On binlerce emekli ikramiye alamadı

Bunun için on binlerce dava açıldı. Anayasa Mahkemesi iki kez ödenmesine karar verdi. Ancak her iptalden sonra yeni yasa çıkarılarak ödeme engellendi.

İkramiye kime ödeniyor?

Memurlardan;

- Emekli olanlara,

- Adi malullük veya vazife malullüğü aylığı bağlananlara,

- Toptan ödeme yapılanlara, her tam yıl için aylık bağlamaya esas tutarların bir aylığı, emekli ikramiyesi olarak veriliyor. Memuriyette bir yılı tamamlamadan ayrılanlara veya vefat edenlerin dul ve yetimlerine emeklilik ikramiyesi verilmiyor.

Kimler ikramiye alamadı?

Çeşitli nedenlerle memuriyetten ayrıldıktan sonra sigortalı çalışarak SSK’dan serbest çalışarak Bağ-Kur’dan emekli olanlar, memur oldukları sürelerinin ikramiyesini alamadı. Nedeni hizmet birleşmesini düzenleyen 2829 sayılı kanunun 12’nci maddesinde bulunan ‘Son Emekli Sandığı’na tabi görevden emekliye ayrılan ve...’ ibaresiydi. En son tabi olunan sosyal güvenlik kurumu Emekli Sandığı olmadığı gerekçesiyle SSK, Bağ-Kur, hatta son yedi yıl hesabına göre; Emekli Sandığı’ndan emekli olanlara bile memurluk süreleri için emekli ikramiyesi ödenmedi.

Mahkeme iki kere iptal etti

Emekli ikramiyesi alamayan emeklilerin açtığı davalarda Anayasa Mahkemesi iki kez (2009-2011) emekli ikramiyesi ödenmesine mani olan yasa hükmünü iptal etti. Ancak, iki iptalden sonra da yasal düzenleme yapılarak, emekli ikramiyesi ödenmesinin önüne geçildi. Emekli ikramiyesi ödeme şartlarının, kıdem tazminatı ödenme şartlarına bağlanmasına ilişkin düzenleme için Anayasa Mahkemesi’ne yapılan iptal başvurusu da 8 Kasım 2012’de sonuçlandı. Mahkeme üçüncü iptal talebini reddetti. Böylece istifa eden memurun emekli ikramiyesi konusunda yargı yolu sona erdi.

İstifa edenin ikramiyesi

İstifa veya başka nedenlerle görevden ayrılan memurlara, hizmet süresinin tamamını memur olarak geçirme şartıyla emekli ikramiyesi ödeniyor. Ancak memuriyetten 1475 sayılı kanunun 14’üncü maddesinde yer alan kıdem tazminatına hak kazanma şartlarıyla ayrılan ve SSK veya Bağ-Kur’a tabi hizmetlerini birleştirerek emekli olanlara memuriyet sürelerinin emekli ikramiyesi ödeniyor. Dolayısıyla memuriyetten kıdem tazminatı alma şartlarıyla ayrılmak önemli hale geldi.

Kıdem tazminatı şartları

İstifa eden memurun ikramiyesinin kıdem tazminatı şartlarına bağlanması, görevden ayrılan memurun emekli ikramiyesini almak için işinden kıdem tazminatı alacak şartlarda ayrılmasını zorunlu kıldı. Sigortalı çalışanların kıdem tazminatına hak kazanmalarına ilişkin usul ve esaslar, 1475 sayılı kanunun 14’üncü maddesiyle düzenlenmiş. Buna göre, kıdem tazminatı;

- İş akdinin işveren tarafından haksız yere feshedilmesi halinde,

- İş akdinin çalışan tarafından haklı bir nedenle feshedilmesi halinde,

- Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla işten ayrılma halinde,

- Şartlarını sağlayıp emekli olma halinde,

- Emeklilik şartlarından yaş dışındakileri (süre, prim) sağlananların kendi isteğiyle ayrılması halinde,

- Kadın sigortalının evlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde evlilik nedeniyle işinden ayrılması halinde,

- İşçinin ölümü halinde hak sahibi eş ve çocuklarına ödeniyor.

SGK kendine göre yorumluyor Bu bağlamda, sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999’dan önce olanlardan, 15 yıl sigorta süresi ve 3600 gün prim şartını yerine getirenler kendi isteğiyle işinden ayrılsa da kıdem tazminatı alabiliyor. Memuriyetten ayrılıp SSK veya Bağ-Kur’dan emekli olanların, ‘memuriyet süreleri için emekli ikramiyesi almaları’ kıdem tazminatı şartlarına bağlandığına göre; emekli olmak için aranan yaş dışındaki şartları sağladıktan sonra memuriyetten ayrılanlara memurluk sürelerinin emekli ikramiyesinin ödenmesi gerekir.

