Giriş
Soru: 24 Haziran 1958 doğumluyum. 3 Haziran 1977’de SSK’lı oldum. 1984 ile 1999 yılları arasında belirli aralıklarla Tarım Bağ-Kur’u ile esnaf Bağ-Kur’u ödemişliğim var. Bağ-Kur’a üç yıl prim ödedim. 2000 yılından bu yana da SSK’ya 2092 gün prim ödedim. Emekli olma şansım var mı? Yoksa vazgeçeyim mi? Hangi şartlarla emekli olabilirim? Yaşar ERDEMİR/İstanbul
[[HAFTAYA]]
Cevap: Tabii ki emekli olma şansınız var. Sosyal güvenlikten vazgeçmek yanlış. SSK’da yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 59 yaş şartlarına tabisiniz. 428 gün daha prim ödeyerek, 3172 gün olan prim ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 24 Haziran 2017’de emekli olabilirsiniz. Ayrıca 1818 gün daha prim ödeyerek 3172 gün olan prim ödemenizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olmanız da mümkün.
Limitet şirketin ödenmeyen vergi borcunun takip sırasında çelişkiler var
Soru: Limitet şirketin ödenmeyen vergi borçları, şirket müdüründen ve şirketin ortaklarından isteniyor. Vergi borcunun müdür ve ortaktan aranmasında bir sıra var mı? Borç önce müdürden mi yoksa ortaktan mı aranmalı? Murat ERBAŞ
Cevap: Limitet şirketlerin ödenmeyen vergi borçlarından; ortaklar hisseleri oranında, şirket müdürleri de kanuni temsilci sıfatıyla sorumludur. Ödenmeyen vergi borcunun önce şirket bünyesinden aranması gerekiyor. Vergi dairesi, yaptığı tüm takipler neticesinde, vergi borcunun şirketten alınamadığını veya alınamayacağının anlaşıldığını belgelerle ortaya koyduktan sonra kanuni temsilci ve ortaklar hakkında takibe başlayabilir. Yasada kanuni temsilci ve ortaktan hangisine daha önce gidileceğine dair bir sıra belirlenmemiş. Vergi daireleri genelde aynı anda hem temsilci hem de ortaklar hakkında takibe başlıyor. Nihai yargı mercii olan Danıştay’ın bazı daireleri, önce kanuni temsilciye gidilmesi, alınamazsa, ortağa gidilmesi yönünde kararlar verirken, bir daire de hem kanuni temsilci hem de ortağa gidilmesi yönünde kararlar vermektedir. Şahsi kanaatimize göre; limitet şirketlerin ödenmeyen vergi borçlarında takip sırasının şu şekilde olması gerekmektedir: 1) Borcun şirket bünyesinden aranması, 2) Sonra borcun tamamının kanuni temsilciden aranması, 3) Daha sonra da borcun kalan kısmının hisseleri oranında ortaklardan aranması. Yasal bir düzenleme yapılarak bu husustaki belirsizliklerin giderilmesi, hem lüzumsuz ihtilafların önüne geçecek hem de uygulamada birlik ve beraberlik sağlayacaktır.
Emekli borçlanarak aylığını yükseltemez
Soru: 1) Babam 1955 doğumlu ve 1987’de Avrupa’ya geldi. Türkiye’de daha önce sigortalı çalışmaları üstüne borçlanarak Ağustos 2007’de 8’inci basamaktan emekli oldu. Ekstra borçlanarak, basamak yükselterek emekli aylığını artırması mümkün mü? 2) Annem 1955 doğumlu. 1994’te Avrupa’ya geldi. 4 çocuğu var. Fazla aylık alması için en yüksek hangi basamaktan emekli olabilir? 3) Borçlanmadan önce Türkiye’de çalışmak bir avantaj yaratabilir mi? Hakan KARA
Cevap: 1) Babanız borçlanarak emekli aylığını yükseltemez. 2) Bağ-Kur’da basamak sistemi kalktı. Yurtdışındaki çalışma süreleri ve ev hanımı olarak geçen süreler, prime esas kazancın alt sınırı (760.50 lira) ile üst sınırı (4.943.25 lira) arasında belirlenen kazanç tutarı üstünden borçlanma yapabiliyor. Annenizin yüksek tutarda emekli aylığı almasını istiyorsanız, prime esas kazancın üst sınırı üstünden prim ödemeniz gerekir. 3) Türkiye’de sigortalı, bir işte bir iki ay çalışırsa 4/a sigortasına (SSK) borçlanma yapar. Aylığı 4/a’dan bağlanır. Bu da 4/b’den (Bağ-Kur) emekli olmasından avantajlıdır.
EŞİNİZ EVLİLİK NEDENİYLE AYRILMIŞSA KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR
Soru: Memurum. Eşim bir belediyede 5 yıldır sözleşmeli olarak çalışmaktayken evlilik nedeniyle Eylül 2003’te işten ayrıldı. Eşime bir istifa dilekçesi doldurttular. Nikahı ise Haziran 2003’te yapmıştık. Ben tayine tabi memur olduğum için, işten çıkma zorunlu oldu. Bu durumdan herhangi bir hak talep edebilir miyiz? Nereye başvuru yapmalıyız? Zafer YILDIZ
Cevap: Eşinizin hangi statüde çalıştığını belirtmemişsiniz. Şayet eşiniz, işçi olarak çalışıyorsa, evlilik sebebiyle ayrılmış ise ve bu durumu istifa dilekçesinde belirtmişse kıdem tazminatı alabilir.
48 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 10 Aralık 1967 doğumluyum. 1 Ocak 1985’te SSK’lı oldum. Askerliğimi borçlandım. Ne zaman emekli olabilirim? Adnan KAYMAKÇI
Cevap: 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. 5225 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 10 Aralık 2015’te emekli olabilirsiniz
Doğum borçlanması için dava yolunu denemeniz gerek
Soru: 1969 doğumluyum. 1986 ve 1990 doğumlu iki çocuğum var. 1997’de SSK’lı oldum. Doğum borçlanmasından yararlanabilir miyim? Yadigâr HELVACILAR
Cevap: Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar için borçlanma yaptırmıyor. Oysa yasada, sigorta başlangıç tarihinden önce veya sonra ayrımı yok. İş mahkemesine dava açılması halinde, sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar için borçlanma yapılabileceğini düşünüyoruz. Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlarınızı SGK borçlandırmaz. Borçlanma için dava açma yolunu denemelisiniz.
Babanızın primini 3600 güne, yaşını 60’a tamamlaması gerekiyor
Soru: Babam 1962 doğumlu. 1 Nisan 1980’de SSK’lı oldu. 1000 gün prim ödedi. 1 Mayıs 2005-1 Nisan 2006 arasında 11 ay Tarım Bağ-Kur’u ve 14 Mayıs 1990-15 Temmuz 1990 arasında da Bağ-Kur’u bulunuyor. Askerlik borçlanmasını yaptığında, hangi şartlara tabi olur? Sezer
Cevap: Babanız yaş haddinden emekli olmak için, 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabi. Askerlik süresini (20 ay kabul edilmiştir) borçlanıp, 1610 gün de prim ödeyerek ödemesini 3600 güne tamamlaması şartıyla, 2022’de 60 yaşını dolduracağı tarihte emekli olabilir. Babanızın, primini 5000 güne tamamlayacağı tarihte emekli olması da mümkün.
