Giriş
Soru: Üç ay önce geçirdiğim iş kazasında sol gözüme çivi vurdu ve gözümde kalıcı körlük oluştu. Vergi indiriminden yararlanmak istiyorum. SSK başlangıcım 1998’de olup 3747 gün prim ödemem var. Yüzde 40 oranında rapor alıp vergi indiriminden yararlanırsam ne zaman, kaç gün primde emekli olurum? Bir de sürekli iş göremezlik maaşı alırsam kesilir mi? ● Halil BASLAK
Cevap: Yüzde 40 oranında işgücü kaybına uğradığınıza dair rapor ve vergi indirimi almanız halinde, 6 Ağustos 2003 itibarıyla 3 yıldan fazla 6 yıldan az süredir sigortalı olan vergi indirim hakkı almış 3’üncü derece engelli olarak emekli olmak için; 18 yıl sigortalılık süresi ve 4080 gün prim ödeme şartlarına tabi olursunuz. 333 gün daha prim ödeyerek priminizi 4080 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Emekli olduğunuzda, sürekli iş göremezlik ödeneğiniz kesilmez. Emekli aylığı ile sürekli iş göremezlik ödeneğinden fazla olanın tamamını düşük olanın yarısını alırsınız.
230 GÜN ASKERLİK BORÇLANMASIYLA BİR YIL ERKEN EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Soru: 16 Ocak 1967 doğumluyum. Askerliğimi 1987-1988 arasında yaptım. SSK başlangıç tarihim 10 Temmuz 1996 olup 6970 gün prim ödemem var. 16 senedir çalıştığım işyerinden kıdem tazminatımı alarak ayrıldım. Ne zaman emekli olurum? ● Medaim KOCATAŞ
Cevap: Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 56 yaşınızı dolduracağınız 16 Ocak 2023’te emekli olabilirsiniz. Askerlik sürenizin 230 gününü borçlanmanız halinde 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte yani bir yıl erken emekli olabilirsiniz.
ZAMAN AŞIMINA UĞRAMIŞ
Soru: Kasım 2008’de işe başladım. Altı ay çalıştım ama sigortam yapılmadı. Mart 2010’da işverenin isteği üzerine tekrar işe başladım. Sigorta yapmak için üç ay müsaade istedi. Ancak işe devam ederken işveren vefat etti. Firmayı erkek kardeşi devraldı ve resmi kayıtlarda yer almadığımı söyledi. Bunun üzerine işe devam etmedim. Bu arada başka okul bitirdim ve Ekim 2018’de Halk Eğitim Merkezi’nde göreve başladım. Sigortam yapıldı. Geçmişte olan çalışma süresini sigortaya eklemek için ne yapmalıyım? Firmayı devralan kişi hayatta. ● Jale YILDIRIM/İZMİR
Cevap: İşten ayrıldığınız tarihten itibaren zaman aşımı süresi olan 5 yıl içinde hizmet tespit davası açmadığınız için, hakkınız zaman aşımına uğramış. Sigortasız çalıştırıldığınız süre için maalesef yapacağınız iş veya işlem bulunmuyor.
‘KIDEM TAZMİNATI ALABİLİR’ YAZISI İBRAZ ETMENİZ GEREKİYORDU
SORU: 2003’te başladığım işyerinden 2015’te kendi isteğim ile tazminatımı alıp işi bıraktım. 3 ay sonra tekrar aynı işyerine girdim ve Ağustos 2018’de yine kendi isteğimle işten ayrıldım. Çalıştığım 3 yıllık tazminatımı alabilir miyim? ● Murat DÜZGÜN
CEVAP: İkinci seferde işten ayrılırken kıdem tazminatı alma hakkınız vardı. Ancak işten ayrılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan “Kıdem tazminatı alabilir” yazısı alıp işverene ibraz ederek, emekli olacağınız yaşın dolmasını çalışmadan bekleyeceğiniz iradesini sergilemeniz gerekiyordu. Bu yazıyı işverene ibraz etmediğinizden işten kendi isteğinizle ayrılmışsınız. Ortada haklı bir neden yokken işten kendi isteği ile ayrılan kıdem tazminatı alamıyor.
EŞİNİZ BAĞKUR’A KAYIT YAPTIRAMAZ
Soru: Eşim 2000 öncesi ortak bir şirket kurup vergi mükellefi oldu. Ama Bağkur’a başvuru yapılmadı. Eşim o tarihten Bağkur’a kayıt olarak erken emekli olabilir mi? ● Nejla GÜLAÇTI
Cevap: Süresi içinde Bağkur’a kayıt ve tescil yaptırmayanların sigortalılık hak ve yükümlüğü 1 Ekim 2008’den başlatılıyor. Eşiniz maalesef 2000’den Bağkur’a kayıt olamaz. Şirket ortaklığı devam ediyorsa, 1 Ekim 2008’den itibaren Bağkur’a kayıt yaptırabilir.
