Giriş
Soru: 31 Ekim 1959 doğumluyum. 24 Temmuz 1976’da SSK’lı oldum. 2200 gün primim var. Askerliğimi 1985 yılında yaptım. 1993-2000 yılları arasında anonim şirket ortaklığım bulunuyor. Bu ortaklığım ticaret sicil gazetesinde mevcut. Fakat Bağ-Kur tescili yapılmamış. Bu durumda Torba Yasa’dan faydalanıp geriye dönük anonim şirket ortaklığından doğan Bağ-Kur müracaatı yapıp geçmiş dönemi borçlanabilir miyim? Mümkün değilse askerlik borçlanmasını yapıp ne zaman ve hangi şartlarla emekli olabilirim? Ayhan BULUÇ Cevap: Anonim şirket ortaklarının Bağ-Kur’lu olma zorunluluğu bulunmuyor. Anonim şirketlerin yönetim kurulu başkanları, yönetim kurulu üyelerinin Bağ-Kur’lu olma zorunluluğu var. 1 Ekim 2008’e kadar olan uygulamada anonim şirketlerin kurucu ortakları Bağ-Kur’lu olmak zorundaydılar.
[[HAFTAYA]]
Ancak kurucu ortaklar için Bağ-Kur’lu olma zorunluluğu 1 Ekim 2008’den itibaren kaldırıldı. Muhtemelen anonim şirket yönetim kurulu üyesisiniz. Bağ-Kur’lu olma zorunluluğunuz var. Ancak belirttiğiniz dönem için, Bağ-Kur’a süresi içinde kayıt ve tescilini yaptırmayanlara, 2 Ağustos 2003’ten 2 Şubat 2004’e kadar vergi kaydı ibraz ederek kayıt imkanı sağlandı. Bu tarihe kadar kayıtlarını yaptırmayanların sigorta hak ve yükümlülüğü 4 Ekim 2000’den itibaren başlatıldı. Sonuç olarak, 1993’ten Bağ-Kur’a kayıt yaptıramazsınız. Torba Yasa’da da bu durumun aksine, yani geriye dönük Bağ-Kur kaydına imkân sağlayan bir düzenleme bulunmuyor. 8 Eylül 1999 itibarıyla 23 yıldan fazla süredir sigortalı olduğunuzdan eski yasa şartlarıyla emekli olacaksınız. Eski yasaya göre; yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde priminiz 2800 güne yükselir. 800 gün daha prim ödeyerek, toplam ödemenizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla, 31 Ekim 2014’te emekli olabilirsiniz.
Ödeme imkanı ortadan kalkmamış isteğe bağlı prim borçları aftan yararlanıyor
Soru: İsteğe bağlı prim borcu olanlar Torba Yasa’dan faydalanabilir mi? Ne yapmak gerekiyor? Behiye KÜÇÜKDEMİRALP Cevap: Toplumda Af Kanunu olarak adlandırılan 6111 sayılı Yasa ile yapılan düzenlemeye göre; Kasım 2010 ve önceki aylara ilişkin olup, 25 Şubat 2011’e kadar tahakkuk ettiği halde, ödenmemiş ve 2 Mayıs 2011 itibarıyla ödenme imkanı ortadan kalkmamış olan isteğe bağlı sigorta prim borçları aftan şu şekilde yararlanıyor: - 2 Mayıs 2011’e kadar aftan yararlanmak için yazılı başvuruda bulunun. - Borç asıllarının tamamı ile borcun vade tarihinden, 25 Şubat 2011’e kadar geçen süre için enflasyon oranında (TEFE/ÜFE aylık değişim oranlarında) hesaplanacak tutarı (gecikme bedelini), 30 Haziran 2011 Perşembe günü mesai saati sonuna kadar ödeyin. - Borcunuzu ilk taksiti 30 Haziran 2011 Perşembe günü mesai saati sonuna kadar olmak üzere ikişer aylık dönemler halinde, 12 ayda 6 taksitte yüzde 5, 18 ayda 9 taksitte yüzde 7, 24 ayda 12 taksitte yüzde 10, 36 ayda 18 taksitte yüzde 15 faizle birlikte ödeyebileceksiniz. - Böylece gecikme cezası ve gecikme zammı gibi alacaklarınızın tamamı silinmiş olacak.
