Giriş
Soru: Türkmenistan’da bir Türk firmasında çalışıyorum. Sigortamızın sağlık primi yatıyor. Dönüşte firmadan ve elçilikten alacağımız yazı ile emeklilik primini kendimizin SSK’ya yatırabileceğimizi söylüyorlar. Bağ-Kur’a yattığını söyleyen de var. Doğrusu nedir? Abdülkerim ARI Cevap: Sizin gibi, aramızda sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçilerinin, kısa vadesi sigorta kollarına prim ödemesi işverence yapılarak, sigortalının hastalık, iş kazası ve meslek hastalığı riskleri sigortalanmış oluyor. Çalışan isteğe bağlı sigortaya kayıt olarak kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına primini kendi cebinden ödüyor.
[[HAFTAYA]]
Ancak, isteğe bağlı prim oranı yüzde 32 olmasına karşın, bu kişilerin genel sağlık sigortası primi işveren tarafından ödendiğinden, isteğe bağlıya yüzde 20 oranında prim ödüyorlar. Örneğin, isteğe bağlı sigortalı olanlar, prime esas kazancın alt sınırından her ay 243.36 lira prim öderken, sizin durumunuzda olanlar aylık 152.10 lira prim ödüyor. İsteğe bağlı prim ödemeleri 1 Ekim 2008’den itibaren 4/b’ye (Bağ-Kur) sayılıyor. Ayrıca, isteğe bağlı sigortayı Türkiye’de dönüşte değil, orada çalışırken başlatmanız gerekiyor. İşveren vasıtasıyla isteğe bağlı giriş bildirgenizi SGK’ya (Sosyal Güvenlik Kurumu) intikal ettirmeniz mümkün.
Toplam primi 5375 güne dava açmanız gerek tamamlamalısınız
Soru: 1966 doğumluyum. 1 Ağustos 1989’da SSK’lı oldum. 1574 gün primim var. Doğum borçlanması yapınca ne zaman emekli olabilirim? AYSUN Cevap: 20 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) uygulamasına göre; sigorta başlangıç tarihiniz olan 1 Ağustos 1989’dan sonra doğum yapmış olmak ve doğumdan sonraki iki yıl içinde sigortalı çalışmamak şartıyla, en fazla iki doğum için borçlanma yapılarak 1440 gün süre kazanılabiliyor. Doğumlarınız söz konusu şartları taşıyorsa borçlanarak 1440 gün kazanıp priminizi 3014 güne tamamlayabilirsiniz. Son 1260 günü sigortalı çalışarak ödemek şartıyla, 2361 gün daha prim ödeyerek, toplam ödemenizi 5375 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok
Soru: 8 Eylül 1967 doğumluyum. 1 Haziran 1987’de SSK’lı oldum. Ne zaman emekli olurum? Yıpranma etkiler mi? 15 yıldır demir çelik sektöründe çalışıyorum. Askerlik borçlanması yapmama gerek var mı? Bülent TÜRKKAN Cevap: 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 50 yaşınızı dolduracağınız 8 Eylül 2017’de emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan borçlanma emekli olacağınız tarihi değiştirmez. Prim ödemeniz de yeterli olduğundan, askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok.
Doğum borçlanması içindava açmanız gerek
Soru: Eşim 1964 doğumlu. 1985 ve 1988 yıllarında 2 doğum yaptı. 1992’de SSK’lı oldu. Doğum borçlanması yapabilir mi? 5510 sayılı Kanun hükümlerinde SGK’ya dava açarsam kazanabilir miyim? Ramazan Cevap: SGK, sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar için borçlanma yaptırmıyor. Oysa yasada başlangıç tarihinden önce sonra ayrımı yok. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) yasada olmayan hükmü genelge ile getiremez. Eşiniz doğum borçlanması için SGK’ya başvursun. Doğumları başlangıç tarihinden önce olduğundan, SGK borçlanma talebini reddedecektir. Ret yazısı geldiğinde, iş mahkemesine dava açsın. Davayı kazanarak doğum borçlanması yoluyla iki doğum için 1440 gün süre kazanabileceğini düşünüyoruz.
Askerlik borçlanması ile primi 900 güne tamamlayıp yetim aylığı bağlatabilirsiniz
Soru: Babam 1941 doğumlu. 1977’de SSK’lı oldu. 578 gün primi var. 1988’de vefat etti. 1976 doğumlu dul bir kadınım. Babam 2 yıl askerlik yapmış. Askerlik borçlanmasını ödesem, Babamdan yetim aylığı bağlanır mı? Aysel DURAK Cevap: 5 yıl sigortası ve 900 gün primi olan sigortalıların vefatı halinde, hak sahiplerine (eş ve çocukları) ölüm aylığı bağlanıyor. Prim eksiği, 1 Ekim 2008’e kadar askerlik borçlanmasıyla tamamlanabiliyordu. Ancak, bu tarihten sonra prim eksiği askerlik borçlanmasıyla tamamlanamıyor. Ancak, babanız 1 Ekim 2008’den önce vefat ettiğinden, askerlik süresinin 322 gününü borçlanarak, ödemesini 900 güne tamamlamanız, sigortalı çalışmamanız ve emekli aylığı almamanız şartıyla, yetim aylığı bağlatabilirsiniz.
Çıplak mülkiyet devrinde Tapu Harcı emlak vergi değerinin üçte biri üstünden hesaplanır
Soru: Sahibi olduğum üç dükkânın intifa hakları üstümde kalmak üzere, üç satış yapmayı düşünüyorum. Dükkânların her birinin emlak vergi değeri 600 bin lira. Satışı da emlak vergi değeri üstünden yapacağız. Ödeyeceğimiz harç tutarı ne kadar? Resul BABACAN Cevap: Çıplak mülkiyet (kuru mülkiyet) ve intifa haklarına ait tapu harçlarının hesabında, emlak vergi değerinin üçte biri çıplak mülkiyete, üçte ikisi intifa hakkına ayrılmaktadır. Dükkanlarınızın kuru mülkiyetini çocuklarınıza satış işleminin tapu tescili sırasında, her dükkan için emlak vergi değerinin üçte biri olan 200 bin lira üstünden binde 16.5 oranında Tapu Harcı hesaplanacaktır. Çocuklarınız ayrı ayrı 3300 lira, siz de her dükkan için 3300 lira olmak üzere üç dükkan için toplam 9900 lira Tapu Harcı ödeyeceksiniz.
5000 günle 2016’da, 3600 günle 2026’da emekli olabilirsiniz
Soru: 2 Mayıs 1968 doğumluyum. 28 Aralık 1982’de SSK’lı oldum. 3027 gün primim var. Ne zaman emekli olabilirim? Selviye İLNAM Cevap: İki şekilde emekli olmanız mümkün: 1) 20 yıl sigorta, 5000 gün prim ve 40 yaş şartlarına tabi olarak. Bu seçenekte, 1973 gün daha prim ödeyerek, ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (ara vermeden prim öderseniz Mayıs 2016’da). 2) 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabi olarak. Bu seçenekte de 573 gün daha prim ödeyerek, ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 2 Mayıs 2026’da emekli olabilirsiniz.
