Giriş
Otomatik fatura ödeme talimatı verenler dikkat! İşte banka masrafını azaltmanın yolları
Kredi kartı faizleri son dönemde hızla yükselince bu anlamda ekstreye yansıtılan faiz tutarları dikkat çekmeye başladı. Özellikle elektrik, su, doğalgaz, telefon ve internet faturalarını karta tanımlı şekilde otomatik ödeme talimatıyla gerçekleştirenler bu duruma tepkili. Fatura başına ne kadar faiz alınıyor? Faiz dışında kesinti var mı? Bu masraflardan kurtulmak için ne yapmalı? İşte yanıtları...
MERKEZ’İN HAMLELERİ ETKİLİ
Bankacılık ücret ve komisyonları yıllardır tüketicinin şikayet ettiği konuların başında yer alıyor. Kart aidatları bu anlamda başı çekse de son günlerde otomatik ödeme tutarlarına ve ödeme süresine göre değişen faizler de can sıkıyor. Daha önce çok gündeme gelmeyen, gelse de kesintinin azlığı nedeniyle dikkate alınmayan bu masraflar özellikle Merkez Bankası’nın son 8-9 aydaki faiz artırımlarına paralel artan kart faizleriyle ciddi anlamda hissedilmeye başladı.
İKİ FARKLI YÖNTEM SÖZ KONUSU
Fatura ödeme talimatı, tüketicinin faturasını zamanında ödemesini sağlayan çok kıymetli bir hizmet. Ayrıca şubelere veya hizmet alınan kurumlara gitme derdinden kurtarıyor. Ödeme süresi kaçan faturalar nedeniyle oluşabilecek mağduriyetleri de (elektrik, doğalgaz kesintisi gibi) önlüyor. Bankalar aracılığıyla iki farklı yöntemle otomatik ödeme talimatı verilebiliyor. İlki ‘vadesiz hesaba tanımlı’ talimat, ikincisi ise ‘kredi kartına tanımlı’ talimat.
MALİYETLERDEN KURTULMAK İÇİN NE YAPMALI?
* Faiz ve vergi masraflarıyla karşılaşmamak için ödeme yöntemini kredi kartından vadesiz hesaba çevirebilirsiniz.
* Talimat verdiğiniz vadesiz hesabınızda fatura ödeme tarihlerinde yeterli miktarda nakit bulundurmanızda fayda var. Avans hesabınızdan çekim yapılırsa faiz ödersiniz.
* Otomatik ödemeleri iptal ettirmek bir seçenek. Ancak burada fatura günlerini kendinizin iyi takip etmesi gerekiyor.
* Kredi kartının hesap kesim tarihini fatura ödeme tarihlerine yakın bir tarih belirleyerek daha az masraf ödemeniz mümkün.
* SGK prim ödemelerini kredi kartı üzerinden yapanların da olası kesintilere karşı dikkatli olması gerekiyor. Ödenen prim tutarına göre yüzde 3’leri bulan kesintiler söz konusu.
* Otomatik ödenen site aidatı, resmi ve özel diğer kurumlara, üçüncü kişilere yapılan düzenli ödemelerden ödeme tutarına göre masrafların olabileceğini unutmayın.
* HGS bakiyeniz de kredi kartına tanımlıysa bu kapsamda yapılacak ödemelerden de faiz kesilecektir. Dikkat!
* Bankalar sadece otomatik ödeme durumunda değil, kartla anlık fatura ödemelerinden de para alıyor. Ayrıca bu alınan ücretin KKDF ve BSMV’si tahsil ediliyor. Unutmayın; zaman, her kuruşun hesabını yapma zamanı.
HANGİ ORANLAR UYGULANIYOR?
YÜZDE 5’E KADAR ÇIKTI
Son dönemdeki rahatsızlık, kredi kartına tanımlı otomatik ödemelerden kaynaklanıyor. Bankalar karta tanımlı otomatik ödemelerden faiz alınacağını aslında sözleşmede belirtiyor. Bu ücretin alınmasının önünde yasal bir engel bulunmuyor. Otomatik fatura ödeme talimatları için fatura tutarı üzerinden ödemenin gerçekleştiği tarihten itibaren kesilecek ekstrenin son ödeme gününe kadar aylık nakit avans çekim faizi (akdi faiz) uygulanıyor. O da 16 Mart itibarıyla aylık yüzde 4.42’den yüzde 5’e çıkmıştı.
VERGİ VE FON DA EKLENİYOR
Kredi kartıyla otomatik ödeme talimatına yüzde 5’lik faizin yanında faiz tutarının yüzde 15’i oranında Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF), yüzde 15’i oranında da Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) bedeli yansıtılıyor. Ekstrelerde faiz tutarı, bu tutar üzerinden alınan KKDF ve BSMV tutarları da ayrıca belirtiliyor. Yani otomatik ödemenin gerçekleştiği tarihten itibaren kart borcunun ödendiği döneme göre önce faiz, sonra faiz üzerinden vergi ve fon hesaplanıyor. Böylece aylık maliyet yüzde 6.5’e ulaşıyor.
ÖDEME NE ZAMAN GERÇEKLEŞİR?
EKSTRE TARİHİ ÖNEMLİ
Kredi kartınız ya da vadesiz mevduat hesabınız üzerinden otomatik ödeme talimatı verdiğinizde faturalarınız son ödeme günü gerçekleşiyor. Örneğin ayın 4’ünde gelen elektrik faturası için son ödeme tarihi ayın 14’ü olarak belirlenir. Genelde 10 günlük bir ödeme süresi tanınır. Bankalar bu faturada ödemeyi 14’ünde gerçekleştirir. Kredi kartı hesap kesim tarihini takip eden ayın 5’i olduğunu varsayalım. Bu durumda kart dönem sonu borcu da en geç 10 gün sonra yani 15’inde ödenmeli.
Dolayısıyla kart borcu son gün ödenirse yaklaşık 1 aylık fatura faizi işletilecektir. 500 liralık bir faturada 1 aylık faiz 25 lira, KKDF tutarı 3.75 ve BSMV tutarı 3.75 olmak üzere toplam masraf 32.5 liraya ulaşıyor. Bu şekilde 4-5 faturanın otomatik talimatla ödenmesi durumunda ise tutara ve arada geçen süreye göre değişmekle birlikte 300-500 lira arasında aylık masraf oluşabiliyor. Bu da her ay bir faturanın da bankaya ödenmesi anlamına geliyor.
VADESİZ HESABA TANIMLIYSA DİKKAT!
Otomatik fatura talimatında ödeme yöntemi olarak vadesiz hesabı tercih edenler, bakiyelerinde yeterli limit olduğu sürece herhangi bir faiz ödemiyor. Yeterli bakiye yoksa ve bu vadesiz hesabınıza tanımlı kredili mevduat hesabı (avans hesap, artı para, KMH) söz konusuysa otomatik ödenecek tutar buradan tahsil edilir. Fakat bu durumda çekilen tutara günlük faiz işler. Artı para aylık faizi şu anda yüzde 5 olarak uygulanıyor. 1.000 liralık fatura için KMH kullanılır ve bu borç 30 gün sonra ödenirse 50 lirası faiz, 15 lirası vergi ve fonlar olmak üzere toplamda 65 lira masraf ödenir. Vade daha da uzarsa masraf çoğalır. KMH hesabına fatura tutarı çekildiği gün para gönderseniz bile 1 günlük faiz işler.