Kendi isteği ile ayrılan işsizlik ödeneği alamaz

Soru: İki yıldır sağlık müdürlüğüne bağlı yeşil kart bürosunda taşeron firması elemanı olarak çalışmaktaydım. 30 Haziran 2010’da firma benim ve 200’e yakın diğer çalışanların sağlık ocakları aile hekimliğine geçtiği için sözleşmelerimizi iptal etti.
İşkur’a yasal süre içinde işsizlik maaşı alabilmek için başvuruda bulundum. Taşeron firma bizi İşkur’a istifa etmiş olarak göstermiş. Bu durumda işsizlik maaşı alabilmek için ne yapmak gerekir? Erhan DOMBAZ

Cevap: Kendi isteği ile işinden ayrılan işsizlik ödeneği alamaz. İşveren istifa ederek ayrıldığınızı bildirmişse İşkur’un yaptığı işlem doğru. İş sözleşmeniz, belirsiz süreli sözleşme ise ve kendi isteğinizle istifa ederek işinizden ayrılmamışsanız, İş Mahkemesi’ne dava açarak kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, varsa ücret alacaklarınızı ve kullanmadığınız izin sürelerinin ücretini mahkeme yoluyla almaya çalışabilirsiniz.
Ayrıca işverenden mahrum kaldığınız işsizlik ödeneğinin tazminini de talep edebilirsiniz. (Eğer işsizlik ödeneğini hak ediyorsanız). Ayrıca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne şikâyet başvurusunda da bulunabilirsiniz.

Muhasebeci, çalıştığı şirketin dışında beyanname imzalayamaz
Soru: Özel bir şirkette ücretli olarak çalışan bir muhasebeci, ücret almadan yakınlarının vergi beyannamelerini imzalayabilir mi? M. DEMİR

Cevap: Özel şirkete bağımlı olarak çalışan, belge sahibi serbest muhasebeci mali müşavir, sadece çalıştığı şirketin vergi beyannamelerini imzalayabilir. Ücret almadan da olsa başka kişi ve kurumların beyannamelerini imzalayamaz.

50 ve daha yukarı yaştakilerin yıllık izin süresi 20 günden az olamaz
Soru: 54 yaşındayım. 3 yıldan beri özel bir şirkette çalışıyorum. Yıllık ücretli izin hakkım kaç gündür? Hamza ASLAN

Cevap: Bir yıldan beş yıla kadar (beş yıl dahil) çalışma süresi olanların yıllık ücretli izin süresi 14 gündür. Ancak, 18 yaşından küçük ya da 50 ve daha yukarı yaşta olanların yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz. 54 yaşında olduğunuzdan hizmet süreniz 3 yıl olsa da yıllık ücretli izin süreniz 20 gündür.

1 Nisan 2012’de emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Nisan 1966 doğumluyum. 1 Nisan 1981’de SSK’lı oldum. 7800 gün prim ödedim. Askerliğimi saydırmadım. Ne zaman emekli olabilirim? Nikriç DURAK

Cevap: 25 yıl sigorta, 5075 gün prim ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 1 Nisan 2012’de emekli olabilirsiniz.

Sigortalı çalışan da emekli aylığı alan da dul aylığı alır
Soru: Üniversitede öğretim üyesi olarak görev yapıyorum. Eşim 6 yıldır araştırma hastanesinde geçici işçi diye tabir edilen taşeron firma adına, asgari ücretli ve sözleşmeli olarak çalışıyor. 1) Eşim emekli olursa kıdem tazminatı alabilir mi? 2) Ben çalışırken veya emekli olduğumda öldüğüm zaman, eşim çalışıyor veya SSK emeklisi ise benim emekli maaşımı alabilir mi? Doç. Dr. Levent GÖKDEMİR

Cevap: 1) Eşiniz belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştığı için kıdem tazminatı alamaz. Ancak, aynı işyerinde sürekli olarak belirsiz süreli sözleşme ile çalıştığından yargı, zincirleme belirli süreli sözleşmelerle yapılan çalışmaları, belirsiz süreli sözleşme ile yapılan çalışma olarak niteliyor ve kıdem tazminatı ödenmesine hükmediyor. Eşiniz emekli olduğunda yargı yoluyla kıdem tazminatını alabilir.
2) Eşiniz sigortalı olarak çalışsa da kendi çalışmalarından dolayı emekli aylığı alıyor olsa da sizden dolayı dul aylığı alabilir. Ayrıca tersi bir durum sizin için de geçerli. Siz de eşinizden dolayı dul aylığı alabilirsiniz.

