Giriş
Soru: Devlet geç ödenen vergiler için aylık yüzde 2.5, yıllık yüzde 30 gecikme zammı tahakkuk ettiriyor. Yani yıllık yüzde 30 fark uyguluyor. Ancak, kendisi enflasyon düştü gerekçesiyle, emekliye, işçi ve memura yıllık yüzde 4, 5 zam yapıyor. Bu nasıl iş? Alırken zam oranı yüzde 30, verilen yüzde 4-5. Haksız alınan gecikme zammının iptali için dava açmamız mümkün mü? Ufuk SÖZCÜOĞLU Cevap: Eleştirilerinizde çok haklısınız. Vergi kanunlarının başarılı olması için, günün ekonomik ve teknolojik şartlarını kavraması gerekir. Gecikme zammı oranının günün ekonomik koşullarını kavradığından söz etmek mümkün değil. Gecikme zammı oranı, öteden beri hep yüksek uygulanmıştır. En son 21 Nisan 2006’da değiştirilmiş ve aylık yüzde 3 olan oran yüzde 2.5’a çekilmiş olup, bu tarihten beri de aylık yüzde 2.5, yıllık yüzde 30 olarak uygulanmaktadır. Sorunuzda da belirttiğiniz gibi, Devlet gecikme için yıllık yüzde 30 zam isterken, kendisi düşük enflasyonu gerekçe gösterip, emekli, işçi ve memura yüzde 4-5 yıllık zam vermesi, gerek iç borçlanma senetlerine, gerekse banka mevduat hesaplarına yıllık yüzde 6-7 faiz ödenmesi, kamu vicdanını sızlatmaktadır. Ancak, bu durumun farkına varan yetkililer, gecikme zammı oranını düşürmek için çalışma başlatmış bulunuyor. Önümüzdeki günlerde ağır, haksız, adaletsiz ve vadesinde ödenmeyen vergileri daha da ödenmez hale getiren gecikme zammı oranının düşürülmesini bekliyoruz. Bu açıdan davaya gerek yok. Zaten, gecikme zammı oranının iptali veya düşürülmesi için dava açma hakkınız da yok. Ancak, bir vergi davasında gecikme zammı oranının Anayasa’ya aykırılığı iddia edilebilir. Mahkeme iddiayı haklı bulursa, olayı Anayasa Mahkemesi’ne taşır. Zor, uzun ve garantisi olmayan bir süreç.
Askerliğinizi borçlanırsanız emeklilik yaşınız 50’ye düşer
Soru: 1967 doğumluyum. Ocak 1987’den beri Bağ-Kur’luyum. Askerliğimi başlangıçtan sonra yaptım. Arada 7 aylık sosyal sigortalılığım var. Ne zaman emekli olurum? İlyas DOĞAN Cevap: Bağ-Kur’da emekli olmak için, 25 tam yıl prim ödeme ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 51 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizi (18 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde ise 2017’de 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Pişmanlıkla beyanda usulsüzlük cezası kesilecek haller
Soru: Ağustosa ait KDV beyannamemizi zuhulen vermediğimizi fark ettik. Ağustos 2009 KDV beyannamemizi pişmanlık dilekçesiyle beyan ettiğimizde, pişmanlık zammı dışında kesilecek bir ceza var mı? Suavi PEKEN Cevap: Pişmanlıkla beyanda vergi ziyaı cezası kesilmiyor. Ödenecek vergiye geç ödeme süresine bağlı olarak pişmanlık zammı hesaplanıyor. Ayrıca, beyanname kanuni süresi içinde verilmemiş olduğundan, usulsüzlük cezası kesiliyor (Süresinde verilip, daha sonra beyan edilen vergi matrahı pişmanlıkla artırılırsa usulsüzlük cezası kesilmez). Ağustos 2009 beyannamesini pişmanlıkla verdiğinizde, vergiye pişmanlık zammı hesaplanacak ayrıca usulsüzlük cezası kesilecektir.
