Kısır çiftlere umut ışığı

Kıbrıs Ortadoğu ve Balkanlar Tüp Bebek Merkezi Direktörü Dr. Halil İbrahim Tekin anlattı:

Tıbben kimlerin anne olması imkansız?

Hem rahmi hem de yumurtalığı olmayanlar olamaz. Ama bunlardan sadece birinin olması anne olmak için yeterli. Örneğin rahminiz yoksa taşıyıcı anne yöntemiyle, yumurtalığınız yoksa yumurta nakliyle anne olma şansınız var.

Anne olmak için en ideal yaşlar nedir?

Bence 30-32. Çünkü kadın bu yaşlarda psikolojik açıdan olgunlaşıyor. Ayrıca eğitimini, kariyerini bir noktaya getirmiş oluyor. Yoksa daha genç yaşlarda anneliğe insan vücudu daha uyumlu. Örneğin 21, insan sağlığının en üst noktada olduğu yaş. Daha sonra vücut bir gerileme eğilimine giriyor.

Çocuk için ne zaman geç kalmış sayılır?

İleri yaşlarda örneğin 64 yaşında doğurttuğum hastalarım da oldu. Açıkçası genellikle 40’lı yaşların geçilmesini doğru bulmuyorum.

Yumurta donasyonu nedir?

Yumurta olmadığı zaman gebelik isteyen kadınların son bir çaresi kalır. O da yumurta donasyonu (bağışı) uygulanmasıdır. Menisinde ve testislerinde sperm bulunamayan erkekler de sperm bağışıyla çocuk sahibi olabilir.

Yumurta donasyonunda başka bir kadından elde edilen yumurtalar, kocanın spermleriyle dışarıda döllendikten sonra annenin rahmine yerleştiriliyor. Aynı şekilde erkeğin spermi yoksa başkasının spermi erkeğin eşinin yumurtası ile birleştirilip yine eşinin rahmine yerleştiriliyor.

Hangi durumlarda uygulanır?

• Rahmi olup erken menopoza giren ve yumurta üretemeyen kadınlar. Endometriyozis, enfeksiyon veya kanser nedeniyle yumurtalıkları alınmış kadınlar.
• Fonksiyon göremeyen yumurtalıklarla doğmuş genetik bozukluğu olan kadınlar (Turner’s sendromu).
• Yumurta geliştirici ilaçlara az veya hiç cevap vermeyen kadınlar.
• Genetik hastalık taşıyıcısı olan ve bu hastalığı çocuklarına geçirme riski olan kadınlar (Hemofili, Duchenne’s muscular distrofisi, Huntington’s koreası gibi).
• Kromozomal anomaliye bağlı tekrarlayan düşük yapan kadınlar.
• Yumurta rezervi ve kalitesi iyi olmayan, tekrarlayan başarısız tüp bebek denemeleri olan kadınlar.
• Yaşı ileri olup menopoz nedeniyle fonksiyon görmeyen yumurtalıkları olan kadınlar.

Yumurta verecek kişiler nasıl seçiliyor?

Çeşitli şekillerde olabilir. Hasta çok büyük paralar verip Amerika’daki ajanslardan yumurta getirtebiliyor. Ya da biz yumurta vericisini sağlıyoruz. Hastaların yüzde 90’ı verici bulma konusunda bizden yardım istiyor.

Biz de Amerika ya da Danimarka’daki ajanslardan yumurtaları alıyoruz. Hastaların yüzde 10’u ise yakın akrabalarından yumurta alıyor. Yumurta bağışlayan kişiler 21-33 yaş arasında ve sağlıklı kişiler olmalı. Daha önce sağlıklı çocuk doğurmuş olanlar tercih ediliyor.

Bazı testler yapılıyor mu?

Yumurta bağışı yapanlara ilk yapılan şey kromozomlarına bakmak ve genetik tarama yapmak. Daha sonra kistik fibrozis denen hastalık için ayrı bir tarama yapılıyor. Yine HIV, sarılık, sifiliz (frengi), klamidya gibi bulaşıcı hastalık taramaları yapılıyor. Ailesindeki hastalıklar ortaya konuluyor. Psikologlar vericide ruhsal bir problemin olup olmadığını test ediyor.

Alıcı olan kişi nasıl bir işlemden geçer?

Yumurta bağışında yanlış bilinenin aksine bütün yumurtalık alıcıya verilmez. Alınan sadece bir hücre yapısında olan yumurtadır. Bağış yapan kişiye standart tüp bebek uygulaması yapılır, gelişen yumurtalar toplanır, alıcının eşinden alınan spermlerle döllenme yapılır ve önceden gebeliğe hazırlanmış anne adayının rahmine yerleştirilir.

Rahim hazırlığı alıcı için çok büyük bir öneme sahiptir ve dikkatli bir takip gerektirir. Önemli olan bir konu da alıcı ve yumurta bağışlayıcı arasındaki koordinasyonun sağlanmasıdır.

Donasyon hangi ülkelerde yapılıyor?

Kıbrıs, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Macaristan, Polonya, Ukrayna, Rusya, Yunanistan, Amerika, Kanada, İran, İspanya’da bu işlem yasal. Ancak İngilizler kendi ülkelerinde bu işlemi yaptırmıyor. Çünkü İngiltere’de yumurta ve sperm verenin kimliğinin gizli kalması engelleniyor.

Çocuk 18 yaşına geldiğinde hükümet belli koşullar altında çocuğa ‘Senin biyolojik anne ya da baban aslında şu kişiler’ diye açıklama yapıyor. Dolayısıyla böyle bir durumla karşılaşmak istemediği için İngilizler’in yüzde 75’i yurt dışında tüp bebek yaptırmak istiyor.

Donasyon işleminin maliyeti nedir?

4 bin 500 Euro.