Giriş
Soru: Şirketimizdeki çalışanlara, işlerini daha iyi yapmaları ve şirkete daha faydalı olmaları için, çeşitli mesleki eğitimler aldırmayı düşünüyoruz. Personele yapacağımız eğitim harcamalarını, defterimize direkt olarak gider yazabilir miyiz? Saim ELENLİ Cevap: Şirketiniz çalışanlarına yapacağınız eğitim harcamalarını direkt olarak gider yazmak ve KDV’sini indirime konu edebilmeniz, yapılan eğitimin, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesiyle ilgili olup olmadığına bağlıdır. Şayet personele aldırdığınız eğitim ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgiliyse, eğitim harcamasını defterlerinize direkt olarak gider yazabilir, KDV’sini de indirime konu edebilirsiniz. Örneğin, işletmenizin üretim ünitesine aldığınız yeni makinelerin çalıştırılması ve işletilmesi için, personele yapacağınız eğitim harcamasını (kurs, özel ders gibi) defterinize gider yazar, KDV’sini de indirebilirsiniz. Ancak, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgisi olmayan eğitim harcaması personele sağlanan bir menfaat niteliğinde olduğundan, ücret gibi vergilendirildikten sonra gider yazabilirsiniz. KDV’sini de indirime konu edemezsiniz. Örneğin, üretim ünitenizde çalışan bir personeli ödül olarak yabancı dil kursuna göndermeniz, karşılığında yaptığınız eğitim harcaması ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi ile ilgili olmadığından, yaptığınız eğitim harcaması ve KDV’sini aynen ücret gibi vergilendirdikten sonra gider yazabilirsiniz.
13 ay askerlik borçlanmasıyla 13 ay erken emekli olabilirsiniz
Soru: 1 Mayıs 1962 doğumluyum. 1 Haziran 1987’de SSK’lı oldum. 1985-1986 yılları arasında 18 ay askerlik yaptım. Askerliği borçlanırsam ne zaman, borçlanmazsam en erken ne zaman emekli olabilirim? Kemallettin KALEAĞASI Cevap: 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 25 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız 1 Haziran 2012’de emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizin tamamını borçlanmanıza gerek yok. Askerlik sürenizin 13 ayını borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 13 ay gider ve 25 yıl sigorta süresi, 5300 gün prim ödeme ile 49 yaş şartlarına tabi olursunuz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 25 yıllık sigorta süreniz ve 49 yaşınızı dolduracağınız 1 Mayıs 2011’de emekli olabilirsiniz. Sonuç olarak, 13 ay askerlik borçlanması ile 13 ay erken emekli olursunuz.
Prim yeterli 48 yaşınızı doldurunca emeklisiniz
Soru: 13 Ocak 1967 doğumluyum. 10 Eylül 1984’te SSK’lı oldum. 8700 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? NİYAZİ Cevap: 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, bundan sonra prim ödemeseniz de 48 yaşınızı dolduracağınız 13 Ocak 2015’te emekli olabilirsiniz.
Eşi vefat eden emekli, kendi aylığı ile dul aylığını alabilir
Soru: Eşimle ben SSK’dan emekli maaşı alıyoruz. Eşim 1995’te, ben 2005’te emekli oldum. Birimizin vefatı durumunda, diğerimiz kendi maaşı ile vefat eden eşinin maaşını almaya devam eder mi? Sinan ALADA Cevap: SSK’dan emekli aylığı alan eşlerden birinin vefatı halinde hayatta kalan eşe, vefat eden eşinden dolayı, SSK’dan dul aylığı bağlanır. Aylık bağlama oranı yüzde 50’dir. Hayatta kalan eş kendi aylığı ve eşinden dolayı bağlanacak dul aylığını birlikte alabilir.
