Giriş
Asırlardır sönmeyen ateş Yanartaş için önemli koruma kararı
Antalya Kemer'de bulunan ve yüzyıllardır sönmeyen ilk olimpiyat ateşi olarak da kabul edilen Yanartaş için önemli bir karar alındı. Çıralı-Yanartaş doğal sit alanının koruma statüsünün 'Kesin Korunacak Hassas Alan' olarak tescil edildiği Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzalı kararname, 2 Haziran 2021 tarihli Resmi Gazete'de yayımlandı.
Tatil cenneti Çıralı'da, sahile çok yakın bir bölgede kayalıklar arasından sızan metan gazının yüzeyde hiç sönmeden yüzyıllardır yanmasıyla da meşhur olan Yanartaş’ı, her yıl yerli ve yabancı binlerce turist ziyaret ediyor.
Yer altından sızan gazın birçok noktada yüzeyde alev alev yandığı Yanartaş'ın, Chimera olarak adlandırılan mitolojik bir canavarın ağzından çıkan alevler olduğu da hikaye ediliyor.
Asırlardır sönmeyen bu ateşin sırrını çözmek için hem yurt içi hem yurt dışından bilim insanları bölgede yıllardır araştırma ve inceleme yapıyor.
Kendiliğinden yanan ateş anlamında antik dönemlerden beri bilinen bir bölge ve kutsal kabul edilen Chimera'da önceki yıllarda incelemeler yapan Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fuzuli Yağmurlu, kendiliğinden yanan ateşin, doğalgaz sızıntısı sonucu meydana geldiğini söylemişti.
Yaptığı çalışmalarla ilgili 2017'de DHA'ya açıklamada bulunan Prof. Dr. Yağmurlu, Yanartaş'ın asırlardır sönmeyen sırrını şöyle anlattı:
“Bu bölgede doğalgaz emaresi varmış ve antik dönemlerde yıldırımların, şimşeklerin etkisiyle belki o dönemlerdeki insanların etkisiyle yanmaya başlamış. Tabii bu ateş bu bölgede çok önemli bir doğalgaz sızıntısının olduğunu gösteriyor.
Bu, büyük olasılıkla yer altındaki bir doğalgaz yatağından yeryüzüne sızan gazın oluşturduğu bir sızıntı. Yer altındaki doğalgaz, basınçlı halde yatağından kayaların çatlakları boyunca sızarak yüzeye kadar ulaşıyor. Bu şekilde ateş olarak görebiliyoruz. Çıralı bölgesinde 15-20 tane buna benzer sürekli kendiliğinden yanan doğalgaz çıkışları var. Doğu Akdeniz'in jeolojik yapısı içindeki konumu da çok önemli.
Çünkü Doğu Akdeniz'de Kıbrıs'ın güneyinde İsrail, Levante havzası olarak isimlendirdiğimiz havza içerisinde son yıllarda doğalgaz yatakları buldu. Bu doğalgaz yatakları bulunduktan sonra tabii Doğu Akdeniz bölgesinin önemi doğalgaz ve petrol açısından daha da arttı.
Çıralı bölgesindeki doğalgazı da bu açıdan ele almaya çalıştık. Çünkü Finike- Kaş Kasaba Havzası olarak bildiğimiz Çıralı havzasındaki doğalgaz, Ters Yer Havzası ile bağlantılı. Çıralı yöresindeki doğalgazın kökeninin, Kaş Kasaba Finike Havzası'nı dolduran Ters Yer Havzası'nın tortuları olduğunu düşünüyoruz
Çünkü buradaki Antalya ofiyolitleri (yeşil kaya topluluğu), Finike-Kaş Kasaba Havzası'ndaki Ters Yer Havzası tortuları üzerinde bindirilmiş olarak bulunuyor. Bu doğalgaz da ofiyolitin içerisinden çıkıyor."
Diğer yandan, durmaksızın yanan ve 'Olimpos'un Ateşi' olarak da bilinen bu ateşin sırrını çözmek için Roma'da bulunan Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü'nden Giuseppe Etiope, Romanya'nın Cluj-Napoca kentindeki Babes-Bolyai Üniversitesi'nden Artur Ionescu ile birlikte bir çalışma yaptı.
Kayalıklar arasında birçok noktada yanan gazın metan olduğu, ancak bu metanın nereden geldiğinin bilinmediğine ilişkin bilimsel çalışmaya dair yurt dışında bir makale de yayımlandı.
Doğa Koruma ve Milli Parklar Antalya Şube Müdürlüğü'ne bağlı Yanartaş, Fethiye'den başlayıp Antalya'ya kadar süren tarihi Likya Yolu üzerinde bulunuyor. Yanartaş'ın ateşi ilk olimpiyat ateşi olarak da kabul ediliyor. 2016 yılında Soçi'de düzenlenen olimpiyatlara, buradan sembolik ateş götürülmüştü.
DHA