Giriş
Aslında 1 buçuk ay önce çıkması gereken kriz ve haberleri bugün okuyoruz, yaşıyoruz.
3 Ekim Cumartesi ve 4 Ekim Pazar günü Rusya, bugün uçağın düştüğü yerde sınır ihlali yapmıştı. Türkiye o zaman Suriye'ye uyguladığı "angajman" kurallarını Rusya'ya karşı uygulamamıştı.
Türkiye, en uzun sınıra sahip olduğumuz Suriye'nin 22 Haziran 2012'de Türk Hava Kuvvetleri’ne ait RF 4 keşif uçağının Şam yönetimi tarafından düşürülmesinden sonra angajman kurallarını uyguladı.
Türkiye, 16 Eylül 2013 Suriye'ye ait helikopter, 23 Mart 2014'te Suriye savaş uçağını, Hava Sahası’nı ihlal ettikleri gerekçesiyle düşürdü. Ancak aynı angajman kurallarını 3-4 Ekim'de yapmadı.
3 Ekim'de Rus SU-30 uçağı ve 4 Ekim Pazar günü de SU-24 uçağı Türkiye Hava Sahası’nın ihlal etti. Üstüne, Rusya "şımarık" açıklama yaptı.
Moskova'nın "Pardon! navigasyon hatası ve hava koşulları yüzünden olmuştur. 5 saniye falan sürdü." şeklinde şımarık açıklamasına en sert tepki ABD'den gelmişti. ABD Dışişleri Bakanı John Kerry Türkiye haklı olarak, tam da daha önce yaptığı gibi yanıt verebilirdi, uçağı düşürebilirdi" demişti. O dönem, Başbakan Davutoğlu da Rusya'ya benzer mesaj göndermişti. Sınır ihlali olursa önce dostça uyarır, sonra uçağı düşürürüz" diye Moskova'yı uyarmıştı. Ayrıca sınırdaki F-16 sayısını arttırmıştı.
Peki Türkiye neden şimdi düşürdü?
Aslında yanıt basit. Esad yönetimine gözü kapalı destek veren Rusya, tam sınırımızda şimdi. Rus uçakları, helikopterleri, tankları Yayladağ'ın 4 kilometre gerisinde. Ayrıca Türkmen köyüne yapılan saldırıda Rus kuvvetlerini etkili olması angajman kurallarının uygulanmasına neden oldu.
Çizmeyi Aşma!
Meşhur bir söz vardır. Birisi veya bir ülke sınır aşarsa, "çizmeyi aşma!" deriz.
Bu sözün hikayesini paylaşayım.
Milattan 3 asır önce, dönemin sanatçılarının en yoğun olduğu Efes'te dönemin en ünlü ressamı Apel yaşıyormuş. Apel'ın en büyük özelliği yaptığı resimleri halka açması ve gizlendiği bir perdenin arkasından onların eleştirelerini dinlemekmiş. Apel bir gün bir insanın ayağı ve çizme çizmiş. Bir kunduracı da gelip çizmeli resmi incelemeye başlamış.
Kunduracı: Çizmenin boyutu iyi. Renkler güzel. Derisi tam yerine monte edilmiş. Tabanları sağlam. Ama çizmenin üstündeki pantolonun kumaşı olmamış!
Apel: Hop. Dur orada. Çizme ile ilgili söylediklerin tamam. Kunduracısın haklısın. Ama sakın Çizmeyi Aşma!
İşte 25 asır kullanılan bu söz hala geçerli.
Rusya'nın, DAİŞ'e karşı yaptığı operasyon hikayedeki kunduracı gibi çizmeye giriyor. Ancak Moskova'nın çizmeyi aştığı nokta, hava sahası ve Türkmenler.
