Giriş
SORU: Bir daire satın aldım ancak kusurlar var. Bir de bize anlatılan vasıflarda inşaat yapılmadı. Tanıtım broşüründe yakın binada çarşı olacağı yazılı iken çarşı uzakta. Bunlara karşı ne yapabilirim? * M.L.
[[HAFTAYA]]
CEVAP: Okuyucum öyle bir soru sormuş ki kitap yazılır. Sistem bu hususları henüz aklı başında bir sonuca ulaştıramadı. Ben ne diyeceğimi düşünürken bu yazımın biraz uzunca olacağını bilin ve sıkılmadan okumaya gayret edin. Bazı eksiklikler vardır ki bunlara ayıp, o mala da ayıplı mal denilir. Öyle ayıp vardır ki ilk bakışta görürsünüz. Biraz abartılı bir örnek: Bir daire için satış vaadi sözleşmesi yaptınız, teslim zamanı geldi baktınız camlar kırık. İşte bu açık ayıptır. Aynı daireyi sağlam teslim aldınız ancak kullanırken baktınız duvarlar kabarıyor, boyalar dökülüyor. Bu da ayıptır ama kullanma ile sonradan ortaya çıktığı için gizli ayıptır. Satıcı bu ayıplardan sorumludur. Buna karşı ya ayıpların giderilmesi için tazminat talep edersiniz ya sözleşmeyi feshedip malı iade ile paranızı iade istersiniz, ya da satış bedelinden indirim talep edersiniz.
Bir de size vadedilen herhangi bir şey hiç yerine getirilmemiştir. Örneğin bitişiğinizde alışveriş merkezi olacaktı, yapılmamış. Bu artık ayıp değil ‘eksik iş’tir. Şimdi tartışma burada da başlıyor. Kanun değişti ve bakın ne diyor: “Teslim tarihinden itibaren altı ay içinde ortaya çıkan ayıpların, teslim tarihinde var olduğu kabul edilir.” İyi de şimdi bu gizli ayıp mı açık ayıp mı? Sonra altı ay sonra ortaya çıkan ayıp nasıl oluyor da taa başında var kabul ediliyor, bunda mantık var mı? Peki ya eksik iş için ne yapacağız?
Kanun diyor ki: “Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda, internet portalında ya da reklam ve ilanlarda yer alan özelliklerinden bir veya birden fazlasını taşımayan (...) maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı olarak kabul edilir.” Yani tanıtma kılavuzu ya da broşürde belirtilen hususlar tam olarak yok ise. Peki bizim yaptığımız sözleşme ne işe yarayacak. Sözleşmeye uyulmuş ama broşüre uyulmamış, bu halde mal ayıplı kabul edilecek. Bu ifade hukuki ayıptır. Zira aslolan sözleşmedir.
Şayet broşürün ayıba esas olması isteniliyor ise hukuki yolu tektir. Broşürü sözleşmeye eklersiniz, taraflar onu da imzalar, bu halde broşür sözleşmenin eki olur, o zaman broşür hukuki vasıf kazanır. Kanunun tarif ettiği biçimde aslında hukuki geçerlik kazanmaması gerekir. Şimdi okuyucumun sözleşmesinde bitişik çarşı yok, uzakta var. Bunu ayıp olarak mı kabul edeceğiz, eksik iş mi? Bugünkü uygulama bunu eksik iş olarak görüyor ve broşüre geçerlik kazandırıyor. Bu benim görüşüm değil, bu işlerde yanlışlıkar var.
