Giriş
Soru: 21 Şubat 1958 doğumlu babamın, çiftçi Bağkur kayıt tarihi 1 Temmuz 1989. Ancak hiç prim ödemediğinden dosyası kapatılmış. İstenen belgeleri temin ederek SGK’ya tekrar başvurduk ve babamın Bağkur hesabını tekrar açtırdık. Babamı prim borçlarını ödeyip emekli etmek istiyoruz. Ancak SGK’ya sorduğumuzda, ‘tüm primleri bugünkü prim üzerinden hesaplanır’ denildi. Böyle olunca da prim borcu inanılmaz yüksek çıkıyor. Bizler nasıl bir yol izlemeliyiz? Bu durumda olanlar için kanun düzenlemesi gündemde mi? ● Yener ÇELİK
Cevap: SGK haklı. Prim borcundan dolayı sigortalılığı durdurulan ve sigortalılık süresi durdurularak prim borcu silinenlerin, kaybettikleri günleri tekrar kazanmak için; durdurulan sigortalılık süresinin primlerini güncel (bugünkü) değeri üstünden ödenmesi gerekiyor. Bu kanun hükmü. Ancak, şu anda Meclis’te olan ve bir hafta içinde yürürlüğe girmesi beklenen af yasası, sizin sorununuzu çözecek. Primlerinizi güncel değerleri üstünden değil, ilgili olduğu tarihteki değerleri üstünden ödeyebileceksiniz. Yasayı beklemenizde yarar var.
İŞİNİZDEN KIDEM TAZMİNATI ALARAK AYRILABİLİRSİNİZ
Soru: 10 Nisan 1979 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Ocak 1999. 4332 gün prim ödemem var. Ne zaman emekli olabilirim? Çalıştığım işyerinden kendi isteğimle çıksam, tazminat alabilir miyim? ● EROL
Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabisiniz. 1643 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlamanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız 10 Nisan 2037’de emekli olabilirsiniz. Yaş haddinden emekli olmak için aranan yaş dışındaki şartlar olan, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3600 gün prim ödeme şartlarını sağladığınızdan, işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz.
53 YAŞINIZI DOLDURMALISINIZ
Soru: 13 Şubat 1975 doğumluyum. 7700 gün primim var. Sigorta başlangıcım 1992. Ne zaman emekli olabilirim? ● Faruk ÇELİK
Cevap: Sorunuzu 23 Kasım 1992’den önce sigortalı olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. 5600 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 53 yaşı dolduracağınız 13 Şubat 2028’de emekli olabilirsiniz.
910 LİRA DAHA FAZLA TAZMİNAT ALIRSINIZ
Soru: 15 Ekim 1964 doğumluyum. Sigortalı işe giriş tarihim 25 Ağustos 1989. Toplam 9838 gün primim var. 9838 gün üstünden ayrılırsam, tazminatım nasıl olur? 10 bin gün üstünden ayrılırsam, tazminatım ne olur? ● Mustafa KOŞAR
Cevap: Kıdem tazminatı en son çalışılan işyerindeki çalışma süresi üzerinden işverence ödenmektedir. Her bir çalışma yılı için son alınan ücretin brüt tutarı kadar kıdem tazminatı ödenir. Şayet tüm çalışma süreniz aynı işyerinde geçmiş ise 9838 gün prim için, yaklaşık 27 yıl 4 ay kıdem tazminatı alacakken, 10 bin gün çalışma süresi için de yaklaşık olarak 27 yıl 9 ay, yani 5 aylık fazla kıdem tazminatı alırsınız. Asgari ücretle çalıştığınızı varsayarsak 9838 gün çalışma süresi için 55 bin 461 lira, 10 bin gün için de 56 bin 374 lira kıdem tazminatı alırsınız. Yani yaklaşık 910 lira fazla tazminat alırsınız.
ANNENİZ MAALESEF DOĞUM BORÇLANMASI YAPAMAZ
Soru: 1976 doğumlu, 2017 yılı sigorta girişli annem, 3 çocuk sahibi. Emekli olması için ne kadar daha çalışması gerekiyor ve kaç yaşında emekli olur? ● Ahmet BAYRAK
Cevap: Anneniz ara vermeden prim öderse, 2037’de toplam primini 7200 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir (7200 gün prim ödeme ve 59 yaş şartlarına tabi olarak). Ayrıca toplam 5400 gün prim ödemiş olması şartıyla, 61 yaşını dolduracağı tarihte emekli olması da mümkün. Annenizin doğumları muhtemelen sigorta başlangıcından önce olduğundan, maalesef doğum borçlanmasıyla gün kazanamaz.
