Giriş
Soru: 10 Şubat 1965 doğumluyum. 10 Ekim 1983 itibarıyla 300 gün primim var. 10 Eylül 1990’dan beri Bağ-Kur’luyum. Ancak 1 Haziran 2011’de başka bir yerde de SSK’lı olarak çalışmaya başladım. Aynı anda mükellefiyetim devam etmekte. Her iki kuruma da prim ödenmeye devam ediyorum. Hangi kurumdan, ne zaman emekli olabilirim? Hacı EZBER Cevap: Kamuoyunda Torba Kanun olarak adlandırılan 6111 sayılı Yasa ile 1 Mart 2011 itibarıyla, ‘önce başlayan sigorta geçerli’ ilkesi terk edildi ve yerine sigortanın üstünlüğü prensibi getirildi. Bu, 1 Mart 2011’den itibaren sizde olduğu gibi, Bağ-Kur‘luların vergi mükellefiyetlerini kapatmadan, faaliyetlerini terk etmeden sigortalı çalışabilecekleri anlamına geliyor. Bir işyerinde sigortalı çalışmaya başlayanın, Bağ-Kur’u kapanıyor.
[[HAFTAYA]]
Sigortalı isterse hem SSK’ya hem de Bağ-Kur’a prim ödeyebiliyor. Bu durumda emeklilik açısından SSK geçerli oluyor. Bağ-Kur’a ödenen primin kazancı, SSK’ya ödenen primin kazancı ile birleşiyor. Bu şekilde emekli aylığı hesabına esas ortalama kazanç tutarı yükseltilmiş oluyor. Bağ-Kur’a ödenen prim kısa vadeli sigorta kolları açısından dikkate alınıyor. Bu da sigortalının kendi işyerinde uğrayacağı iş kazası veya yakalanacağı meslek hastalığı açısından sigortalıyı güvence altına alıyor. Sonuç olarak, sigortalı çalışmanızı 1 Aralık 2014’e kadar devam ettirmeniz halinde, SSK şartlarıyla emekli olma hakkı elde eder ve 25 yıl sigorta, 5150 gün prim ve 47 yaş şartlarına tabi olarak, 1 Aralık 2014’te emekli olabilirsiniz. Bağ-Kur’da 25 yıl prim ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Bağ-Kur’da 10 Şubat 2016’da emekli olabileceğinizden, SSK’dan emekli olmanız avantajlı.
Babanız Emekli Sandığı’na tabi olduğu için şanslısınız, aylığınız kesilmez
Soru: Babamdan dolayı Emekli Sandığı’ndan yetim aylığı alıyorum. SSK’lı bir işe girdim. Yetim aylığım kesilir mi? EYLÜL Cevap: Babanız Emekli Sandığı’na tabi olduğu için şanslısınız. SSK’lı çalışmaya başlamanız, Emekli Sandığı’ndan aldığınız yetim aylığını kesmez. Şayet babanız SSK veya Bağ-Kur’lu olsaydı, SSK’lı çalışmaya başladığınızda yetim aylığınız kesilecekti. Evlenmediğiniz veya memur olmadığınız sürece babanızdan aldığınız yetim aylığı kesilmez. Rahat olun.
Babanız 22 Ekim 2012’de emekli olabilir
Soru: Babam 12 Ocak 1955 doğumlu. Şubat 1997’de SSK’lı oldu. 2994 gün prim ödedi. Yurtdışı çalışması olan 2799 günü borçlanarak bedelini yatırdı. Ne zaman emekli olabilir? Askerlik borçlanması yapmasının faydası olur mu? Metin SIRKINTI Cevap: Babanızın yurtdışında çalışma tarihlerini bildirmemişsiniz. Sorunuzdan babanızın sigorta başlangıç tarihinden önce yurtdışında çalıştığı anlaşılıyor. Sorunuzu bu varsayıma göre cevaplandırıyoruz. Babanız muhtemelen 20 ay askerlik yapmıştır. Askerliğini de borçlanması halinde, SSK’da 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabi olur. Prim ödemesi yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemese de 25 yıllık sigorta süresini dolduracağı 22 Ekim 2012’de emekli olabilir.
