Giriş
Bitlis'teki bu mezarlık ziyaretçi akınına uğruyor
UNESCO Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi'nde bulunan, dünyanın en büyük Türk-İslam mezarlığı Ahlat Selçuklu Meydan Mezarlığı, Malazgirt Zaferi kutlamalarının yapıldığı 2 günde 30 bin kişi tarafından ziyaret edildi.
Bitlis'teki Ahlat Selçuklu Meydan Mezarlığı, Malazgirt Zaferi'nin 950. yıl dönümü için yurdun dört bir yanından ve yurt dışından gelenlerin akınına uğradı.
Büyüleyici havasıyla yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı olan dünyanın en büyük Türk-İslam mezarlığı ziyaretçilerine büyülü hatırlar bırakıyor
Bitlis'in Ahlat ilçesinde bulunan ve ortaçağ dönemine ait dünyanın en büyük Türk-İslam mezarlığı bugün açık hava müzesi niteliğindedir. Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alındı.
Cumhurbaşkanlığının himayesinde, Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle kazı ve restorasyon çalışmalarının yapıldığı mezarlıkta şehitler için dua edenler, tarihe yön veren destanı yazan ecdadın, her biri sanat eseri niteliği taşıyan mezar taşlarını inceledi.
Şanlı zaferin 950. yıl dönümü için yurdun dört bir yanından ve birçok ülkeden Muş'un Malazgirt ve Bitlis'in Ahlat ilçesine gelenler, dönüş yolculuğunda İslam tarihinin en önemli miraslarından Selçuklu Meydan Mezarlığı'nı ziyaret etti.
210 dönümlük bir alanı kaplayan Ahlat Selçuklu Mezarlığı'nda muhtelif biçimlerde yaklaşık 8122 mezar taşı bulunuyor.
Bu mezar taşlarından 118 tanesi anıt niteliğini taşımaktadır.
Aralarında birçok ülkenin diplomat ve temsilcilerinin de bulunduğu ziyaretçiler, üzerlerindeki yazılar, kabartmalar, oymalarıyla birbirinden değerli mezar taşının bulunduğu mezarlıkta fotoğraf çektirdi.
Ahlat Selçuklu Mezarlığı'nın geçmişi, tarihî olarak 1000 yıl öncesine dayanıyor. Mezarlığın, Mervânîler öncesinde dahi var olduğu tespit edilmiştir.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Gökhan Yazgı, AA muhabirine, 210 bin metrekarelik dünyanın en tarihi Türk-İslam Mezarlığı olan Selçuklu Meydan Mezarlığı'nda, 1960'lı yıllardan bu yana yürütülen kazı çalışmalarının son 10 yılda hızlandığını söyledi.
10 yıllık süreçte 8 bin 122 mezar taşı tespit ettiklerini ve bunlardan 4 bin 450'ye yakın mezarın konservasyon ve kazı çalışmalarını tamamladıklarını belirten Yazgı, "Mezarların kitabelerini oturttuk ve bunlarla ilgili hızlı bir yayın çalışmasına başladık. Amacımız tüm dünyada bu özel mezarlığın hak ettiği yeri bulması. Türk İslam aleminde Kubbet-ül İslam dediğimiz çok önemli bir mekan. Dönemin en önemli kültür, sanat ve ekonomi anlamındaki merkezlerinden biri. Aynı zamanda taş işçiliği anlamında da Anadolu'da İslam eserlerinin yapılmasında usların yetiştirdiği özel bir alan." değerlendirmesinde bulundu.
Mezarlığa ziyaretçi ilgisinin her geçen yıl arttığını vurgulayan Yazgı, 2000 yılında UNESCO Dünya Kültür Miras Geçici Listesi'ne alınan mezarlığın hızlı bir şekilde dünya kamuoyunun ilgisini çekmeye başladığını aktardı.
Okçular Vakfı, Ahlat Belediyesi ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın himayesinde gerçekleştirilen etkinliklerle iki günde ziyaretçi sayısının yaklaşık 30 bine ulaştığı bilgisini paylaşan Yazgı, "Bu ilgi bizi sevindiriyor. Çünkü halkımızın ecdadına olan saygısının bir göstergesi. Medyanın etkisiyle buraya ilgi arttı. Bizler de bu konuda, turizm anlamında bir destinasyon oluşturmak için çaba sarf ediyoruz." dedi.
Mezarlıkta yürütülen kazı çalışmalarında 19 çocuk mezarı alanı tespit edildiğini kaydeden Yazgı, "Bunlar yan yana konulmuş. Bir doğal afet ya da bir salgında ölen çocukların defnedildiği yer olduğunu düşünüyoruz. Bu tür farklı deşifrelerle bu mezarlığın gerçek kimliğini tüm Müslüman alemine yansıtmak için elimizden geleni yapıyoruz." ifadelerini kullandı.
Mezarlıkta yürütülen kazı çalışmalarında 19 çocuk mezarı alanı tespit edildiğini kaydeden Yazgı, "Bunlar yan yana konulmuş. Bir doğal afet ya da bir salgında ölen çocukların defnedildiği yer olduğunu düşünüyoruz. Bu tür farklı deşifrelerle bu mezarlığın gerçek kimliğini tüm Müslüman alemine yansıtmak için elimizden geleni yapıyoruz." ifadelerini kullandı.
Türklere Anadolu'nun kapılarını açan Malazgirt Savaşı'nın yapıldığı alanın tespiti için de çalışmaların devam ettiğini dile getiren Yazgı, şöyle konuştu:
"Prof. Dr. Adnan Çevik hocamızın öncülüğünde yaklaşık 50 kişilik bir uzmanla yürütülen yüzey araştırması şimdi daha derinlere doğru gidiyor. Savaş arkeolojisi anlamında Türkiye'de bir ilki gerçekleştiriyoruz. Çok önemli detaylara vakıf olmaya başladık. Savaşın nerde yapıldığı, Alparslan'ın otağını nerde kurduğu tüm detaylarıyla inceleniyor. Şu an belli objeler bulundu. Onların laboratuvar çalışmaları yapılıyor. Çok güzel güzel çalışmalarla inşallah yakın zamanda da hem bilimsel anlamda hem de turizm anlamında Türk halkını aydınlatan haberleri ileteceğiz."
Ahlat Selçuklu Mezarlığı'nın en büyük özelliklerinden biri, alışılmış mezar taşlarından çok daha büyük ve uzun mezar taşlarıdır. Bazı mezar taşlarının yüksekliği 3,5 metreyi bulmaktadır.
Mezar taşlarının her cephesinde dikkat çekici süslemeler vardır. Bu mezar taşları, Türkler'in Orta Asya kültüründen gelen ejder, palmet, kandil gibi geometrik desen ve şekillerle bezenmiştir.
Bu yapılar, alışılmış mezar ölçülerinden büyük, 3.50 metre yüksekliğe varan ve her cephesinde süsleme bulunan dikdörtgen prizma şeklindeki şâhideleriyle tanınırlar
Alanın giriş kısmında Ahlat Müze Müdürlüğü'ne bağlı bir arkeolojik inceleme merkezi bulunmaktadır.
Ankara'dan mezarlığı ziyarete gelen Atilla Şahin de "Ahlat, Selçuklu'nun en önemli yerlerinden biri. Malazgirt Savaşı'nda şehit olanların defnedildiği bir yer. Burası Türk ulusunun Anadolu'daki tapusudur. Türkiye'de yaşayan herkesin burayı görmesi gerekir. İnsanlar burada bir ulus için ne kadar canların gittiğini görebiliyor. Burada bir kez daha Türk olmaktan gurur duyuyoruz." diye konuştu.