4 Aralık Hadi ipucu sorusu: Gemilere yük götürüp getiren, güvertesiz büyük teknelerin adı nedir?

Her gün yarışmacılarına binlerce lira dağıtan Hadi bilgi yarışmasının bugün öğlen ipucu sorusu gemi türünden geliyor. Uygulamanın yarışmacılara geçtiği soru şu şekilde: "Gemilerin özelliklerine ya da kullanım amaçlarına göre çeşitleri vardır. Bugünkü ipucumuz da bir gemi türünden geliyor. Kıyının açıklarına demirlemiş gemilere yük götürüp getiren, güvertesiz büyük teknelerin adını biliyor musun?"

CEVAP: MAVNA

Mavna Limanlara yanaşamayan, şamandralara bağlı olarak yükleme ve boşaltma yapan gemilerle yakın kıyılara yük taşıyan, güvertesi olmayan tekne. Eskiden Türk denizciliğinde kullanılan, büyük yelkenli olan bir çeşit ticaret gemileri de bu isimle anılırdı. Bu çeşit mavnalarda bir flok yelkeniyle üç köşeli büyük yelkeni vardı. Ayrıca bunlarda kürek de kullanılırdı. Osmanlı Devletinin donanmasında mavna adı altında yüksek bordalı savaş gemileri bulunmaktaydı. Bunlarda 24 top, 30 topçu, 350 kürekçi, 150-200 cenkçi, 40 gemici ustası mevcuttu.

Mavnaların, yük taşınacak ambarları geniş olduğu için, tekne yapıları büyük ve yanlara biraz yayvandır. Römorkörün arkasına birkaç “mavna” bağlanarak da çekildiği olur. Devamlı su içerisinde kaldıkları için, çürümelerini önlemek maksadıyla ziftlenirler Buharlı gemilerin donanmaya girmesinden sonra mavnalar önemlerini kaybetti.

Mavnalar, Türk Denizcilik Hukukunda açıkça gemi muamelesi görürler.