Malulen emeklilik için yüzde 60 işgücü kaybı gerek

Soru: Babam 1 Ekim 1972’de 62 yaşında Bağ-Kur’lu oldu. 26 Temmuz 1977’de ayrıldı. 4 yıl 9 ay 25 gün prim ödedi. Emekli veya malulen emekli olabilmesi için kaç gün gerekir? Askerlik borçlanmasını yatırırsa emekli olabilir mi? Akın

Cevap: Babanız Bağ-Kur’dan emekli olabilmek için ya prim ödemesini 5400 güne çıkaracak ya da askerlik borçlanmasıyla prim ödemesini 1800 güne tamamlayacak ve çalışma gücünün veya meslekte kazanma gücünün en az yüzde 60’ını kaybettiğine dair sağlık kurulu raporu alarak malulen emekli olacak.

Stajda alınan sicil numarası emekli olana kadar kullanılır ama başlangıç sayılmaz
Soru: 10 Mart 1971 doğumluyum. Endüstri meslek lisesinde 1988’de staj yaparken sigorta numaramı aldım. 15 Ağustos 1995’ten beri çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim?
1988 ile 1995 yılları arası hiç prim gözükmüyor. Bu yıllar arasında herhangi bir yerde çalışmadım. Askerlik borçlanması yapsam faydası olur mu? Mehmet TÜMEN

Cevap: Staj döneminde kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmediğinden, emeklilik açısından başlangıç sayılmaz. Ancak, bu dönemde alınan sigorta sicil numarası ve sigorta sicil kartı emekli olana kadar kullanılır. 1988 ile 1995 arasında prim ödenmediğinden, prim ödemesi görünmemesi normal.
Emeklilik açısından başlangıç tarihiniz adınıza ilk defa uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenen 15 Ağustos 1995’tir. Bu başlangıca göre 25 yıl sigorta, 5750 gün prim ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. 5750 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız 10 Mart 2026’da emekli olabilirsiniz.
Askerliğinizi 15 Ağustos 1995’ten önce yapmışsanız, askerlik sürenizin 15 ayını borçlanmanız halinde, aranan prim 5675 güne ve yaş da 54’e düşer. Borçlanma dahil 5675 gün prim ödemeniz şartıyla, 10 Mart 2025’te emekli olabilirsiniz.

Şirkete ait işyeri kirasında KDV var, gerçek kişiye ait işyeri kirasında yok
Soru: Bir şirketten işyeri almak üzereyim. İşyerinde kiracı olarak yabancı bir şirket oturuyor. Şu andaki mal sahibi şirket, kira sözleşmeleri gereğince her ay dolar cinsinden fatura kesiyor, tabi KDV hesaplayarak kiracı olan yabancı şirketten tahsil ediyor.
Mal sahibi şirket, işyerini satın aldığımda kira sözleşmesinin aynı şartlarda bana geçeceğini söylüyor. Ben mükellef değilim, defter tutmuyorum. Fatura kesmiyorum. İşyerini aldığımda yabancı şirketten kiramı nasıl tahsil edeceğim? KDV’si olacak mı? Stopaj nasıl olacak? C.T

Cevap: Şirket aktifinde olan bir işyeri kiraya verildiğinde kiracı ister yerli, ister yabancı olsun kira bedeli için her ay fatura düzenler ve kira bedeli üstünden KDV hesaplar. Kiracı kira bedelini ve hesaplanan KDV’yi mal sahibine öder. Buna karşın kiracı ödediği kira bedelinden stopaj yapmaz.
Alacağınız işyeri de Kurumlar Vergisi mükellefi olan bir şirkete ait olduğundan, belirttiğimiz gibi, kira KDV ile birlikte tahsil edilmekte, kiracı kiradan vergi stopajı (kesintisi) yapmamaktadır. Ancak, işyerini satın aldığınızda durum değişecek. Gelir Vergisi mükellefi olmadığınızdan kiracı kirayı öderken üstünden yüzde 20 oranında Gelir Vergisi stopajı (kesintisi) yapacak ve kirayı size yüzde 20 eksik ödeyecek.
Kiradan Gelir Vergisi olarak kestiği bedeli de ertesi ayın 23’ü akşamına kadar bağlı olduğu vergi dairesine muhtasar beyanname ile beyan edecek ve ayın 26’ncı günü akşamına kadar da ödeyecek.
Kiracı kira bedelinden keserek vergi dairesine yatırdığı vergiyi, kira gelirinizi beyan etmeniz halinde, hesaplanan Gelir Vergisi’nden mahsup edeceksiniz. Mahsup sonucunda kalan bir vergi olursa onu ödeyeceksiniz. Duruma göre bazen ödenecek vergi çıkmadığı gibi, iade edilecek vergi de çıkabilmektedir. Örneğin, 2010 yılında elde edilen 95 bin 680 liraya kadar olan işyeri kira beyanlarında ödenecek vergi çıkmadığı gibi, iade vergi çıkacaktır.

3600 günle emekli olmanız avantajlı
Soru: 6 Şubat 1966 doğumluyum. Nisan 1986’da Emekli Sandığı mensubu oldum. 90 gün prim ödedim. 2002’de SSK’ya 120 gün prim ödedim. Nisan 2009’dan itibaren de Bağ-Kur’a prim ödüyorum. Hangi kurumdan ne şekilde devam edersem, hangi tarihte emekliliği hak ederim? Hatice KAVA

Cevap: En erken 4/a’dan (SSK) emekli olabilirsiniz. SSK’da yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1770 gün daha Bağ-Kur’a prim ödedikten sonra, Bağ-Kur’u kapatıp, sigortalı bir işte çalışarak 1260 gün (3.5 yıl) prim ödeyerek ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 6 Şubat 2024’te emekli olabilirsiniz.

Geriye dönük borçlanamazsınız
Soru: 30 Eylül 1963 doğumluyum. 1993’ten beri şirket ortağıyım. Bu ortaklığımla beraber hemen o yıl içinde SSK’ya kaydım yapıldı. Fakat hiç prim ödemesi yapılmadı. Bu sebepten şu an aktif değilim. 2000 yılında Bağ-Kur’a kayıt yaptırdım.
Düzenli bir şekilde ödemelerimi yapıyorum. Geriye dönük kaybettiğim bu 7 yılı borçlanma şeklinde ödeyerek kapatabilir miyim? Bunun için ne yapmam gerekir? Hasan

Cevap: Geriye dönük borçlanma usulü yok. Geçmişte kalan prim ödenmemiş günler borçlanma yoluyla kazanılamıyor. 1993 ile 2000 yılı arasındaki 7 yılı borçlanarak kazanmanız mümkün değil.

Askerliğinizi borçlanıp 394 gün daha prim ödemelisiniz
Soru: 1 Ocak 1961 doğumluyum. 1981’de askere gittim. 12 Mart 1987’de SSK’lı oldum. 4306 gün prim ödedim. Askerliğimi 20 ay yaptım. Kaç günden ve ne zaman emekli olabilirim? Ali YILMAZ

Cevap: Sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız askerliğinizi borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 20 ay geri gider. Emekli olmak için 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Askerlik borçlanmasından sonra 394 gün daha prim ödeyerek, prim ödemenizi 5300 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (ara vermeden prim öderseniz Temmuz 2011’de).