Giriş
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Murat Yalçıntaş Atatürk Havalimanı’nda yaşanan rötarlara isyan etmiş ve gecikmelerin kabul edilemez boyuta ulaştığını söylemişti. Yalçıntaş yerden göğe kadar haklı. Türkiye ekonomisinin kalbi durumundaki İstanbul, uçuşlardaki gecikmelerden ötürü milyonlarca dolar kaybediyor. Bu sıkıntılı durumu en bariz yaşayan insanlardan biriyim. Atatürk Havalimanı’ndan haftada en az iki üç uçuş yapıyorum. İstanbul, artan havayolu taşımacılığının yükü altında eziliyor.
Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürü Orhan Birdal, son yıllarda hava meydanları için 5 milyar dolara yakın yatırım yaptıklarını açıklamıştı. Ancak bu yatırımlar bile büyüyen havacılığın beklentilerini karşılayamıyor. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) verilerine göre Türkiye dünyada hava trafiğinin en yoğun olduğu 13. ülke haline geldi. Örneğin Asya ülkelerine yapılan uçuşlarda yüzde 306’lık bir büyüme yaşandı.
İstanbul’da özellikle sabah ve akşam saatlerindeki uçakların neredeyse hiçbiri zamanında kalkamıyor. Benim bindiğim uçaklar son dönemde yaklaşık birer saatlik gecikmeyle havalanabildiler. Son günlerde etkili olan kış koşullarının da bunda belli oranda etkisi var. Ama sorunun asıl nedeni bu değil. Havayolları artan yolcu trafiğinde gecikmeleri ortadan kaldırmak için gereken önlemleri zamanında alamıyor. Bununla birlikte havaalanlarımızın fiziki altyapısı da Türkiye’deki bu hızla büyümeye cevap verecek durumda değil.
Pistteki bağlantı yollarının yetersiz olmasının, pist başında zaman kaybeden pilotların, uçuş saatlerine uymayan şirketlerin, yolculara zamanında check- in yaptıramayan yer personelinin, bagajları yükleyemeyen firmaların ve yolcuların da gecikmelerde ciddi payı var.
Diğer taraftan son dönemde bazı yazarların Türk Hava Yolları (THY) için dile getirdiği “Deve kesen zihniyetten de ancak bu beklenirdi” şeklindeki açıklamaları haksız buluyorum.
Ancak meselenin THY’yi çok yakından ilgilendiren bir boyutu var. O da kısa zaman diliminde yaşanan aşırı büyüme!
Türk Hava Yolları taşıdığı yolcu sayısı bakımından Avrupa’nın dördüncü büyük şirketi haline geldi. Geçtiğimiz günlerde Boeing ve Airbus’a verilen yeni siparişlerin teslim alınmasıyla THY, 200 uçaklık dev bir filoya sahip olacak. THY sadece yolcu taşımacılığında değil kargo alanında da hızla kapasitesini arttırıyor. Örneğin Airbus’ın ürettiği yeni kargo uçağı A330- 200F’nin ilk müşterisi THY oldu. Şirket bu yıl 285 bin ton kargo taşıyarak 400 milyon dolar gelir elde etmeyi hedefliyor.
Rötarları azaltmak bir tarafa THY bu hızla büyümeye devam ederse uçakları Atatürk Havalimanı’na sığmayacak! Ankara son dönemde ikinci önemli merkez haline gelse de bu kadar çok uçağa Atatürk Havalimanı’nda yer bulmaya imkan yok.
Geçtiğimiz günlerde İstanbul’da pistte meydana gelen iki kaza önemli oranda aşırı büyüme ilgiliydi. İlk kaza bir uçağın buzlanmaya karşı ilaçlandığı sırada meydana gelmişti, ikinci kaza ise pistteki iki uçağın birbirlerine çarpmalarıyla yaşanmıştı. Pilot ve uçucu personel sayısı gibi yerde hizmet veren personelin sayısı da artan talebi karşılamaya yetmiyor.
Acil önlem alınmalı
* Hava trafik kontrolörlerinin durumu ayrı bir sorun olmaya devam ediyor. Hem düşük maaş alıyorlar hem de uzun saatler çalışmak zorunda kalıyorlar. Trafik kontrolörlerinin çalışma koşulları iyileştirilmeli.
* THY, büyümeyi kontrol edebilecek ve sağlıklı yürütebilecek bir yönetim modeli oluşturmalı. Belki büyüme hedefleri makul bir seviyeye çekilmeli.
* Atatürk Havalimanı mutlaka genişletilmeli, personelin eğitim programları yeniden gözden geçirilmeli.
* Atatürk Havalimanı’ndaki özel uçak ve küçük jet trafiği Çorlu ya da Sabiha Gökçen’e kaydırılmalı.
Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, Atatürk Havalimanı’ndaki yer darlığı sorununu çözmek için geçtiğimiz günlerde Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hasan Aksay ile bir araya geldi. Yıldırım, havalimanına bitişik durumda bulunan Hava Kuvvetleri Müzesi’nin ve bölgedeki askeri lojmanların başka bir yere kaydırılması konusundaki taleplerini tekrarladı. Ulaştırma Bakanlığı, lojmanların başka bir yerde yeniden yapımı da dahil kapsamlı öneriler getiriyor. Hava Kuvvetleri dilerim bu taleplere olumlu yanıt verir. Çünkü saydığım bütün bu eksiklikler hava yolu ulaşımı açısından büyük güvenlik riski oluşturuyor.
