Giriş
Yüksek elektrik faturası derdinden kurtaran ‘güneş enerjisi’ sistemlerini evlerin balkonuna, çatısına kurmak hiç olmadığı kadar kolay. Son yıllarda maliyet oldukça düşerken, verimlilik de arttı. Güneş doğarken cepte para bırakan sistemlerle ilgili merak edilen detaylar...
2018 itibarıyla devrede
Türkiye’de yaz ve kış ayları dahil ortalama güneş alma süresi günlük 7.5 saat. Bazı illerde yılın 300 günü hava güneşli oluyor. Ülkemiz bu anlamda inanılmaz bir potansiyele sahip. Bu potansiyele paralel Güneş Enerjisi Santrali (GES) yatırımları son yıllarda hızlandı, büyük projeler de tek tek devreye alınıyor. Onun da ötesinde 2018’den itibaren vatandaşın güneşten lisanssız 10 kilovata kadar kendi elektriğini üretmesinin önündeki engeller kalkmış durumda.
Fiyatlar karşılanabilir
Gelişen teknolojinin ve seri üretimin de etkisiyle güneş enerjisi sistemlerinde kullanılan parçalar fiyat anlamında daha ulaşılabilir ve yaygın bir şekilde bulunabiliyor. İnternetten dahi kolayca sipariş vermek artık mümkün. Yüksek elektrik faturasından bıkanlar için bu solar sistemler büyük bir avantaj sunuyor. Başta bir miktar kurulum maliyeti gerekse de güneş enerjisi sistemlerinin 25-30 yıl bozulmadan enerji sağladığı göz önünde tutulursa bir süre sonra elektriği bedavaya getirmek dahi mümkün.
Kurulum maliyeti ne?
Maliyet belirlemede evde kullanılan cihazlar önemli. Örneğin; evde 160 Watt’lık buzdolabı (24 saat), LED TV+uydu alıcısı (4-5 saat), 10 vat’lık 4 LED ampül (10 saat), telefon veya laptop şarj aleti (15 saat) çalışıyorsa 550-600 Watt’lık bir güneş enerji sistemi yeterli oluyor. Tabi 1000 Watt’lık (1 kW) sistemin verimi daha fazla fakat biz en ekonomik olan sistemi hesaba dahil ettik.
NOT: Şebekeye bağlı sistemler için GES (güneş enerjisi santrali) lisansı olan bir mühendislik firmasına danışmanızda fayda var. İşçilik ve hizmet ücreti değişiklik gösterir.
1.272 liralık tasarruf
Ev çatılarında veya balkonlarda 6 metrekare alana 100x200 cm boyutunda 375 Watt’lık 3 güneş paneliyle 1 kilovatlık (kW) şebekeye bağlı bir sistem kurmak mümkün. Bu sistem aylık ortalama 100-150 kilovat enerji üretiyor. 1 kilovat elektrik 71 kuruş. Buna göre; faturayı 71-106 lira arasında düşürmek mümkün. Bu da yılda bütçeye 1.272 liraya kadar katkı demek. Yani bu sistemler kendini 4-5 yılda rahatlıkla amorti ediyor. Kalan 20-25 yıllık kullanım ömründe ise büyük bir tasarruf sağlıyor. Bu sistemler, sadece tek bir ev için değil apartmanlar, siteler ve işyerleri hatta tarımsal sulamalar için de büyük avantaj sunuyor. Temiz enerji doğayı da koruyor.
Başvuru nasıl yapılır?
Şebekeye bağlı solar sistemler ve üretim fazlası elektriğin satışı için önce elektrik dağıtım şirketine başvuru yapılmalı. İstenen belge ve izlenmesi gereken yollar, dağıtım şirketlerinin (Bedaş, Sedaş, Ayedaş gibi) internet sitesinde ‘Hizmetler’ bölümünün altındaki ‘Lisansız Elektrik Üretimi ’ bölümünde yer alıyor.
İki farklı yolu var
Bir eve elektrik üreten güneş enerji sistemi bağlamanın iki yöntemi var:
- Elektrik dağıtım şirketinin 2 şebekesine bağlı (On Grid)
- Elektrik şebekesine bağlı olmayan (Off Grid).
Peki hangisi avantajlı?
Şebekeden bağımsız sistem, güneşten elde edilen enerjinin akülere (batarya) depolanması ve bunun ihtiyaç halinde kullanılması prensibine dayanıyor. Ancak bu sistem, akülerin pahalı ve 5-6 yılda bir değiştirilmesi gerektiğinden maliyet açısından şebekeye bağlı sistemlere göre pek avantajlı değil. Bağımsız sistemler yayla ve bağ evi, kamp, karavan, tekne gibi elektriğin ulaşamadığı yerler için öneriliyor. Evler için en ideali şebekeye bağlı sistemler. Bu sistemde pahalı parçalardan akü gerekmiyor.
Fazlasını satabilirsin
Şebekeye bağlı sistemlerde her bütçeye uygun bir kurulum yapılabiliyor. Tek bir güneş paneliyle dahi bu sistemi kurarak elektrik üretmeye başlayabilirsiniz. Güneş enerjisinin yetmediği durumda şebekeden elektrik çekildiğinden, her türlü elektrikli cihazın çalışmasında sorun olmuyor. Bağlı sistemde dağıtım şirketiyle anlaşma yaparak üretim fazlası elektriği satıp para kazanmak da mümkün. Fazla elektriğin satışı için başvuru biraz meşakkatli ama sonucuna değiyor. Bu konuda vekaletle uzman desteği alınmasında fayda var.
Mini santral seçeneği
Küçük boyutlu güneş enerji panelleri elektriğin olmadığı yerlerde hayat kurtarıyor. Örneğin; 20 Watt’lık panellerle kısa süreli aydınlatma ve telefon şarj edilebiliyor. Gün boyunca güneşin altında kaldığında topladığı enerjiyle LED TV’yi 1 saat çalıştırmak da mümkün. İnternette satılan bu sistemlerin içeriğinde 12 Amper’lik akü, 20 Watt’lık panel, şarj regülatörü yer alıyor. Fiyatı 450-500 TL civarı.
Yazın balkon ve bahçelerde
Balkonlarda oturma alanlarını aydınlatacak balkon aydınlatması için balkon duvarına monte edilebilir solar aydınlatma ürünleri tercih edilebilir. Ayrıca gün boyunca depolanan enerjiyi gece boyunca kullanan küçük aydınlatma cihazları uygun fiyatlara bulunabiliyor.
