük tarlalara bölünür o kadar. Bir tarlanın arsaya dönüşmesi o mahalde mevzi imar planlarının yapılması ile olur. Kırsal kesim imar planı kapsamına alınır, sizde olduğu gibi yollar, meydanlar, sosyal alanlar belirlenir ve artık tarladan çıkar. Kasaba, mahalle, şehir olur. Bu halde de parseller artık tarla olmaktan çıkar arsa olur.
Bu durumda vergi de değişir. Çünkü arsaların asgari beyan değeri mahalli idarelerce belirlenir. Yani verginin kaç kat artacağını önceden bilemezsiniz. Ancak ilan edilince öğrenirsiniz ve işin ilginci vatandaş olarak buna itiraz hakkınız yoktur. Olayı bu noktadan araştırın, kuvvetle muhtemeldir ki bizim fal çıkacak.