Eşiniz istenen primi öder, 58 yaşı doldurduğunda geri alabilir
Soru: 1997’de açmış olduğum şirketime, 1957 doğumlu eşimi yüzde 5 ortak yaptım. Eşimi Bağ-Kur’a bildirmedim. Bağ-Kur da şirketime herhangi yazılı dilekçe gönderip eşimin Bağ-Kur’lu olup olmadığını sormadı. 2009 yılında şirketimi feshettim.
1 Mayıs 2010‘da Bağ-Kur’dan 4400 lira ödeme emri geldi. Bunun üzerine Bağ-Kur’a gittim. 2008’de şirket ortakları Bağ-Kur zorunlu sigortalı oluyormuş. Bunu bilmiyordum. Muhasebecim de uyarmadı. Eşim 1957 doğumlu ve hiç sigortası yok. Şimdi ne yapmam gerekli? Hasan MERİÇ

Cevap: Şirket ortakları Bağ-Kur’lu olmak zorunda. Gelen borç 1 Mayıs 2008 ile 2009’da şirketi kapattığınız tarih arasındaki döneme ilişkindir. Çünkü 30 Nisan 2008 itibarıyla 5 yıldan (60 ay) fazla Bağ-Kur’a prim borcu olanların, sigortaları durdurularak prim borçları silindi. Silinen primlere ilişkin günler sigorta süresi olarak dikkate alınmıyor.
1 Mayıs 2008’den itibaren prim tahakkukları devam etti. Silinen primlerin bugünün değerleri üstünden ödenmesi halinde, günler tekrar kazanılabiliyor. Ya eşinizin silinen primlerini ve gelen borcu ödeyerek yaklaşık 12 yıl sigorta süresi kazanacak ve üç yıl daha prim ödeyerek toplam prim ödemesini 15 yıla tamamlayacaksınız.
Bu takdirde eşiniz 58 yaşını tamamlayacağı tarihte emekli olacak. Ya da silinen primlerini tekrar ihya ederek ödemeyecek, sadece 1 Mayıs 2008 ile 2009’da şirketi kapattığınız tarih arasındaki dönem primi ödeyeceksiniz (tebliğ edilen borç). Bu takdirde eşinizin 58 yaşını dolduracağı tarihte emekli olacak kadar primi olmayacağından, ‘toptan ödeme’ adı altında talepte bulunarak ödediğiniz primi geri alacaksınız.

Eşiniz kıdem tazminatı alarak işinden ayrılamaz
Soru: Eşim 3 Aralık 1998’de SSK’lı oldu. 3536 gün prim ödedi. 20 Kasım 2002’den beri aynı işyerinde çalışıyor. 3.5 ay doğum iznini ve 5 ay ücretsiz izin kullandı. Kendi isteği ile işten ayrılırsa, kıdem tazminatımı alma hakkı var mı? Hakan CAN

Cevap: Emekli olmak için aranan sigorta ve prim şartlarını yerine getiren ve yaş haddinin dolmasını bekleyenler, kıdem tazminatını alarak işinden ayrılabiliyor.
Eşinizin 15 yıl sigorta süresi ve 3600 gün primi olmadığından, kıdem tazminatını alarak işinden ayrılamaz. 63 gün daha prim ödeyerek 3536 gün olan prim ödemesini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 15 yıllık sigorta süresini dolduracağı 3 Aralık 2013’te kıdem tazminatını alarak işinden ayrılma hakkı elde eder.