Kurum kazançlarının beyanında son 5 gün

Kimler Kurumlar Vergisi mükellefi?
Bu sorunun cevabı, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 2’nci maddesinde şöyle tanımlanıyor: Sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıkları Kurumlar Vergisi mükellefi. Bu kurumlar, bir takvim yılında elde etmiş oldukları kurum kazançları üzerinden Kurumlar Vergisi ödemek zorunda. 2009’da elde ettikleri kurum kazançlarını en geç 26 Nisan akyamına kadar beyan edecekler. Bu kurumlar 2009’da zarar etseler dahi beyanda bulunmak zorunda.

Kimler Kurumlar Vergisi kazancı beyan edecek?
1) Sermaye şirketleri: Kazanç beyan etmek zorunda olan sermeye şirketleri şöyle sıralanıyor: - Anonim Şirketler - Limited Şirketler - Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler (Diğer sermaye şirketleri kurum kazançlarının tümünden vergilendirilirken bu şirketler, kurum kazancından, komandite ortağın kâr payı düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden vergilendiriliyor.)

2) Kooperatifler: Yasa, kooperatifler Kanunu’na veya özel kanunlara göre kurulan kooperatifler ile benzer nitelikteki yabancı kooperatifleri Kurumlar Vergisi mükellefi sayıyor. Kurumlar Vergisi’nden müstesna tutulan kooperatifler hariç, kooperatiflerde 2009’da elde ettiği kazançları 26 Nisan 2010 mesai saati sonuna kadar beyan etmek zorunda.

3) Dernek ve vakıfların işletmeleri: Yasa, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeleri Kurumlar Vergisi mükellefi sayıyor. Bunun için işletmenin sermayesinin dernek veya vakfa ait olması, idari açıdan dernek ve vakfa bağlı olması, sermaye şirketi veya kooperatif gibi kurulmamış olması, ticari, sınai veya zirai alanda devamlı olarak faaliyette bulunması gerekiyor.

4) İş Ortaklıkları: İş ortaklıklarının amacı kazanç elde etmektir. Bu amaca yönelik belli bir işin yapımı ortaklık şeklinde üstlenilmektedir. İş sonunda elde edilen kazanç da ortaklar arasında paylaşılmaktadır. Adi ortaklığın iş ortaklığından belirgin farkı, Kurumlar Vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmemesidir. İş ortaklıkları da 2009’da elde ettiği kazancı 26 Nisan akşamına kadar beyan etmek zorundalar. Yasaya göre iş ortaklıklarının unsurları şöyle:
1. Ortaklardan birinin Kurumlar Vergisi mükellefi olması
2. Ortaklığın bir işi sonuçlandırmak üzere yazılı sözleşmeyle kurulması
3. Ortaklık konusunun belli bir iş olması
4. İşin belli bir süre içinde yapılmasının öngörülmesi
5. İş ortaklığı ile işveren arasında bir yüklenim sözleşmesinin olması
6. Tarafların, işin tamamından işverene karşı sorumlu olmaları
7. İşin bitiminde kazancın paylaşılması

Beyan edilecek kazançlar?
Kurumların beyan edecekleri kurum kazancı, Gelir Vergisi’nin konusuna giren gelir unsurlarından oluşmaktadır. Gelir Vergisi Kanunu’nun 2’nci maddesinde yer alan aşağıdaki gelir unsurları, Kurumlar Vergisi yönünden kurum kazancını oluşturur. Kurum kazancını oluşturan kazançlar şunlardır:
1- Ticari kazanç
2- Zirai kazanç
3- Ücret
4- Serbest meslek kazançları
5- Gayrimenkul sermaye iratları
6- Menkul sermaye iratları
7- Diğer kazanç ve iratlar.

Kazançlarının tamamını beyan edecek mükellefler
Yasada, kanuni ve iş merkezi Türkiye’de bulunan Kurumlar Vergisi mükellefleri ‘tam mükellef’ olarak tanımlanmıştır. Tam mükellef kurumların, gerek yurtiçinde gerekse yurtdışında elde ettiği kazancının tamamı Türkiye’de beyan edilerek Kurumlar Vergisi’ne tabi tutuluyor.

Türkiye’de elde ettiği kazancı beyan edecek mükellefler
Yasa, kanuni ve iş merkezinin ikisi de Türkiye’de bulunmayan kurumları ‘dar mükellef’ olarak tanımlamıştır. Dar mükellefler sadece Türkiye’de elde ettiği kazançlar üzerinden vergilendirilir. Dar mükellef kurumların beyan edeceği kazançları şu şekilde sıralayabiliriz:

1- Türkiye’deki yabancı kurumların, işyeri ve daimi temsilcisi vasıtasıyla elde ettiği kazançlar
2- Türkiye’deki zirai işletmeden elde edilen kazançlar
3- Türkiye’deki serbest meslek kazançları
4- Menkul ve gayrimenkuller ile hakların kiralanmasından elde edilen iratlar
5- Türkiye’deki menkul sermaye iratları.

Beyanname nereye verilecek?
Kurumlar Vergisi mükellefleri, 2009 yılına ilişkin Kurumlar Vergisi beyannamelerini bağlı oldukları vergi dairesine verecekler (elektronik ortamda). Kurumlar Vergisi mükelleflerinin bağlı olduğu vergi dairesi, kurumun kanuni veya iş merkezinin bulunduğu yerin vergi dairesidir.

Ne zaman ödenecek?
En geç 26 Nisan 2010 Pazartesi mesai saati sonuna kadar beyan edilecek olan 2009 yılı kurum kazançları üstüne tarh ve tahakkuk eden Kurumlar Vergisi’nin tamamı, en geç 30 Nisan 2010 Cuma günü mesai saati sonuna kadar ödenecek.
Kurumlar Vergisi beyanı üstüne hesaplanan Kurumlar Vergisi’nden, 2009 kazançları için ödenen geçici Kurumlar Vergisi, mahsup edileceğinden, ödenmesi gereken Kurumlar Vergisi ya çıkmayacak ya da geçici vergi dönem kazançlarının hesabındaki yüzde 10 yanılma payına ilişkin matrahın vergisi kadar vergi çıkacağından şirketlerimiz tahakkuk eden vergiyi ödemekte zorlanmayacaklardır.