Sobalı eve kaloriferli gibi Emlak Vergisi hesaplanamaz
Soru: Tapuda mesken olarak kayıtlı olan bir konut sahibiyim. Belediye, ısrarla, sobalı dairemden uzun yıllardır kalorifer farkı da tahsil ve talep etmektedir. İtirazım üzerine, ısrarla, apartman girişinde doğalgaz olmasını dayanak göstererek, kaloriferli daire gibi vergi istemektedir. Halbuki apartmanın kat malikleri kurul kararı ile ferdi ısınmaya geçmiş olup daireler kendi tercihlerine göre sobayla ısınma yoluna gitmektedirler. (bazı daireler elektrik, bazı daireler kat kalorifer, benim dairem ise sobalıdır.) Ayrıca, binada müşterek ısınma sistemleri veya kalorifer kazanı ve başka tesisat da yok. Sadece bina girişinde ve sokakta doğalgaz var. Buna istinaden 13 yıllık Emlak Vergisi borç çıkarmış bulunmaktadır. Halbuki genel zamanaşımı bile 10 yıl olup üstelik de dairemde hiç bir kalorifer peteği veya kalorifer sistemi yok. Borcu nasıl kaldırtabilirim? FATİH Cevap: Vergi Usul Kanunu’nun 3’üncü maddesine göre, vergilendirmeye olayların gerçek mahiyeti esastır. Emlak Vergisi tahakkukuna esas vergiyi doğuran olayın gerçek mahiyeti evinizin kalorifersiz olmasıdır. Evin önünde doğalgaz şebekesi geldi gerekçesiyle, kalorifersiz bir evi kaloriferli kabul ederek vergi salınamaz. Yapılan işlem yanlış ve yasaya aykırı. 13 yıllık vergi tahakkuka ilişkin ihbarnamelerin tebliği üstünden bir ay geçmemişse vergi mahkemesine dava açın. Bir aylık dava açma sürenizi geçirmişseniz. Şikâyet yoluyla olayı yargıya taşımak da mümkün. Bunun için, belediye vergi dairesine düzeltme talebinde bulunun. Belediye vergi dairesi düzeltme talebinizi reddettiğinde, şikâyet yoluyla belediye başkanlığına başvurun. Belediye başkanlığı da talebinizi reddederse, vergi mahkemesine dava açma hakkınız doğar. Belediye başkanlığının düzeltme talebinizi ret yazısının tebliğ tarihinden itibaren, 30 gün içinde vergi mahkemesine dava açın. Davada bilirkişi tespiti isteyin. Hatta düzeltme talebinden önce, asliye hukuk hakimliğine evinizin kaloriferli olup olmadığının tespiti için ‘Tespit Davası’ açın. Tespit davası hasımsız dava olduğundan bir iki gün içinde mahkeme evinizin kalorifersiz olduğunu karara bağlar. Bu kararı düzeltme talebinize ekleyin. Şayet iş mahkemeye kadar uzarsa, vergi mahkemesine de sunarsınız. Davayı kazanmamanız için bir neden yok.
Askerliğinizin 8 ayını borçlanmanız yeterli olur
Soru: 1 Ocak 1963 doğumluyum. 1 Aralık 1985’te SSK’lı oldum. 510 gün prim ödedim. 1 Ocak 1988’de Bağ-Kur’lu oldum. 22 yıl 10 ay da Bağ-Kur’a prim ödedim. Askerliğimi de borçlanırsam, nasıl emekli olabilirim? Yalnız askerden önce SSK’lıydım. Salih CANBAZ Cevap: Askerliğinizin tamamını borçlanmaya gerek yok. Askerlik sürenizin 8 ayını borçlanırsanız Bağ-Kur başlangıç tarihiniz 8 ay geri gider ve 25 yıl prim ile 48 yaş şartlarına tabi olursunuz. 48 yaşınızı dolduracağınız 1 Ocak 2011’de emekli olabilirsiniz.
5150 gün priminiz varsa istediğiniz zaman emeklisiniz
Soru: 25 Ekim 1962 doğumluyum. 1985’te SSK’lı oldum. 20 ay askerlik borçlanması yaptım ve bedelini ödedim. 1982’de askere gittim, 1984’te terhis oldum. Ne zaman emekli olurum? Ömer KARAKOÇ Cevap: Sigorta başlangıcınızı yıl olarak vermişsiniz. Sorunuzu 1 Temmuz 1985’te sigortalı olduğunuz varsayımına göre cevaplandırıyoruz. Askerlik borçlanması, başlangıç tarihinizi 20 ay geri götürerek 25 yıl sigorta, 5150 gün prim ve 47 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. 5150 gün prim ödemeniz varsa (sorunuzdan olduğu anlaşılıyor) istediğiniz zaman emekli olabilirsiniz.
