Giriş
Soru: Son çıkan kanunla vergide zamanaşımı süresinin değiştiği söyleniyor. Hatta zamanaşımı süresinin bir yıla indirildiğini söyleyenler de var. Bunlar doğru mu? Son değişiklikten sonra vergide zamanaşımı süresi ne oldu? Ahsen İPEK Cevap: Duyumlarınız ve söylentiler doğru değil. Çünkü, vergide ne tarh zamanaşımı ne de tahsil zamanaşımı süresi değiştirilmedi.
[[HAFTAYA]]
Eski uygulama aynen devam ediyor. Zamanaşımı süresi eskiden olduğu gibi 5 yıl. Bu söylentilere, takdir komisyonuna sevk edilen dosyalarda zamanaşımı süresini, takdir komisyonunda kalma süresine bağlı olarak, neredeyse süresiz olarak durduran kanun hükmünün Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmesi üzerine, 1 Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6009 sayılı yasanın 8’inci maddesiyle, Vergi Usül Kanunu’nun 114’üncü maddesinde yapılan ve 1 Temmuz 2010 tarihinden itibaren yürürlüğe konan değişiklik yol açıyor olmalı. Çünkü, söz konusu değişiklik sonucu, takdir komisyonlarına sevkin zamanaşımı süresini durdurması bir yıl ile sınırlandırıldı. Yapılan değişiklikle takdir komisyonuna sevkin zamanaşımı süresini süresiz durdurma uygulamasına son verildi. Vergi dairesince matrah takdir için takdir komisyonuna başvurulması, zamanaşımı süresini en fazla bir yıl durduracak. Bunun dışında vergi zamanaşımı sürelerinde herhangi bir değişiklik yok.
Kıdem tazminatını alarak işinden ayrılan tekrar çalışabilir
Soru: Tazminatımı alıp işyerimden ayrıldım. Maddi sıkıntılarımdan dolayı yaşımın dolmasını bekliyorum. Tekrar işyerime dönüş yapabilir miyim? 1984 girişliyim. 1965 doğumluyum. 8050 günden tazminatımı aldım. Kanunda var mı? Yazınızda olduğunu okudum. Cihangir YAZIMCI Cevap: Kıdem tazminatını alarak, işinden ayrılıp, emekli olmak için aranan yaş haddinin dolmasını bekleyenler, sigortalı çalışabilirler. Hatta kıdem tazminatı alarak ayrıldıkları işyerlerinde dahi çalışabilirler. Kıdem tazminatı uygulamasının dayanağını teşkil eden 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14’üncü maddesinde aksi yönde bir düzenleme bulunmuyor. Yani kanunda kıdem tazminatını alarak işinden ayrılanın tekrar çalışamayacağına dair bir yasaklama yok. Mevhumu muhalifinden tekrar çalışabileceği sonucu çıkmaktadır. Tekrar çalışmanızda yasal bir sakınca bulunmuyor.
SGK, yasa ile yapılması gereken düzenlemeyi genelgeyle yaparak TBMM’nin yetkisini kullanıyor
Soru: 10 Temmuz 1986 doğumlu çocuğum var. Sigorta başlangıcım 1 Mart 1988. Doğum borçlanması yaptırabilir miyim? GÜLAY Cevap: Yasaya göre doğum borçlanması yapabilirsiniz. Ancak, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) yasaya aykırı 16 Eylül 2010 tarih ve 2010/106 sayılı genelgesine göre yapamazsınız. Çünkü SGK, kendisini TBMM’nin yerine koyarak genelge ile sigorta başlangıç tarihinden önce yapılan doğumlar için borçlanma yapılamayacağı yönünde düzenleme yaptı. Yasa ile yapılması gereken düzenleme genelge ile yapılamayacağından, düzenlemenin hukuki bir tarafı yok. Borçlanma talebinde bulunup, ret cevabı geldiğinde İş Mahkemesi’ne dava açmanız halinde, doğum borçlanması yapabileceğinizi düşünüyoruz.
