Giriş
Soru: 11 Ekim 1964 doğumluyum. 1 Mayıs 1986’da SSK’lı oldum. 5815 gün primim var. İşsizlik primini önümüzdeki ay almaya başlarsam, askerliğimi borçlanıp emekli olabilir miyim? Emekli olunca işsizlik kesilir mi? Hikmet SEYREK Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıcınızdan önce yapmışsanız 340 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıcınız 340 gün geri gider ve 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 48 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.
[[HAFTAYA]]
İşsizlik ödeneği alabilmeniz için, işverenin iş akdinizi haksız yere feshederek işten çıkartmış olması gerekir. Böyle bir durum varsa, en fazla 10 ay işsizlik ödeneği alabilirsiniz. Emekli olacağınız tarih, işsizlik ödeneğinin tamamını aldıktan sonraya denk geldiğinden, işsizlik ödeneğinizin kesilmesi söz konusu olmaz.
Yurtdışı borçlanma bedelinin üç ay içinde ödenmesi zorunlu
Soru: Almanya’da 8 yıl çalıştım. Bu süremi borçlanmak istiyorum. Borçlanma bedelini 12 taksitte ödemem mümkün mü? Bir de 8 yıl için kaç lira ödemem gerekir? Ahmet ÇAKIR Cevap: Yıl sonuna kadar borçlanma talebinde bulunursanız sekiz yıl (2880 gün) olan yurtdışı çalışma süresi için, 25.718.40 TL ödemeniz gerekir. Borçlanma bedelini 12 taksitte ödeyemezsiniz. Borçlanma bedelinin tebliğ tarihinden itibaren üç ay içinde ödenmesi gerekiyor.
MAHKEMEDE BİR GÜN BİLE KAZANSANIZ BAŞLANGICINIZ 1986’YA GİDER
Soru: 1 Ekim 1986’da işe başladım. İki yıl çalıştıktan sonra işten ayrıldım. 1993’te tekrar işe girdim. Hâlâ burada çalışıyorum. Fakat sigorta dökümü aldığımda prim ödemem 1993’te başlamış görünüyor. Yani şimdiki işimden prim ödenmeye başlamış. 1986’da çalıştığım işyeri benim için o zamanki Sosyal Sigortalar Kurumu Müdürlüğü’ne başvurmuş. Anladığım kadarıyla bordro düzenlememiş. Yani sigortamı yatırmamış. (Eski işyeri sahibini aradım fakat şu anda faaliyette değil). Bu konuda ne yapabilirim? Ümit ÇERKEZOĞLU/GİRESUN Cevap: 1986’da çırak veya stajyer olarak çalışmışsanız, prim ödenmemesi normal. Çünkü, çırak veya stajyer sigortasında, kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmez. Dolayısıyla döküm alındığında prim ödemesi görünmez. Ancak, bu dönemde çırak ve stajyer sigortasında, kısa vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan, hastalık, iş kazası ve meslek hastalığı sigortalarına prim ödenir. Çırak ya da stajyer, iş kazası, meslek hastalığı ve diğer hastalıklara karşı güvence altına alınmış olur. Çırak ve stajyer sigortasında verilen sigorta sicil numarası ve sigorta kartının emekli olana kadar kullanılması, sizde olduğu gibi sigortalılarda ‘sigortam başladı’ yanılgısına yol açmaktadır. Şayet 1986’da çırak veya stajyer olarak çalışmamışsanız, işveren girişinizi bildirmiş olmasına karşın, ya çalışmalarınızı bildirmemiş ya da çalışmalarınızı bildirmesine karşın kurumda yapılan bir hata veya belgedeki bir eksiklikten veya mutabakatsızlıktan dolayı, çalışma günleriniz dosyanıza işlenmemiş olabilir. Bu durumda, öncelikle işvereninizin çalışmalarınızı kuruma bildirip bildirmediğini araştırın. Bildirilmişse, bu kez kurumdan neden günlerinizin dosyanıza işlenmediğini araştırıp, yapılan hatanın düzeltilmesini ve eksiğin giderilmesini talep edin. Ancak, işveren çalışmalarınızı kuruma bildirmemişse, bu durumda İş Mahkemesi’ne hizmet tespit davası açarak, belirttiğiniz dönemdeki çalışmalarınızı belge ve şahitlerle mahkemede kanıtlarsanız, günlerinizi kazanabilirsiniz. Bir gün bile kazansanız, başlangıcınız 1 Ekim 1986’ya gider ve emekli olmak için, 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz.
Askerliğinizin 400 gününü borçlanmalısınız
Soru: 9 Ocak 1966 doğumluyum. 1 Ocak 1988’de SSK’lı oldum. Sigorta girişimden önce 1 Haziran 1986-30 Kasım 1987 arasında 18 ay askerlik yaptım. Şu anda 8591 gün primim var. SSK’lı olarak çalışıyorum. Emeklilik yaşım 50 görünüyor. Askerliğimin ne kadarını borçlanırsam, erken emekli olabilirim? Bir de askerlik borçlanmasının günlük bedeli ne kadar? Hasan YILMAZ Cevap: Başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerliğinizin 400 gününü borçlanmanız halinde, sigorta başlangıcınız 400 gün geri gider. 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlar. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 49 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.
Haziran 2012’de emekli olabilirsiniz
Soru: 3 Haziran 1963 doğumluyum. 24 Ocak 1988’de Bağ-Kur’lu oldum. Askerliğimi 1983-1984 yıllarında yaptım. 20 ay olan askerliğimi borçlanarak bedelini ödedim. Ne zaman emekli olurum? Kadir TÜNEL Cevap: Askerlik borçlanması emekli olmak için, 25 yıl prim ve 49 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. Ara boşluğunuz yoksa, prim ödemeniz yeterli olduğundan Bağ-Kur’u kapatıp bundan sonra prim ödemeseniz de 49 yaşınızı doldurduğunuzda emekli olabilirsiniz.
Beş yıl çalışanın izin hakkı 14 gündür
Soru: Beşinci yılın yıllık izin süresi ne kadar? 5 yıl şirketimizde çalışana 16 gün mü? Yoksa 20 gün mü? SAMİYE Cevap: Sizde olduğu gibi uygulamacılar beşinci yılın izin süresinde ikileme düşmektedir. 5 yıl kıdemi olan işçiye, altıncı yıl içinde 14 gün ücretli izin verilir. 6 yıl çalışanın yıllık ücretli izin hakkı 20 gündür.
