PRİM YETERLİ, 43 YAŞINIZI BEKLEMENİZ GEREK

Soru: Doğun tarihim 5 Haziran 1969, SSK başlangıç tarihim 1 Nisan 1987 olup, halen SSK’lı olarak çalışıyorum. Bugüne kadar 7500 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Ümmü İÇEN

Cevap: Emekli olmak için, 20 yıl sigortalılık süresi, 5150 gün prim ödeme ve 43 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 43 yaşınızı dolduracağınız 5 Haziran 2012’de emekli olabilirsiniz.

Boş günler borçlanılamıyor
Soru: Sigorta giriş tarihim 13 Ocak 2000. 26 Mayıs 1997’de de askere gittim. Bu arada kalan 3 yılı ödersem sigorta girişim 1997 mi olur? Bir de bu 3 yıl ödenir mi? Eğer olursa ne kadar prim ödemem gerekir? 16 Haziran 1976 doğumluyum. Kaç yaşında emekli olurum? Ersan ERSOY

Cevap: Askerlik süreniz ile sigorta başlangıç tarihi arasındaki 3 yılı borçlanamazsınız. Yasalar gerideki boş günleri borçlanarak kazanmaya izin vermiyor. Ancak, askerlik sürenizi borçlanabilirsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınızdan, borçlanma, sigorta başlangıç tarihinizi askerlik süreniz kadar geri götürür.
18 ay askerlik yaptığınızı ve borçlandığınızı varsayarsak, sigorta başlangıç tarihiniz 18 ay geri gider ve emekli olmak için, 25 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 57 yaş şartlarına tabi olursunuz. 5900 gün prim ödemiş olmak şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız 16 Haziran 2033’te emekli olabilirsiniz.

49 yaşınızı doldurmanız gerek
Soru: Doğum tarihim 22 Nisan 1967, Bağ-Kur başlangıç tarihim 10 Haziran 1985’tir. Kesintisiz ödeme devam ediyor. Ne zaman emekli olurum? Erkan ÖZKAN

Cevap: Emekli olmak için, 25 tam yıl (9000 gün) prim ödeme ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. 10 Haziran 2010’a kadar prim ödeyerek, prim ödemenizi 25 tam yıla tamamlamanız şartıyla, 49 yaşınızı dolduracağınız 22 Nisan 2016’da emekli olabilirsiniz.

Başka birinin bakımına muhtaç çocuğu olan kadının prim günü yüzde 25 artırılır
Soru: 11 yaşına giren engelli bir oğlum var. Eşim Şubat 1997’de SSK’lı oldu. Bugüne kadar 768 gün prim ödemesi var. Halen de çalışmaya devam ediyor. Eşimin doğum tarihi 12 Ocak 1970. Yeni çıkan kanuna göre oğlumun durumu itibarıyla, 1) Eşimin yüzde 25 erken süreli olarak emekli olma hakkı var mı? 2) Varsa ne zaman emekli olabilir? 3) Bunun için ne yapmak gerekiyor? Hüseyin GÜNDÜZ

Cevap:1) Yeni Sosyal Güvenlik Yasası’na göre, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunan kadın sigortalının, 1 Ekim 2008 tarihinden sonraki prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayılarına ilave edilmekte ve eklenen bu süreler, emeklilik için aranan yaş haddinden düşmektedir.
Şayet çocuğunuz başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede engelliyse, eşinizin 1 Ekim 2008’den sonraki prim ödemeleri yüzde 25 artırılacak.
2) Eşiniz emekli olmak için, 20 yıl sigortalılık süresi, 5900 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi. Eşinizin 768 gün prim ödemesinin ne kadarının 1 Ekim 2008’den sonra ödediğini bilmediğimizden, tamamını 1 Ekim 2008’den önce ödediğini varsaydığımızda, çocuğunuz belirttiğimiz gibi engelliyse, eşiniz 4106 gün prim ödediğinde, çocuktan dolayı primi 1026 gün artırılır ve 5132 güne yükseltilir.
Böylece prim ödeme şartını yerine getirmiş olur. Aynı süre 53 yaştan da düştüğünde, yaş şartı da 50 yaş 1 ay 24 güne düşer. Sonuç olarak, eşiniz 1 Mayıs 2010’dan itibaren ara vermeden prim öderse, prim ödemesini 4100 güne tamamlayacağı 26 Eylül 2021’de emekli olabilir.
3) Yapmanız gereken, çocuğunuzun başkasının sürekli bakımına muhtaç olduğunu sağlık kurulu raporu ile belgelemek ve aralıksız prim ödemektir. _

Vergide tahsil zaman aşımı süresi bazı hallerde 5 yıl daha uzar
Soru: Vade tarihi 8 yıl önce olan vergi bugün istenebilir mi? Vergi tahsilinde zaman aşımı süresi 5 yıl değil mi? Vade tarihinden itibaren 5 yıl içinde tahsil edilemeyen vergiler zaman aşımına uğramıyor mu? C.TEKİN

Cevap: Vergide tahsil zaman aşımı süresi beş yıldır. Vade tarihini takip eden yılbaşından itibaren beş yıl içinde tahsil edilemeyen vergiler zaman aşımına uğrar. Ancak, bazı hallerde zaman aşımı süresi kesilmektedir. Zaman aşımı süresinin kesilmesi halinde, kesilme tarihini takip eden yılbaşından itibaren 5 yıllık yeni bir zaman aşımı süresi başlamaktadır.
Zaman aşımını kesen ve yeni bir zaman aşımı süresi başlatan hallerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz: Borcun kısmen ödenmesi, ödeme emri tebliği, borçlunun mal beyanında bulunması, borçlu hakkında haciz tatbik edilmesi, borcun takibi sırasında yapılan her türlü tahsilat, borcun teminata bağlanması, borcun ödeme planına bağlanması.
Vadesi sekiz yıl önceki bir tarih olan verginin zaman aşımı belirtilen hallerden biri ile kesilmişse (ki kesilmiştir. Vergi dairesi 5 yılda vergiyi zaman aşımına uğratmaz) kesme tarihini takip eden yılbaşından itibaren, zaman aşımı süresi 5 yıl uzayacağından, vergi bu yıl da istenebilir.

Şikayetten önce işverenle uzlaşma yolunu arayın
Soru: 9 aydır bir restoranda çalışıyorum. Birkaç kez istememe rağmen, sürekli oyalayarak, sigortamı yapmıyorlar. Çalıştığım yer kış yaz açık, işi çok iyi bir işletme. Çok güzel kazançları var.
Zaten vergi levhalarından da çok iyi kazandıkları anlaşılıyor. Ama sigortamı yapmıyorlar. Ücretimi de doğru dürüst ödemiyorlar. Canıma tak etti. Sigortaya şikayet etsem bir sonuç alabilir miyim? Hakkımı alabilir miyim? Bu işletmede çalıştığıma dair delillerim var. Murat BATMAN

Cevap: İşveren çalışanı kayıt dışında tutarak sosyal güvenlik haklarına mani oluyorsa, şikayet çalışan için bir haktır. Durumu bir şikayet dilekçesi ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na, Bölge Çalışma Müdürlüğü’ne, Sosyal Güvenlik Kurumu’na ve vergi dairesine bildirebilirsiniz.
Ancak, şikayetten önce işverenle uzlaşarak hakkınızı alsanız daha iyi. Çünkü şikâyet ettiğinizde işsiz kalacağınızı da göze almanız gerekir. İşveren kendisini şikayet eden ve Çalışma Bakanlığı, Maliye ile başını derde sokan personelle çalışmak istemez.