Giriş
Bebeğinizin zeka gelişimi için hamilelikte nasıl beslenmelisiniz?
Bebeğinizin zeka gelişimi için hamilelik döneminde beslenmenin çok önemli olduğunu biliyor muydunuz? Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Gökçen Erdoğan bebeğinin zeki olmasını isteyen hamilelere beslenme önerileri verdi.
Bebeğin zeka gelişimi annenin hamilelik döneminde beslenmesi ve doğumdan sonra 6 yaşına kadar beslenmesi ile doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle hem hamilelik döneminde hem de çocuk 6 yaşına kadar beslenmeye ekstra özen gösterilmesi gerekir.
1. FOLİK ASİT KAYNAKLARI
Bebeklerde nöral tüp defektine karşı ve zeka gelişimi için folik asit alımı önerilir. Planlı gebeliklerde folik asit genellikle üç ay öncesinden alınmaya başlanabilir. Ardından gebeliğin ilk 3 ayına kadar folik asite devam edilir.
İnsanın yapı taşı olan DNA sentezi, sinir sistemi ve omurilik sıvısı için folik asitin önemi büyüktür. Demir eksikliğinden sonra en sık görülen kansızlık nedeni folik asittir. Bu da ileriki dönemde zeka düşüklüğüne neden olabilir:
Folik asitten zengin besinler
- Marul, ıspanak gibi yeşil yapraklı bitkiler
- Anne sütü
- Karaciğer, böbrek ve kırmızı et
Çocuklarda folik asit eksikliği belirtileri
- Yorgunluk
- Dikkat süresinde azalma
- Huzursuzluk
- Baş ağrısı
2. DHA içeren besinler
DHA olarak kısaltılan maddenin açılımı Dokosa Heksaenoik Asit'tir.
Bebekler esas olarak ilk üç ayda şekillense de bebeğin beyni, hamileliğin son üç ayında çok hızlı büyür. Bu sırada beynin DHA içeriği artar. DHA ihtiyacı doğum sonrası ilk 1 yıl boyunca da devam eder.
Gebelerin son üç ayında ve emzirme döneminde DHA içeriği yüksek besinlerden yana beslenmesi gerekir. DHA eksikliği sadece hamilelik ve bebeğin ilk bir yılında değil, hayatın her aşamasında oluşabilir.
DHA eksikliği sonuçları
- Bunama
- Depresyon
- Hafıza kayıpları
DHA içeriği yüksek besinler
- Somon
- Levrek
- Dilbalığı
- Uskumru
(Haftada en az iki defa balık yenmesi önerilir)
3. KAHVALTIDA PROTEİN KAYNAKLARI
Bebeğin beyin gelişiminde diğer bir madde proteinlerdir. Sabah güçlü bir kahvaltı, günün en özel yemeği olmalıdır.
KAHVALTIDA
- Her gün yumurta ya da haftada en az üç-dört yumurta
- En az iki-üç dilim peynir
- Bir bardak süt
HAMİLELİKTE İYİ BESLENME İLE
- Bebeğin beyin performansı olumlu yönde etkilenir
- Konsantrasyon artar
- Beceri ve iletişim güçlenir
- Algılama ve dikkat yükselir
4. GEBELİKTE GEREKLİ OLAN VİTAMİN DESTEKLERİ
- B grubu vitaminler (Sakatatlar, balık, bulgur ve börülce, bezelye)
- Kalsiyum, magnezyum
EN İYİ MAGNEZYUM KAYNAKLARI
- Börülce
- Ceviz
MAGNEZYUM EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ
- Depresyon
- Snirlilik
- Tike benzer kas atmaları
5. HAMİLELİKTE DEMİRİN ÖNEMİ VE SİYAH ÇAYIN DEMİR EKSİKLİĞİNE ETKİLERİ
- Demir, ücutta kırmızı kan hücrelerinin oluşmasında rol oynar.