Çalışmayan eşe yüzde 60, kız çocuğuna yüzde 30 aylık bağlanır
Soru: Eşim 13 yıllık öğretmen. 2.5 yıl Almanya’da görevlendirildi. Bu görev esnasında izne Ankara’ya geldi ve vefat etti. Ayrıca önceki evlilikten 16 yaşında kızı var. Bu durumda özlük hak dağılımı nasıl oluyor? Serdar ATAY Cevap: Emekli Sandığı’na tabi değilseniz eşinizin aylığının yüzde 60’ı size, yüzde 30’u kızına bağlanır. Şayet Emekli Sandığı’na tabiyseniz eşinizin aylığının yüzde 50’si size, yüzde 30’u da kızına bağlanır.
Raporu kurum sağlık kurulu onaylarsa emekli olursunuz
Soru: 1956 doğumluyum. Bağ-Kur’a 3670 gün prim ödedim. Yüzde 60 iş göremez raporu aldım ve malulen emeklilik için başvurdum. Emekli olabilir miyim? Hüseyim ALTUN Cevap: Malulen emekli olmak için 10 yıl sigorta, 1800 gün prim ve en az yüzde 60 işgücü kaybı raporu gerekiyor. Süre ve prim sorununuz olmadığından almış olduğunuz raporun kurum sağlık kurulunca onaylanması halinde malulen emekli olabilirsiniz.
Torba Yasa’da doğum borçlanmasına ilişkin düzenleme bulunmuyor
Soru: Eşimin sigortası yok. Torba Yasa ile doğum borçlanmasından yararlanabilir mi? Erdoğan TÜRK Cevap: 25 Şubat 2011’de yürürlüğe giren Torba Yasa’da doğum borçlanmasına ilişkin bir düzenleme bulunmuyor. Eşiniz Torba Yasa’dan yararlanarak doğum borçlanması yapamaz.
Fesih haklı da olsa işveren kullanılmayan izin sürelerinin ücretini ödemek zorunda
Soru: İş Kanunu’na istinaden tazminatsız iş akdi feshedilen kişinin, geçmişte kullanmadığı izin ücretlerini talep etme hakkı var mı? İlk NUR Cevap: İşverenin, İş Kanunu 25’inci maddesinin birinci fıkrasının ‘ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri’ başlıklı II nolu bendinde yer alan nedenlerle iş akdini haklı nedenle derhal feshetmesi halinde, işçinin ücret alacağı, fazla çalışma ücreti ve tüm çalışma süresi içinde kullanmadığı yıllık izinlerin ücretini ödemesi gerekir. Kullanılmayan izin sürelerinin ücreti, iş akdinin feshedildiği tarihteki ücret üstünden hesaplanır.
Baba, oğlunun kullandığı işyerinden kira almasa da vergisini ödeyecek
Soru: Kiracımı çıkarttığım dükkanımda, oğlum iş yapacak. Oğlumdan kira almayacağım. Daha önce kiracıdan aldığım kirayı beyan ediyordum. Ayrıca kiracı ödediği kiradan yüzde 20 vergi keserek vergi dairesine yatırıyordu. Oğlum kira ödemediğinde göre; vergi kesme işi ne olacak? Cengiz ŞİMŞİR Cevap: 1) Oğlunuz nakden ve hesaben kira ödemediğinden, Gelir Vergisi stopajı (kesintisi) yapmayacak, kira stopajından dolayı muhtasar beyanname vermeyecek. 2) Oğlunuzdan kira almasanız da işyerinin ‘emsal kira bedeli’ üstünden kira beyanında bulunacak ve Gelir Vergisi ödeyeceksiniz. Emsal kira bedeli işyerinin emlak vergi değerinin yüzde 5’idir. Örneğin, kira almadığınız dükkânın emlak vergi değerinin 600 bin lira olduğunu varsaydığımızda, emsal kira bedeli olarak 30 bin lira beyan edecek ve hesaplanan Gelir Vergisi’ni ödeyeceksiniz.
