Giriş
Emzirmeyi bırakma sürecinde annelere ipuçları
Anne ile bebek arasında bağı güçlendirmenin en bilindik yöntemi emzirme sürecidir. Emzirme süreci boyunca zaman zaman anne için bazı problemler yaşansa da, vaktinden önce veya sonra emzirme süreci bitirilmemelidir. Önceden planlanan emzirme süreci hem anne hem de bebek için çok daha faydalı oluyor.
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Bilge Çelikkol, anne sütünün ilk 6 ay bebeğin ihtiyaçlarının yüzde 100’ünü karşıladığını belirterek şöyle dedi:
“Altıncı aydan sonra anne sütü tek başına hızla büyüyen bebeğin fizyolojik ihtiyaçlarını karşılamaktan uzak kalır, bu yüzden artık ek besinlere başlanmalıdır. Bu dönemden sonra emzirmeye devam edilmesi anne ve bebek arasındaki bağı sürekli kuvvetlendirir ve bebeğin psikolojik gelişimi üzerinde pozitif etki gösterir. Büyüdükçe sosyalleşen bebeğin emme aktivitesi giderek oyun araları, mola ve istirahat halini almaya başlar. Uzun süre anne sütü almış bebeklerin daha az hastalandıkları, hastalansalar bile daha hafif atlattıkları bilinmektedir. Emzirme döneminin uzaması annenin ruh sağlığı üzerinde olumlu etkileri vardır. Emzirmenin gereğinden uzun sürdürülmesinin ise ek gıdalara geçişte zorlanma, taneli yiyecekleri red ve çiğneme yetisinin gelişememesi gibi negatif etkileri olabilir. Emzirmenin ne zaman ve doğru bir şekilde nasıl sonlandırılması gerektiği uzmanlarla beraber belirlenirse emzirme sonlandırılırken yapılan hataların en aza indirilmesi sağlanır. Önemli olan çocukların ruhen ve bedenen sağlıklı bireyler olarak topluma kazandırılabilmesidir.”
MEMEDEN KESMEK İÇİN DOĞRU ZAMAN MI?
Memeden kesme dönemi birçok annenin duygusal karmaşa yaşadığı bir süreçtir. Unutmamak gerekir ki bu dönemde en az bebek kadar anne de yıpranır. Bu süreçte kararlı davranmalısınız. Kararsızlıklarınız ve sürekli yeniden başlamalar çocuğunuzu duygusal olarak daha çok zorlayacaktır. Eğer emzirmeyi kesmeyi denediniz ve hiçbir şekilde başarılı olamadıysanız, belki bebeğiniz için emzirmeden kesmek uygun bir zaman değildir.
STRES EMZİRMEYİ NEGATİF ETKİLİYOR
Bebeğin emmemesi, meme başı çatlakları gibi erken dönemde yaşanan bazı problemler kısa süreli emzirmeye ara verilmesine neden olabiliyor. Dr. Bilge Çelikkol, bu dönemleri doktor tavsiyeleriyle en kısa zamanda atlatmaya çalışılması ve emzirmeye dönülmesi gerektiğini hatırlatıyor.
“6’ıncı aydan sonra emzirmeyi kesme genellikle yanlış bilgilendirilmekten kaynaklanır. Dişlerin çıktığı dönemde bebeğin ısırması, emmeye ilgisinin azalmasının da emzirmeyi bıraktırma konusunda yanlış bir neden olduğunun altını çizen Dr. Bilge Çelikkol, “Bebeğin yeterince kilo almadığını düşünen anneler bebeğine sütünün yaramadığı kaygısına kapılır ve yaramayan sütü vermenin bebeğe zarar vereceği düşüncesiyle anne sütünü sonlandırabilir. Halbuki bebeğe bundan daha yararlı daha mucizevi bir besin yoktur. Bebeğe meme dışında bir kaynaktan (biberon) süt, devam sütü almaya alıştırılmamalıdır. Stresli zamanlar, maddi güçlükler, ayrılma, boşanma gibi durumlar emzirmeyi negatif etkileyebilir. Yanlış inançlardan biri de az su içilmesinin sütün azalmasının asıl nedeni olduğu düşünmektir. Oysa bundan çok daha önemlisi annelerin bebeklerini emzirmeleridir. Emzirerek ve sağarak boşaltmalar süt yapım döngüsünü tekrar çalıştırır” diyor.
EMZİRMEYİ BIRAKIRKEN…
Dr. Bilge Çelikkol’un bebeğinizin yavaş yavaş emmeyi bırakması ve bırakırken de duygusal bir travma yaşamaması için şunları öneriyor:
- Emzirme kararı aldıysanız ve kararınızdan emin değilseniz, olumsuz deneyimler yaşamamak için mutlaka doktorunuza danışın.
- Emzirmenin altıncı aydan sonra bebekle anne arasında bir ilişki haline geldiği bilinmektedir. Emzirmeyi ani sonlandırmak bebek için travmatik olabilir, bocalamasına sebebiyet verebilir. Bu nedenle yavaşça ve alıştırarak sonlandırın.
- Ani ve erken sonlandırmanın etkileri sadece bebekte değil annede de görülür. Süt birikmesine bağlı aşırı gerginlik hatta mastit olabilir. Annenin bu durumda kendini sağarak boşaltması gerekebilir.
- Emmeyi alışkanlık haline getiren bebek artık emzirilmediğinde annenin artık kendisini sevmediğini, onu terk ettiğini düşünebilir. Bu dönemde etrafınızdaki insanlar sizi eskisinden daha çok desteklemelidir.
- Emzirmeyi sonlandırmaya karar verdiğimiz dönemde bebeğin yaşamında herhangi bir stres olmalıdır (annenin işe başlaması, yeni bir bakıcı, hastalık, diş çıkartma dönemi gibi) eğer varsa başarısız olma ihtimaliniz yüksektir.
- Emzirme basamak basamak kesilmelidir. İlk olarak öğle öğünü kesilebilir.
- En son kesilecek beslenmeler gece beslenmesidir. Bir öğün kesildikten 2-3 gün sonra diğer öğün kesilmelidir. Atlanan öğün yerine tercihen anne sütü, devam sütü veya sevdiği başka bir besin verilerek emzirme unutturulmaya çalışılmalıdır.
- Emzirme sayısını azaltırken emzirme süreleri de kısaltılmaya çalışılmalıdır.
- Emzirmeden kesilmeye başlama mümkün olduğunca günlük yaşam döngüsü içerisindeyken olmalıdır. Mesela tatile çıkma, aile üyelerinden birini kaybetme durumlarında ertelenmelidir.
- Emzirme, bebek için adeta bir ritüeldir. Bu ritüel de değişiklik yapılabilir.
- Emzirme sırasında alışık olduğu şeyleri değiştirebilirsiniz. Farklı odaya geçme, her zaman alışık olduğu minderi kullanmama vb.
- Gece uyanmalarında şartlanmayı azaltmak üzere babası bebeğin yanına gidebilir. Bazen su bazen de sevgisini sunabilir. Gündüz anne etrafında yokken babasının beslemesi faydalı olabilir.
- Emmek istediği zamanlarda dikkatini hoşlanacağı bir faaliyete doğru kaydırabilirsiniz. Konuşmayı anlayacağı yaşta ise konuşarak bir sonraki sefere erteleyebilirsiniz.