Babanız Emekli Sandığı’na tabi ise yetim aylığı bağlatabilirsiniz
Soru: Ben eşimden boşandım ve şu an sigortalı olarak çalışıyorum. Emekli olmama 10 ayım kaldı. Babam vefat etti. Ablam dul olduğu için babamın emekli maaşından yararlanabiliyor. Ben de babamın maaşından yararlanabilir miyim? Nasıl bir yol izleyebilirim. Ayşen YILDIZ Cevap: Babanız Emekli Sandığı emeklisi ise yetim aylığı bağlatabilirsiniz. Ancak babanız SSK veya Bağ-Kur emeklisi ise sigortalı çalıştığınızdan yetim aylığı bağlatamazsınız.
Dayınızın emekli aylığı tekrar bağlanır
Soru: 2008 yılının Nisan ayında yurtdışı borçlanmayla emekli olan dayım, Ocak 2010’da şirket ortağı oldu. Şirket ortağı olduğu tarihten itibaren emekli aylığını kestiler. Çıkardıkları Bağ-Kur borcunu yatırdık. Dayımın şirket ortağı olduğu dönemde aldığı emekli aylıklarının, bağlanacak emekli aylığından kesilmesi koşuluyla, tekrar emekli aylığı bağlanması talebinde bulunduk. Yalnız şirket ortaklığı devam ediyor. Acaba dayımın emekli aylığı tekrar bağlanır mı? Rıza ÖKSÜZ Cevap: Yurtdışı borçlanmasıyla emekli olanların, aylıklarını kestirmeden çalışmaları yeni yasanın yürürlüğe girdiği 8 Mayıs 2008 tarihinden itibaren yasaklandı. Ancak, diğer emekliler aylıklarını kestirmeden destek primi ödeyerek çalışırken, yurtdışı çalışma sürelerini borçlanarak emekli olanların, aylıklarını kestirmeden çalışamamalarının adil ve hukuki olmadığının ortaya çıkması üzerine, 19 Haziran 2010 tarihinde yürürlüğe giren 5997 sayılı yasa ile yapılan düzenleme sonucu, bu tarihten itibaren yurtdışı çalışma sürelerini borçlanarak emekli olanların da destek primi ödeyerek, çalışmalarına olanak sağlanarak haksız ve adaletsiz uygulamaya son verildi. Başvurunuz üzerine dayınızın emekli aylığı tekrar bağlanır.
Doğum borçlanması yapamazsınız ancak 3600 günle emekli olmanız mümkün
Soru: 1962 doğumluyum. Bağ-Kur’a giriş tarihim 8 Temmuz 1987, çıkış tarihim 29 Mayıs 1992’dir. 8 Eylül 2008’de isteğe bağlı Bağ-Kur’a girdim 8 Mayıs 2010’da çıktım. Bağ-Kur’a toplam 5 yıl 18 ay 21 gün prim ödedim. Ayrıca 13 Mayıs 2010 tarihinde SSK’ya giriş yaptım. Şu anda SSK’ya prim ödemelerim düzenli olarak devam ediyor. 1983 ve 1989’da doğan 2 çocuğum var. Doğum borçlanması yapabilir miyim? Veya 3600 günden ne zaman emekli olabilirim? Ayşe ÖKSÜZ/BALIKESİR Cevap: Bağ-Kur sigortalıları doğum borçlanması yapamıyor. Doğum borçlanmasından 4/a sigortalıları (eski adıyla SSK’lılar) yararlanıyor. Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) 16 Eylül 2010 tarih ve 2010/106 sayılı genelgesinde, yasaya aykırı olarak sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar için borçlanma yapılamayacağını açıkladı. Bir an için başlangıçta sigortalı olduğunuzu varsaysak bile, başlangıçtan önce doğum yaptığınızdan doğum borçlanması yapamayacaktınız. 13 Mayıs 2010’da başladığınız sigortalı çalışmanıza ara vermeden devam ederek en az 1260 gün (3.5 yıl) prim ödemeniz halinde, SSK şartlarıyla emekli olma hakkı elde edersiniz. SSK’da yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1260 günden sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