- Yetersiz demir alımı ve siyah çay gibi demir emilimini güçleştiren faktörler anne ve bebekte kansızlığa neden olur.
- Gebelikteki kansızlığı basit bir kansızlık olarak görmemek gerekir. Gebeliğin üçüncü ayından sonra verilen kan ilaçları da bu yüzdendir.
ÇOCUKLARDA DEMİR EKSİKLİĞİ BELİRTİLERİ
- Beyin fonksiyonlarında değişim
- Konsantrasyon ve dikkat bozuklukları
- Zeka seviyesinde düşüklük ve algı bozuklukları
- Okul başarısında düşüşler
EN İYİ DEMİR KAYNAKLARI
- Et
- Yumurta
- Pekmez
- İirmik
- Antep fıstığı
- Roka
- Fasulye
6. İYOT EKSİKLİĞİ
- Beyin gelişimi ve sinir sistemini etkileyen iyotun eksikliği zeka geriliğine neden olur.
- Ayrıca konuşma, duyma, görme bozuklukları ve hareket sistemini de etkiler.
- Gebe kalan veya kalmak isteyen her kadında bu eksikliği önceden tespit etmek, eksik olanı yerine koymak için mutlaka guatr testleri önerilir.
- Yapılan çalışmalar iyot eksikliğinin olmadığı toplumlara göre ortalama zeka puanlarında 13,5 değerlik fark olduğu gösterilmiştir.
EN İYİ İYOT KAYNAKLARI
- Deniz ürünleri (haftada 2-3 defa)
- İyotlu tuz
7. ÇİNKODAN YANA ZENGİN BESİNLER
Çinko sinir sistemi üzerine etkisi olan önemli minerallerden biridir.
Hem gebelikte hem de bebek doğduğunda üzerinde önemle durulması gereken bir maddedir.
ÇİNKO ZENGİNİ BESİNLER
- Yeşil sebzeler
- Et
- Tahıllar
- Su
8. OMEGA 3 ZENGİNİ BESİNLER
- Omega 3, bebeğin beyin gelişimini destekler.
- Omega 3 ve omega 6 en çok yağlı ve derin deniz balıklarında bulunur.
EN İYİ OMEGA 3 KAYNAKLARI
- Karides
- Uskumru
- Sardalye
- Somon
- Diğer yağlı balıklar
- Balık yağı
Bebeğin beyin gelişimi için hamilelerin mutlaka yemesi gerekenler
- Demansta, hafıza kayıplarında önemli etkisi olan kolin. Yumurta sarısı, soya fasulyesi, sakatat, et ve yeşil sebzelerde bulunur.
- Günde 4-5 adet ceviz ve badem
- Yemeklerde soya filizi, kuru fasulye, soya fasulyesi, nohut, mısır, mısır unu
- Tatlı patates, marul, lahana, brokoli ve koyu yeşil yapraklı sebzeler
- Günde 2-3 porsiyon süt ve süt ürünleri
- Günde 3-4 porsiyon A, B, C, E vitaminleri, kalsiyum ve demir içeren sebze ve meyve grubu
- Protein grubundan demir ve çinko alımı için 4 porsiyon (günde 3-4 köfte yerine geçecek protein)
- Günde en az 3 litre su
GEBELERİN UZAK DURMASI GEREKEN BESİNLER
Gebelerin madde birikimi yapabilecek besinlerden uzak durması gerekir. Bu, bebeğin sağlığını ve zekasını etkileyebilir.
- Ton balığı gibi bazı balıklardan çok fazla yenildiği takdirde cıva alınabiliyor. Gebe olmayanlara zarar vermez ama gebelik ya da yeni doğan döneminde zararlı olabilir. Ton balığının çok fazla tüketilmemesi gerekir.
- Arsenik bebeğin zekasını negatif etkileyebilir.
- Alkol ve sigara da bebeğin zeka gelişimine olumsuz etkiler bırakır.