Giriş
EYT ile ilgili milyonların merak ettiği sorular! EYT'linin emekli aylığı nasıl hesaplanacak?
Milyonlarca kişiyi yakından ilgilendiren Emeklilikte Yaşa Takılanlarla (EYT) ilgili yasa, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. POSTA gazetesi yazarı Ekrem Sarısu ise EYT'lilerin merak ettiği sorulara köşesinde yanıt verdi. EYT'linin emekli aylığı nasıl hesaplanacak, Askerlik borçlanması ile EYT'den emekli olur muyum, SGK başlangığı Bağkur için de başlangıç sayılır mı? İşte milyonların merak ettiği bu soruların yanıtları...
EYT'LİNİN EMEKLİ AYLIĞI NASIL HESAPLANACAK?
Soru: Özel bir bankadan 31 Ocak 2021’de anlaşarak ayrıldım. Kıdem tazminat ve izin paralarımı aldım. Şimdi EYT’den yararlanacağım. Emekli maaşım son 5 yıllık maaş ortalamama göre mi bağlanacak? İki senedir herhangi bir yerde çalışmadım. Özlem DEMİRAY
Cevap: Emekli aylığınız son beş yılın maaş ortalamasına göre belirlenmeyecek. Çünkü emekli aylığını çalışma hayatı boyunca üstünden prim hesaplanan kazanç tutarı ile prim ödeme gün sayısı belirliyor. Tabii prim ödenen dönemler de çok önemli. Çünkü 2000’den önce, 1 Ocak 2000 ile 1 Ekim 2008 arası ve 1 Ekim 2008’den emekli olunan tarihe kadar ödenen primler emekli aylığını farklı ağırlıkta etkiliyor. Son birkaç yılda emekli aylığı artırma işlemi 2000 yılı öncesinde kaldı.
SSK BAŞLANGICI BAĞKUR İÇİN DE BAŞLANGIÇ SAYILIR MI?
SORU: 2 Şubat 1976 doğumluyum. SSK başlangıcım 25 Haziran 1993. 3955 gün primim var. 5 Nisan 2012’de Bağkur’lu oldum. Bağkur’a da 3956 gün prim ödedim. 540 gün askerliğimi borçlanıp yatırdım. Toplam 8451 gün primim var. Ben EYT’li miyim? SSK başlangıç tarihi Bağkur başlangıç tarihi olarak sayılıyor mu? Veya SSK günlerim, Bağkur başlangıç tarihini geri mi çekiyor? Hasan Ali TARHAN
CEVAP: SSK başlangıç tarihiniz Bağkur için de başlangıç tarihidir. EYT kapsamındasınız. 3 Mart 2023’te yürürlüğe giren EYT yasına göre, EYT kapsamındaki Bağkur’lulardan yaş aranmayacak. Ancak prim aranacak. Bağkur’da emekli olmak için aranan prim de 9000 gündür. 549 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlayacağınız tarihte EYT kapsamında emekli olabilirsiniz.
NE KADAR KIDEM TAZMİNATI ALIRIM?
Soru: Ben 15 Mayıs 1975 doğumluyum. İlk sigorta giriş tarihim Haziran 1995 olup 8600 gün prim ödemem var. 24 yıldır kapıcıyım. Asgari ücret alıyorum (8.504 TL). EYT’den emekli olabilir miyim? Maaşım ve tazminatım ne olur? Mustafa AKBAŞ
Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. EYT yasası 3 Mart 2023 tarihli 32121 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunuyor. Yasa sizin gibi kapsamda olanlardan yaş aramıyor. Yasanın aradığı sigortalılık süresi ve prim şartını sağladığınızdan, istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz. 24 yıldan beri aynı yerde çalışıyorsanız, emekli olduğunuzda brüt ücretinizin 24 katı kadar (yaklaşık 240 bin lira) kıdem tazminatı alacaksınız. Asgari ücret üstünden prim ödediğinizden taban aylık bağlanacaktır. Bu da şu anda 5 bin 500 TL.
HEMEN EMEKLİ OLABİLİR MİYİM?
SORU: 18 Haziran 1974 doğumluyum. 7 Aralık 1995 ile 5 Nisan 1996 arası vekil öğretmenlik yaptım. 27 Kasım 1998’de memurluğa başladım ve halen çalışıyorum. 1994-1995 arası 18 ay askerlik yaptım. 18 ay askerliğimin tamamını borçlandım. EYT çıkarsa hemen emekli olabiliyor muyum? Mehmet Paşa GÜZEL
CEVAP: Memuriyet başlangıcınız itibarıyla EYT kapsamındasınız. EYT’li memurlardan yaş aranmayacak. Sadece hizmet süresi aranacak. EYT yasası 3 Mart 2023’te Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Boşluğunuz yoksa 25 tam yıl (9000 gün) hizmet sürenizi tamamlamış olduğunuz için istediğiniz zaman EYT kapsamında emekli olabilirsiniz.
EMEKLİLİK İÇİN HANGİ TARİHTE BAŞVURABİLİRİM?
Soru: 1970 doğumluyum. İlk sigorta başlangıç tarihim 18 Ağustos 1998 olup 18 Mart’ta primim 5975 güne doluyor. Emekliliğe hangi tarihte başvurabilirim? Zeycan KAHRAMAN
Cevap: Sigorta başlangıç tarihiniz itibarıyla EYT kapsamındasınız. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. EYT’lilerden yaş aranmayacak. Süre ve prim aranacak.
Süre şartını da sağladığınızdan priminizi 5975 güne tamamlayacağınız tarih itibarıyla emekliliği hak edersiniz. Sorunuzda belirttiğiniz gibi primi 18 Mart’ta doldursanız, mart ayı sonuna kadar emeklilik başvurusu yapmanız halinde, emekli aylığınız 1 Nisan 2023 tarihinden itibaren bağlanır.