Anayasa Mahkemesi emekli ikramiyesi alamayanları sevindirdi
Soru: Müstafi subayım. SSK’ya 23 ay isteğe bağlı prim yatırıp, Mart 2003’te Emekli Sandığı’ndan emekli oldum. Ancak emekli ikramiyesi alamadım. İkramiyelerin ödenmesine mahkeme kararı ile yol açılmış olduğunu duydum. Bu durumda emekli ikramiyemi almak için, ne zaman nereye başvuruda bulunmam gerekiyor? Soner TEKİNAY Cevap: Çalışılan son kurumun, Emekli Sandığı’na tabi olmaması nedeniyle, sizin gibi emekli ikramiyesini alamadan emekli olan çok kişi var. Emekli ikramiyesi almadan emekli olunmasına yol açan, 2829 sayılı yasanın 12’nci maddesi, Anayasa Mahkemesi’nin 5 Haziran 2009 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan, 5 Şubat 2009 tarih ve E.2005/40, K.2009/17 sayılı kararı ile iptal edildi. Ancak karar Resmi Gazete’de yayımlandığı 5 Haziran 2009’dan itibaren bir yıl sonra, (5 Haziran 2010’da) yürürlüğe girecek. Anayasa Mahkemesi kararları, yasama, yürütme ve yargı organları için bağlayıcı nitelikte olduğundan, bu karardan önce açılan ve sonuçlanmamış olan tüm davalar, söz konusu karar doğrultusunda sonuçlandırılıyor. Bugün için bu kararlardan yararlanacak bir durumunuz yok. Ya Emekli Sandığı’ndan emekli ikramiyenizi talep edecek ve reddedtiklerinde dava açacaksınız ya da 5 Haziran 2010’a kadar iptal edilen hüküm yerine yapılacak yasal düzenlemeyi bekleyeceksiniz.
Süresini tamamlayan memur yaşın dolmasını çalışmadan bekleyebilir
Soru: Doğum tarihim 1 Ocak 1967, SSK giriş tarihim 1 Ocak 1987 olup 120 gün prim ödemem var. Emekli Sandığı’na giriş tarihim 1 Ekim 1987. Ne zaman emekli olabilirim? Mayıs 1987’den Ekim 1987’ye kadar olan 5 ayı borçlanarak ödeme şansım var mı? Ayten BULAMACI Cevap: Geçmişteki primi ödenmemiş boş günler borçlanılarak kazanılamıyor. 1987’deki 5 ayı borçlanamazsınız. Ayrıca borçlanmaya ihtiyacınız da yok. Çünkü emekli olmak için 20 tam yıl fiili hizmet süresi, 5225 gün prim ödeme ve 44 yaş şartlarına tabisiniz. 20 yıllık fiili hizmet süreniz olduğundan, 44 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2011’de emekli olabilirsiniz. Ayrıca, emeklilik için aranan fiili hizmet sürenizi doldurduğunuzdan isterseniz işinizden ayrılabilir, emekli olacağınız yaş haddinin dolmasını çalışmadan bekleyebilirsiniz. Bu durumda emekli aylığınız 1 Ocak 2011’de bağlanır. Emekli ikramiyenizi de bu tarihte alabilirsiniz.
Emekli olmak için süre, prim ve yaş şartları birlikte sağlanmalı
Soru: 5 Mart 1961 doğumluyum. Sigorta başlangıcım 6 Ocak 1993. Toplam 5000 gün prim ödemem var. Askerlik süremi borçlansam emekli olabilir miyim? 25 yılı doldurmak zorunda mıyım? Sinan BOZKURT Cevap: Askerliğinizi borçlanarak emekli olamazsınız. Çünkü emekli olmak için prim ödemesinin yanında yaş ve 25 yıllık sigortalılık süresinin de yerine getirilmesi gerekiyor. Sorunuzdan sigorta başlangıç tarihinden önce askerlik yaptığınız anlaşılıyor. Askerlik sürenizi (20 ay kabul edilmiştir) borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 20 ay geri gider ve emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. Askerlik borçlanmasıyla prim ödemeniz yeterli hale geleceğinden, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz dahi, 25 yıllık sigortalılık sürenizi dolduracağınız 6 Ocak 2016’da emekli olabilirsiniz.