Dedenizin prim eksiğini borçlanarak tamamlayamazsınız
Soru: 1934 doğumlu olan dedem vefat etti. 1977’de SSK’lı olarak 99 gün çalışmış. Emekli olma şansı nedir? Borçlanarak emekli olabilir mi? Fazlı ŞİMŞEK Cevap: Dedenizin vefat ettiği tarihi bildirmemişsiniz. 1 Ekim 2008’den sonra vefat etmişse, borçlanarak eşine ve varsa hak sahibi çocuklarına aylık bağlatmak mümkün değil. 1 Ekim 2008’den önce vefat etmişse, varsa yurtdışı çalışma süresi ve askerlik süresini borçlanarak toplam primini 900 güne tamamlayabilirseniz, eş ve hak sahibi çocuklarına aylık bağlatabilirsiniz. Bunun dışında borçlanma yaparak gün tamamlamanız mümkün değil.
Babanızın ya yurtdışı çalışması ya da kuruma bildirilmeyen çalışması olması lazım
Soru: 1973 SSK girişli olan babam 2007’de vefat etti. Askerlik dahil 858 gün prim ödemesi var. Emekli olabilmesi için ne yapabiliriz? Çetin ATASEVEN Cevap: Babanızdan dolayı annenize ve varsa hak sahibi çocuklarına ölüm aylığı (dul-yetim aylığı) bağlanabilmesi için, 5 yıl sigorta süresi ve en az 900 gün prim ödemesi lazım. Ancak askerliğini borçlansa dahi toplam primi 858 güne yükseliyor ve 34 gün prim eksiği kalıyor. Babanın yurtdışında çalışması varsa 34 gününü borçlanabilirsiniz. Ayrıca, çalıştığı işyerlerinde SSK’ya bildirilmeyen günleri varsa hizmet tespit davası açarak 34 gün kazanabilirseniz, primi 900 güne tamamlar ve ölüm aylığı bağlatabilirsiniz. Bunun dışında maalesef primi 900 güne tamamlamanız mümkün değil.
Görevdeyken yüzde 40-59 rapor alan memur yaş aranmadan emekli olabilir
Soru: 22 Ocak 1965 doğumluyum. 19 Ağustos 1988’de memur olarak hizmete başladım. Engelliyim. Engelli raporu alsam emekli olabilir miyim? Bunun için ne yapmam gerekiyor? 1983’teki staj sigortası numaram emekliliğime etki eder mi? Nedim DOĞAN Cevap: 1) Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) yetkilendirdiği hastanelerin sağlık kurulundan alacağınız rapor, SGK Sağlık Kurulu’nca incelenerek en az yüzde 40-59 arasında işgücü kaybına uğradığınız sonucuna varılırsa, 18 yıldan fazla süredir hizmetiniz olduğundan, yaş şartı aranmadan engelli hakkıyla emekli olabilirsiniz. 2) Staj sigortasında kişileri emekli eden uzun vadeli sigorta kollarına prim ödenmediğinden emekliliğinize hiçbir faydası yok.
Prim borcunuz 30 Nisan 2008 itibarıyla 60 aydan fazlaysa silinmiştir
Soru: Bağ-Kur’a 63 ay prim borcum var. Borcumun ve prim günlerimin silinmesini istiyorum. Çünkü 2 yıldır SSK’lı olarak çalışıyorum. 18 ay daha çalışırsam son 3.5 yılı SSK’lı tamamlamış olacağım. SSK’dan emekli olmak istiyorum. SSK’dan emekli olabilir miyim? Adnan SARIKOÇ Cevap: Bağ-Kur’a 30 Nisan 2008 itibarıyla 60 aydan fazla prim borcu olanların sigortalılıkları durduruldu ve prim borçları silindi. 30 Nisan 2008 itibarıyla 63 ay prim borcunuz varsa (veya 60 aydan fazla) prim borcunuz silinmiştir. Ancak, bu ay itibarıyla 60 ay veya daha az prim borcunuz varsa, silinmesi mümkün olmadığından prim borcunuzu ödemek zorundasınız. Primi ödenen son yedi yılda sigortalı çalışarak, SSK’ya en az 1260 gün (3.5 yıl) prim öderseniz SSK şartlarıyla emekli olma hakkı elde eder ve prim ve yaş şartını da sağladığınızdan SSK’dan emekli olabilirsiniz.