Ancak, SGK 8 Eylül 1999’dan önce memuriyetten ayrılan emeklilere, memurluk süresi ne olursa olsun, emekli ikramiyesi ödemiyor. Gerekçe olarak da yaş dışındaki şartları sağlayanların kıdem tazminatı alarak işinden ayrılma düzenlemesinin 1475 sayılı yasanın 14’üncü maddesine 8 Eylül 1999’da eklenmesini gösteriyor. Yani SGK bugün;

- 8 Eylül 1999’dan önce çalışmaya başlayanlar için 15 yıllık sigorta ve 3600 gün primi

- 8 Eylül 1999’dan sonra çalışmaya başlayanlar için ise 7000 gün prim veya 25 yıllık sigorta süresi ve 4500 gün primi tamamladıktan sonra kendi isteğiyle işinden ayrılanlar kıdem tazminatı aldıklarından aynı durumda olan memurlara emeklilik ikramiyesi ödüyor.

7000 günü doldurmayana yok

Örnek: Memuriyete 8 Eylül 1999’dan sonra başlayan ve Ocak 2013’te ayrılan Veli Bey’e, daha sonra sigortalı çalışarak şartları sağlayıp emekli olduğunda, 7000 gün prim veya 4500 gün prim ve 25 yılı tamamlamadan memuriyetten ayrılması nedeniyle memurluk süresi için emekli ikramiyesi ödenmiyor.

Örnek: Memuriyetten ihraç edilen Cemal Bey’e daha sonra sigortalı çalışarak SSK’dan (Bağ-Kur) emekli olduğunda memuriyet süresi ne olursa olsun, ikramiye ödenmeyecek.

Yedek subaylık dönemi istisna

Örnek: 17 yıl hizmet süresinden sonra memuriyetten ihraç edilen ve daha sonra SSK’lı veya Bağ-Kur’lu çalışmadan 61 yaşın dolmasını bekleyerek emekli olan Temel Bey, hizmet birleştirerek emekli olmadığından 17 yıllık memuriyet süresi için emekli ikramiyesi alıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu sadece yedek subay olarak Emekli Sandığı’na tabi çalışması olanları istisna tutarak emekli ikramiyelerini ödüyor.

15 Ekim 2008’den sonra

15 Ekim 2008’den itibaren göreve başlayan memurlar, 4/1-c statüsünde sigortalı oluyor. Bu kişilere aşağıdaki şartlara göre ikramiye veriliyor:

- Hizmetinin tamamı 4/1-c sigortalısı (memur) olarak geçirenlere,

- Farklı sigortalarda çalışarak hizmet birleştirenlerden emekli olurken memur olanlara,

- Memur olarak çalışırken ölenlerin hak sahiplerine.

Ayşe Hanım’a ikramiyesi ödenmiyor

Örnek: 16 yıl memurluk yaptıktan sonra 8 Eylül 1999’dan önce istifayla ayrılan ve sigortalı çalışarak hizmetlerini birleştiren SSK’dan emekli Ayşe Hanım’a, 8 Eylül 1999’dan önce ayrıldığı gerekçesiyle memuriyette geçen süreleri için emekli ikramiyesi ödenmiyor.

Örnek: Memuriyete 8 Eylül 1999’dan önce başlamış olan Mehmet Bey, 17 yıl hizmet ettikten sonra memuriyetten ayrılıp sigortalı çalışarak emeklilik şartlarını yerine getirmiş ve hizmetlerini birleştirerek emekli olmuş. Mehmet Bey’e 15 yıl sigorta, 3600 günden fazla hizmet süresi olması ve 8 Eylül 1999’dan sonra memuriyetten ayrılması nedeniyle memuriyet süresinin emekli ikramiyesi ödeniyor.

Askerlik ve evlilikle ayrılan parasını alıyor

Örnek: Memuriyetten 8 Eylül 1999’dan sonra veya önce askere gitmek üzere memuriyetten aylıksız izin alarak değil de istifa ederek ayrılmış olan Hüseyin Bey, memuriyet öncesi veya sonrasında geçen SSK veya Bağ-Kur hizmetlerini birleştirerek emekli olduğunda, memuriyette geçen süresi için emekli ikramiyesini alıyor. Örnek: Memuriyetten 8 Eylül 1999’dan sonra ya da önce evlendiği için bir yıl içinde istifa ederek ayrılan Fatma Hanım, memuriyet öncesi veya sonrasında geçen SSK veya Bağ-Kur hizmetlerini birleştirerek emekli olduğunda memuriyette geçen süresi için emekli ikramiyesini alıyor.

YARIN: Emekli çeyiz yardımı istiyor

>>2 TL'lik aspirine 3.5 TL katılım payı

>> Ek göstergede 600 puan ayda 372 lira zam demek

>> Ek gösterge rakamı yüzde 75 artırılsın

>>Emekliye promosyon için gözler Erdoğan'da