'Musevi lobisi Türkiye'yi desteklemeye devam edecek'

Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi’nde bugün görüşülmesi beklenen Ermeni soykırımı karar tasarısı öncesinde Musevi lobisinden Türkiye’ye kritik bir destek geldi. ABD’deki Musevi lobisinin en etkin kurumlarından JINSA (Ulusal Güvenlik İlişkileri Musevi Enstitüsü) “Amerikan Kongresi başka zamanlarda başka halkların tarihlerinin tartışılacağı yer değildir” açıklamasını yaptı.

JINSA’dan önce bir bildiri yayınlayan bir başka Musevi lobi kuruluşu ADL de (Anti Defamation League) bu karar tasarısının Amerikan Kongresi’ne gelmesine karşı olduğunu ilan etmişti. Gelişmelere sessiz kalmayan Türk Musevi Cemaati de bir bildiri yayınlayarak böyle bir kararın alınmasının Türk- Amerikan ilişkilerine zarar vereceğini duyurdu.

Türkiye açısından büyük önem taşıyan Ermeni soykırımı iddiaları konusunda Musevi lobisi bir kez daha harekete geçmiş oldu. Türkiye’nin İsrail ve Musevi lobisi ile ilişkilerinin yeniden gündeme geleceği bu süreci değerlendirmek üzere İsrail’in Ankara Büyükelçisi Gabby Levy ile başkentteki tarihi rezidans binasında özel bir görüşme yaptım.

Büyükelçi Levy 1963 yılında Haifa’da bulunan İsrail Savunma Kuvvetleri Askeri Akademisi‘nden mezun olmasının ardından1963- 1968 yılları arasında İsrail Ordusu’nda binbaşı rütbesiyle zırhlı birlikler komutanı olarak hizmet vermiş. 1973 yılından bu yana İsrail Dışişleri Bakanlığı‘nda çalışan Levy Ankara’dan önce Avustralya’nın da aralarında bulunduğu önemli ülkelerde büyükelçilik görevlerinde bulunmuş.

Türkiye’de doğdu
1944 yılında Bergama’da doğan Levy 1949 yılının başlarında ailesiyle birlikte İsrail’e göç etmiş bir Seferad Yahudisi. Büyükelçi Levy’nin kuzenleri hâlâ İstanbul ve İzmir’de yaşıyor.
Büyükelçi Levy, görüşmemize “Ben de biraz Türk sayılırım” diye başladı. Levy, gerek Türkiye’de doğmuş olmasını gerekse Türk kültürüne yakınlığını büyük bir şans olarak gördüğünü anlattı. Zaman zaman yaşanan sorunlara karşın Türkiye ile İsrail’in bölgede birbirlerini en iyi anlayan ülke olduğunun altını çizen Büyükelçi Levy, iki halk arasında da herhangi bir önyargı bulunmadığını söyledi.
Gabby Levy, İsrail’in ve Yahudilerin Türkiye’yi daima kendilerine yakın gördüğünü çeşitli örneklerle anlattı. Ankara’nın Avrupa kurumlarındaki gönüllü elçisi olduklarını, Amerika’da Türkiye’nin çıkarlarını ilgilendiren önemli konularda da aktif olarak çalıştıklarını ifade etti.
Büyükelçi, Amerika’da yasama organlarına taşınmak üzere olan Ermeni karar tasarıları konusunda da ülkesinin ve Musevi lobisinin tutumunun değişmediğini söyledi. “Soykırım” konusunun konuşulacağı yerin Amerikan Kongresi olmadığını belirten Büyükelçi Levy ayrıca Ermenilerin yaşadığı üzücü olayların “Soykırım” sözcüğüyle nitelendirilmesine de karşı çıktıklarını yineledi. Büyükelçi’ye “Türkiye ile İsrail arasında yaşanan siyasi krizden sonra da Amerika’daki desteğinizi bu kadar açık şekilde sürdürmeye devam edebilecek misiniz?” diye sordum. Tereddüt etmeden “evet” yanıtını verdi. Fakat doğal nedenlerden ötürü bu desteğin enerjisinin eskisi kadar güçlü olmayabileceğini söyledi.
Büyükelçi Ankara- Tel Aviv ilişkilerinin son dönemde içine düştüğü bunalımın Amerika’daki Musevi lobisinde motivasyon düşürücü etki yapmış olabileceğini ancak Amerika’daki Musevilerin esas itibariyle “Türkofil” (Türk hayranı) özelliklerinin aynı kalmaya devam ettiğini anlattı.