Liderleri dinlerken: Uzlaşma ve çatışma

Devlet Bahçeli, MHP Grup toplantısında, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın “idam yakında gelecek” çağrısına karşılık verdi. “Getirin destekleyeceğiz” dedi. Başbakan Binali Yıldırım'ın bu konuda konuşurken zorlandığı izlenimi edindim. Yıldırım, nisbeten “ihtiyatlı” bir yaklaşım gösteriyor: “Bunun için anayasa değişikliği gerekir. Sınırlı şekilde bir kanun çıkarabiliriz, ayrıca geçmişe yürümez.” İdam zor bir konu. MHP desteklese bile, anayasa değişikliğinin, CHP ve HDP’nin muhalefetine rağmen meclisten geçmesi mümkün değil. Ama referandum kararı çıkarılabilir. Referandumun, "asalım mı, asmayalım mı?" kamplaşmasına dönüşmesi riski ortada. İp ve idam tartışmalarının ne kadar ürkütücü etkiler yapabileceğini, sanırım, Binali Yıldırım da düşünüyordur.

MHP destekliyor

Liderlerin dünkü konuşmalarındaki ikinci konu, Cumhuriyet'e yönelik operasyondu. CHP lideri Kılıçdaroğlu ve HDP eşbaşkanı Demirtaş, dünden, eleştirilerini ifade etmişlerdi. Gazete yönetiminin, “FETÖ ve PKK ile ilişkilendirilmesi”ni inandırıcı bulmadıklarını, farklı seslerin bastırılmak istendiğini, belirttiler. Yıldırım ve Bahçeli, operasyonu destekliyor. Bahçeli, Başbakan’dan daha haşin bir dil kullanıyor. Yıldırım, "Bırakın yargı işini yapsın, bir suçları yoksa temize çıkmış olurlar” yaklaşımındayken; MHP lideri, Cumhuriyet'i, “teröre arka çıkmakla” suçluyor.

Başkanlık sistemi

Dünkü gündemin bir maddesi de, "Başkanlık sistemi"ydi. Bahçeli "getirin görelim" konumunu muhafaza ediyor. AK Partililer, hazırlıkları tamamladıklarını, denge ve denetim mekanizmalarının işlediğini, kuvvetler ayrılığına vurgu yapan bir taslak getirmekte olduklarını açıkladılar. MHP'yi ikna edebilmek ve desteğini alabilmek amacıyla, iki ayrı taslak üzerinde çalıştıklarını söylediler. Musul, Suriye, yanıbaşımızdaki savaş, PKK ile mücadelede izlenen yol üzerine yapılan değerlendirmeler de, gündemin konuları arasındaydı.

Baykal

Bir gece önce, CNNTÜRK'te, Ahmet Hakan’a konuk olan Baykal'ın değerlendirmeleri arasında, uzlaşmaya yaptığı vurgular önemliydi. Deneyimli bir siyasetçi olan (“sakın ha!!” yaklaşımıyla ve tehditkar sözleriyle hatırladığımız) Baykal'ın, devasa sorunlarla baş edebilmek amacıyla, “dilin, yaklaşımın değişmesi gerektiği”ne yönelik söylemleri, dikkat çekiciydi. Gerçekçi bir yaklaşımın yansımasıydı. Tabloya bütünüyle baktığımız zaman görünen şu: Çok kritik konularda hala ışığı göremiyoruz. Daha da önemlisi, bunların çoğu ancak uzlaşarak gerçekleşebilir. Bu nedenle diyoruz ki, temel meselelerde uzlaşmadan siyasetin sağlıklı yürümesi mümkün görünmüyor.