Satılık veya kiralık fark etmiyor! Tekne revaçta

PANDEMİYLE BAŞLADI

Pandemiyle birlikte insanların hayatındaki alışkanlıklar teker teker değişirken bunlardan biri de genel olarak daha izole bir yaşama yönelmek olmuştu. Ayrıca insanların uzaktan çalışma pratiklerinin yaygınlaşmasıyla ofis dışında daha çok zaman geçirmeye başlaması da bu izolasyona katkı sunmuştu. Haliyle bu durum birçok kişinin kiralık ve satılık teknelere olan talebini artırmaya devam etti. Böylece pandemi sonrası tekne satışları arttığı gibi teknede tatil talebi de hızla yükseldi.

HESAPLI TATİL İÇİN

Dünyada yat üretimi bakımından 3’üncü sırada olan ve tekne tatili denince de doğal güzellikleriyle ilk akla gelen Türkiye de tekne ve yat sektöründe hem hizmet kalitesi hem de fiyat avantajıyla öne çıkıyor. Konuyla ilgili bilgilerini paylaşan Yat ve Tekne Endüstrisi Derneği (YATED) Başkanı Murat Bekiroğlu, “Türkiye’de gulet tatili son dönemde oldukça yaygın. Daha geleneksel yöntemlerle üretilmiş guletler aileler veya küçük ekipler tarafından işletiliyor. Guletin yapım ve ekibin hizmet kalitesine göre fiyatlar değişiklik gösteriyor

İKİ SEÇENEK MEVCUT

Tekne kiralamanın iki kategoriye ayrıldığını anlatan Bekiroğlu, “Birisi bare-boat yani çıplak kiralama. Tekneyi bir haftalığına kiralıyorsunuz. İsterseniz kaptan hizmeti de satın alabiliyorsunuz ama o bir hafta boyunca teknenin yaşamından yeme içmeden, yakıt ikmali vs. siz sorumlusunuz. Bir de mürettebatlı kiralama var. Burada tekneyi boyutuna göre kimi zaman 3-4 kimi zaman ise 10’larca mürettebatıyla birlikte kiralıyorsunuz. Tüm seyir, yeme-içme, temizlik vs. mürettebat tarafından sağlanıyor. Bunu bir tatil köyünde tatil yapmak gibi düşünebilirsiniz” diye konuştu.

PAYLAŞIMLI MODEL

Kiralama fiyatlarıyla ilgili bilgi veren Bekiroğlu, şunları söyledi: “Bare-boat kiralamada 3 kamaralı 12 mt ithal bir yelkenlinin haftalık kiralama bedeli 90 bin TL civarında ama bu tekneyi 2 veya 3 aile paylaşabilirsiniz. Yani günlük aile başı 5 ila 7 bin TL. 4-5 kamaralı bir guletin kiralama bedeli ise 200 ila 400 bin TL’lere ulaşıyor. 30 mt lüks bir motoryatın kiralama bedeli ise haftalık 100 bin Euro civarında. Mürettebatlı kiralamada bir de 24 metre üstü lüks motoryatların kiralaması opsiyonu var ki burada rakamlar astronomik seviyelere çıkabiliyor.”

DÖVİZ BAZINDA ARTIŞ

Tekne ve yatların son 3 yıldaki fiyat değişimiyle ilgili konuşan Bekiroğlu, “Son 3 senelik dönemde tüm fiyat ve maliyet altyapısını pandemi koşulları tayin etti. Pandemideki talep patlamasına karşılık arz tarafında, kapanmalar, çalışma yasakları, tedarik zinciri krizi kaynaklı ciddi aksamalar oldu. Yani, aynı sebepler üretimi/arzı ciddi anlamda düşürürken talebi ise çok yükseltti. Bir de buna tüm dünyada yaşanan ve ancak kontrol altına alınabilen enflasyon fırtınası eklenince tekne fiyatları döviz bazında son 3 senede yüzde 25 ila yüzde 50 arttı” dedi.

3 BİN 600 DOLAR

Tekne fiyatlarından bahseden Bekiroğlu, şöyle devam etti: “2023 yazı itibarıyla önemli dünya markaları tarafından üretilen ithal 8 mt’lik dıştan takmalı tekneleri vergiler hariç 100 bin Euro civardan satılırken, bu fiyat 12 mt bir yelkenli için vergiler hariç 350 bin Euro’lar civarında. 20 mt bir motoryatın fiyatı ise marka ve donanımına göre 2.8 ila 4 milyon Euro arası değişiyor. Diğer yandan bugün 4-4.25 metrelik bir sandal ile 6 Hp gücündeki bir motorun toplam tutarı yaklaşık 3 bin 600 dolardan başlıyor. Yani dışarıdan görüldüğü gibi çok da yüksek bütçeler gerektirmiyor. Denize merakı olan birçok kişinin bu arzusunu gerçekleştirmesi oldukça mümkün.”

MARİNA FİYATI DÜNYA İLE YARIŞIYOR

Yaşanan talep patlamasının en çok marina fiyatlarına yansıdığını anlatan Bekiroğlu, şöyle devam etti: “Her satılan tekne marinaya olan talebi arttırıyor. Marina inşası ise çok meşakkatli, devlet tarafından aşırı regüle edilen ve uzun üretim süreçlerine sahip olan bir konu olduğu için aşırı artan talebe karşılık marina kapasitesi aynı kaldı. Ellerinde tekne bekleme listesi olan marinalar da dramatik fiyat artışları yaptılar. Bu süreçte Türkiye’de fiyatları Euro bazında 2-3 kat artan marinalar oldu. Hatta bazı marinalardaki bağlama fiyatları Monaco, Cannes, Miami gibi dünyaca ünlü yatçılık merkezlerini geçmiş durumda. Diğer yandan, 6 mt’ye kadar olan teknenizi bir trailer üzerinde taşıyarak istediğiniz zaman suya atmak istediğinizde de sudan alıp bahçenize, boş bir alana veya garajınıza koyup marina bedelinden kaçınmak mümkün.”

SAHİBİNE KÂR ETTİRDİ

Yaşanan talep patlaması sonrası teknelerin bir yatırım aracı olup olmadığıyla ilgili bilgilerini paylayan Bekiroğlu, şöyle konuştu: “Teknecilikte de otomotive benzeyen bir süreç yaşandı. Birçok ikinci el tekne, sıfırı fiyatına ve mal sahibini döviz bazlı olarak kâra geçirecek şekilde fiyatlandı ve satıldı. Özellikle enflasyonist bir ortamda döviz bazlı fiyatlanan bir varlığınızın olması tabii ki bir avantaj. Dolayısıyla yüksek enflasyon var oldukça, tekne sahibi olmak bir yatırımmış gibi görünebilir. Ama bu bizce geçici süreç. Bir de tekne, gayrimenkul ve otomotivden farklı olarak sürekli bakım, tutum, özen, harcama gerektiren bir varlık. Araba gibi alıp sokağa park edip unutabileceğiniz bir nitelikte değil. Dolayısıyla, tekne genel olarak bir yatırım aracı değil.”