Giriş
Ateşi çıkan çocuğu susuz bırakmayın
Yüksek ateş sırasında vücudun susuz kalması ateşi kontrolden çıkarır ve enfeksiyonun daha hızlı ilerlemesine yol açar. Bu nedenle ateşli çocuğa bol su ve sıvı vermeyi ihmal etmeyin. Çocuk Sağlığı, Hastalıkları ve Çocuk Alerjisi Uzmanı Prof. Dr. Hülya Ercan Sarıçoban, ateşli çocuğa yaklaşımda dikkat edilmesi gerekenleri anlatıyor. Hazırlayan: Özgür Gökmen Çelenk
ÇOCUKLARDA ATEŞİN ÇIKMASI NE ANLAMA GELİR?
Normal sınırların üstüne çıkan bir vücut ısısını(38,3derece)ateş olarak adlandırıyoruz.Ortamın çok sıcak olması ya da çocuğun kalın giysilerle giydirilmesi ateşini çıkarabilir. Ancak sıcaklık düşürüldüğünde ya da çocuğun giysileri hafifletildiğinde ateş düşmüyorsa bu durum enfeksiyondan ya da başka bir hastalıktan kaynaklanabilir. Ateş dirençliyse,4-6 saatönce düştüğü halde tekrar yükseliyorsa, beraberinde kusma,baş ağrısı,ishal, öksürük,nefes darlığı,eklemlerde şişlik ve bilinç kaybı varsa ebeveynler çocuğu acil olarak hastaneye götürmeli.
ATEŞE HANGİ BELİRTİLER EŞLİK EDER?
Enfeksiyonun çeşidine göre değişir. Mide-bağırsak sistemi sorunlarında ishal, kusma,mide bulantısı görülebilir.Çocuk zatürre veya bronşiolit olmuşsa öksürük,balgam eşlik edebilir. Sebep boğaz enfeksiyonuysa boğaz ağrısı; menenjit ise mide bulantısı,baş ağrısı, kusma, nöbet geçirme ortaya çıkabilir. Elbette ateşin tek nedeni enfeksiyonlar değil. Romatizmal hastalıklarda,kanserlerde,zehirlenmelerde de ateş görülebilir. Romatizmada eklem şişliği, vücutta döküntüler, karın ağrıları gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Kimi zaman ateşin neden yükseldiği anlaşılmaz. Bu sebebi bilinmeyen ateştir ve detaylı araştırılması gerekir.
ATEŞ ÇIKTIĞINDA NE YAPILMALI?
Çocuğu öncelikle serin bir yere alın. Kıyafetleri kalınsa çıkarıp ince giydirin. Titreme görülse dahi üzerine battaniye,yorgan örtmeyin. Ateşin yüksekliğine göre gerekirse sadece iç çamaşırıyla bile durabilir. Ilık duş aldırın ya da yüzünü, kollarını, bacaklarını ve gövdesini ıslak bir bezle serinletin. Bol su ve sıvı içirin. Yaşına uygun, hekimin önerdiği ateş düşürücü verin. Hekimler bu amaçla en sık parasetamol ve ibuprofen grubu ilaçları kullanır.
ATEŞ SIRASINDA SU KAYBI NASIL ÖNLENİR?
Dehidrasyon(sukaybı) çok tehlikelidir,tek başına bile hastayı şoka sokabilir. Bu nedenle ateş sırasında çocukların susuz kalmalarını önlemek gerekir. Özellikle bebekler vücuttaki sıvı dengesini çok kolay sağlayamaz. Ateşle birlikte nefes alıp vermeleri hızlanabilir, solunumdan ve deriden subuharı kaybı yaşanabilir. Vücuttan sıvı azaldıkça ateşde yükselir. Çocuk ne kadar küçükse veya ateşe karşı müdahalede ne kadar geç kalınırsa dehidratasyon o kadar daha sık görülür. Vücudumuzun yüzde 70’i sudan oluşur, su oranı azaldıkça tüm hücre ve organların sağlıklı çalışması bozulur. Bu durumda ateş kontrolden çıkabilir, enfeksiyon daha hızlı ilerleyebilir,ateş çok yüksekse özellikle 5 yaşın altındaki çocuklarda havale görülebilir.
ALERJİK ÇOCUKLARDA ÖZEL ÖNLEM GEREKİR Mİ?
Alerjik çocukta ateş varsa bunun nedeni tek başına alerji değil, enfeksiyondur. Alerjik hastalık iyi tedavi edilmemişse, örneğin alerjik nezlesi olan çocuğun burnu iyi temizlenmemişse bu bir süre sonra kulak iltihabı ya da sinüzite yol açabilir. Yine bronşlardaki balgam kontrol altına alınamazsa zatürreye neden olabilir. Bu gibi durumlarda ateş görülebilir.
İLAÇ ALERJİLERİNE DİKKAT!
Alerjik çocuklarda ateş düşürücülere karşı alerji görülebilir. Kullanılan ateş düşürücülerin istenmeyen yan etkileri olabilir. Bu durumda tedavi planı için bir alerji uzmanı hekime başvurulmasında yarar var. Tüm bunlara ek olarak kimi zaman ateşle birlikte vücutta kurdeşen ya da ürtiker denilen kaşıntılı, kırmızı döküntüler ortaya çıkabilir. Bunlar, enfeksiyonla birlikte görülebilir fakat normalin üzerindeyse yine bir uzman hekime başvurulmalı.