Giriş
Soru: 1 Ekim 1987’de okul staj döneminden sigortalıyım. Bu sigortanın emekliye sayılmadığı söyleniyor. Bazıları da ‘sigortaya sayılıyor, maaşı düşük alırsın’ diyor. Kamudaki sigortam Aralık 1997’de başlıyor. Aradaki yıllarda sigorta gözükmüyor. Emekli olmam için hangi yıl baz alınmalı ve kaç yaşında emekli olabilirim? Mehmet ÇAĞLAYAN Cevap: Staj sigortasında kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kolları olarak adlandırılan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenmediğinden emeklilik açısından başlangıç sayılmaz.
[[HAFTAYA]]
Prim ödenmediğinden emeklikte değerlendirilecek prim de yok. Staj döneminde kısa vadeli sigorta kollarına prim ödenerek, sigortalının hastalık, iş kazası ve meslek hastalığı güvenceye alınır. Bu dönemde alınan sigorta sicil numarasının ve sigorta kartının emekli olana kadar kullanılması da sizde olduğu gibi sigortalılarda yanlış anlamalara yol açıyor. Emekliliğinize esas başlangıç tarihiniz, Aralık 1997’de adınıza ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına prim ödenen gündür. Bu başlangıcınıza göre; 25 yıl sigorta, 5900 gün prim ve 57 yaş şartlarına tabisiniz. 5900 gün prim ödemeniz şartıyla, 57 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
SSK şartlarına tabi olmak için bir yıl daha sigortalı çalışarak prim ödemelisiniz
Soru: 1 Ocak 1966 doğumluyum. Askerliğimi 1986’da yaptım. 10 Kasım 1985’te Bağ-Kur’lu oldum. 5 Şubat 2006’da Bağ-Kur’u kapatıp SSK’ya geçiş yaptım. 15 ay SSK’lı çalıştım. 9 Ağustos 2007’den sonra tekrar Bağ-Kur’a geçtim. 16 Şubat 2010’da Bağ-Kur’dan tekrar sigortaya geçtim. Şu anda da sigortalı olarak çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Murat BOZKURT Cevap: Sigorta başlangıç tarihinize göre; ‘primi ödenen son yedi yılda fazla prim ödenen kurumdan emekli olma’ kuralına tabisiniz. Bir yıl daha sigortalı çalışarak prim ödediğinizde, son yedi yılda SSK’ya Bağ-Kur’dan fazla prim ödemiş olur ve SSK şartlarıyla emekli olma hakkı elde edersiniz. SSK’da 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Bir yıl prim ödedikten sonra prim ödemeseniz de 1 Ocak 2015’te emekli olabilirsiniz.
Emekli olabileceğiniz tarih 13 Ocak 2014
Soru: 13 Ocak 1965 doğumluyum. 26 Şubat 1988’den beri SSK’lıyım. 18 ay olan askerlik süremi borçlanmadım. Ne zaman emekli olabilirim? Davut ÇİPER/ADANA Cevap: Sorunuzdan askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yaptığınız anlaşılıyor. Askerlik sürenizin 460 gününü borçlanmanız halinde, başlangıç tarihiniz 460 gün geri gider. 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 13 Ocak 2014’te emekli olabilirsiniz.
Malulen emekli olmak için en az yüzde 60 rapor lazım
Soru: 10 Mart 1957 doğumluyum. 15 Eylül 1997’de SSK’lı oldum. 4300 gün primim var. Yaştan ne zaman emekli olabilirim? Kalp ameliyatı geçirdim. Malulen emekli olabilir miyim? Ökkeş KISA Cevap: Yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigorta, 3600 gün prim ve 59 yaş şartına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli. Bundan sonra prim ödemseniz de 10 Mart 2016’da emekli olabilirsiniz. 1600 gün daha prim ödeyerek priminizi 5900 güne tamamladığınızda da emekli olabilirsiniz. Malulen emeklilik için 10 yıl sigorta, 1800 gün prim ve yüzde 60 işgücü kaybı şartı aranıyor. Yüzde 60 işgücü kaybı raporu alabilirseniz hemen malulen emekli olmanız mümkün.
Şirketten yazılı taahhütname alın
Soru: Özel bir şirkette işletme personeli olarak çalışıyorum. Şirket unvanında yapılan değişiklik, şirketi bizimle yapmış olduğu sözleşmeleri yenilemekle yükümlü tutuyor mu? Yoksa aynı çalışma koşullarıyla işe devam da ettirebiliyorlar mı? Osman ÖZDOĞAN Cevap: İleride olası hak kaybına uğramamak için, şirket yöneticilerinden, yeni unvanlı şirketin, eski unvanlı şirkette geçen çalışmalarından dolayı hak etmiş olduğunuz kıdeme dayalı haklarınızı ödeyeceklerine dair taahhütname almanızda yarar var. Bunu yeni unvanlı şirkete bir yazı yazarak, şirketin eski unvanı altında geçen çalışmalarından kaynaklanan haklarının yeni unvanlı şirket tarafından ödenip ödenmeyeceğini sorun. Haklarınızı yeni unvanlı şirketin ödeyeceklerine dair yazılı cevap verirlerse sorun yok. Ödemeyeceklerini bildirirlerse, kıdeme dayalı haklarınızı talep edin, ödemezlerse dava açın.
Başlangıçtan sonraki askerlik borçlanması emeklilik şartlarını değiştirmiyor
Soru: 20 Aralık 1968 doğumluyum. 11 Ağustos 1985’te SSK’lı oldum. 5600 gün prim ödedim. Askerliğimi 1989’da yaptım. Ne zaman emekli olabilirim? Ömer GEBEL Cevap: Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden sonra yaptığınızdan, borçlanma sadece prim sayınızı artırır. Emeklilik şartlarınızı değiştirmez. Sizin ifadenizle emeklilik gününüzü geri getirmez. Prim ödemeniz yeterli olduğuna göre; askerliğinizi borçlanmanıza gerek yok. 25 yıl sigorta, 5300 gün prim ve 49 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 20 Aralık 2017’de emekli olabilirsiniz.
Emekli olacağınız tarihi değiştirmediğinden doğum borçlanmasına gerek yok
Soru: 10 Nisan 1970 doğumluyum. 6 Kasım 1989’da SSK’lı oldum. 2 Nisan 2007’de işten ayrıldım. 5600 gün primim var. 1998’de birinci doğumumu, 2006’da ikinci doğumumu yaptım. Ne zaman emekli olabilirim? Yaptığım iki doğumumun boşluklarını yatırırsam ne kadar etkili olur? Halime KARAKUŞ/MERSİN Cevap: 20 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 46 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemseniz de 10 Nisan 2016’da emekli olabilirsiniz. Prim ödemeniz yeterli olup, borçlanma emekli olacağınız tarihi değiştirmediğinden, doğum borçlanmasına gerek yok.
