Giriş
Almanya’nın aldığı karar, bir siyasi tercihi yansıtıyor. Bu kararı alan tek Almanya değil. 1965’te Uruguay’la başladı; aralarında Fransa, İtalya ve Hollanda’nın bulunduğu 20'den fazla ülke, “Ermeni Soykırımı”nı tanıdı.
Osmanlı’nın kendi yurttaşı olan Ermenileri 1915’te tehcir etmesi, bu olayın sonuçları, batı kamuoyunun ağırlıklı kesiminde, “soykırım” olarak değerlendiriliyor.
Bu kararın geçmişi var. Geçen yıl, önde gelen Alman siyasetçileri, “soykırım” tanımını kullandılar. Alman Meclisi de, 2005 yılında, gene aynı doğrultuda bir karar almıştı.
Tepki göstermek yerine
AK Parti döneminde, epeyce adım atıldı. İki ülke liderleri buluştular, geçmişi birlikte araştırmayı kabullendiler.
Tayyip Erdoğan, başbakan ve cumhurbaşkanı olarak, Ermeni yurttaşların acılarını paylaştı, taziyelerini iletti.
Türkiye’de, binlerce aydın, 1915’te yaşananlar için özür dileyen bir bildiri yayınladı.
Her 24 Nisan’da, başta İstanbul olmak üzere bazı şehirlerde, bu acıyı paylaşma buluşmaları yapılıyor. Ermeniler, dünyanın dört bir yanında, yerlerinden yurtlarından olmanın ağır travmasını yaşıyor.
1915’te iktidardaki İttihat ve Terakki şefleri, yaşananlardan sorumlular.
İşlenen insanlık suçunun boyutunu, önyargısız şekilde geçmişi araştıran herkes görebiliyor. Anadolu’da nereye gitseniz, Ermenilerin nasıl yok edildiğine ilişkin anılarla karşılaşabilirsiniz.
“Onlar da, Türkleri kestiler, karşılıklı bir öldürmeden söze edebiliriz” tepkisi, çok büyük bir anlam ifade etmiyor.
Evet, Ermeni çetelerin de cinayet işlediğini söyleyebiliriz. Batı devletlerindeki tarih yazımına eleştiriler getirebiliriz.
Bunlar, bir halkın sırf Ermeni olduğu için, kadınıyla, yaşlısıyla, çocuğuyla, topraklarından sökülerek öldürüldüğü gerçeğini, değiştirmiyor.
Almanya’nın kararı
Almanların kararı, Almanya’yı da 1915’te yaşananlardan sorumlu tutuyor.
Ayrıca, Ankara ile Erivan arasındaki ilişkilerin gelişmesine destek verildiği ifade ediliyor. Türkiye’deki siyasetçilerin, geçtiğimiz yıllarda bu sorunun anlaşılması için gösterdikleri gayrete de dikkat çekiliyor.
Bunca dış politika gerginliği içinde, bir de Almanya ile gerilimi tırmandırmanın yararlı olmadığı açık.
Başbakan Binali Yıldırım’ın, ılımlı eleştirisini ve dostluk mesajını önemsiyorum.
Öfkeye kapılmaya, İttihatçıların suçlarını üstlenmeye gerek yok. Tarihimiz acılarla dolu. Yüzleşmeye devam edeceğiz.
