Giriş
Çocuğunuzun boyu normal mi?
"Çocuğumun boyu yaşıtlarından kısa mı?" "Çocuğum ileride kaç cm olacak?" gibi sorular, ailelerin sık sorduğu soruların başında geliyor. Bu sorular özellikle çocukların ergenliğe girmeye yaklaştığı dönemlerde artıyor, çünkü ergenlik ile birlikte boy uzamasının durduğuna dair yaygın bir inanış var. Çocuk Sağlığı, Hastalıkları ve Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Abdullah Bereket merak edilen soruları yanıtladı.
Çocuk Sağlığı, Hastalıkları ve Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Abdullah Bereket, bir çocuğun boyunun normal olup olmadığı ideal olarak yaş ve cinsiyete göre boy standartlarını gösteren grafik üzerinde (persantil grafiği) işaretlenerek belirlenebileceğini belirtiyor. Bu nedenle her çocuğun büyüme grafiğinin onu izleyen doktorda veya ailesinde bulunması gerektiğini belirtiyor.
Persentil grafiği sayesinde çocuğun boyunun ve kilosunun yaşına uygun olup olmadığı belirlenebiliyor. Bu grafik aynı zamanda çocukta bir büyüme geriliği olup olmadığını görmeye de yarıyor.
Çocukların büyüme hızları yaşlarına göre değişiyor.
Çocuk Sağlığı, Hastalıkları ve Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Abdullah Bereket, en hızlı büyüme döneminin ilk bir yaş döneminde olduğunu belirtiyor ve ekliyor: "İlk 1 yıl boy uzaması kadar tartı artışı da önemlidir."
- İlk yıl doğum kilosu üçe katlanır, boy yaklaşık 25 santim artar.
- İkinci yılda 10-12 santim, üçüncü yılda 7-8 santim, dördüncü yıldan itibaren yılda 5-6 santim uzarlar.
- Boy uzaması 5 santimin altına inerse patolojik bir problem olabileceği, büyüme ve gelişme geriliği olabileceğinin düşünülmesi gerekiyor.
Çocuklarda büyüme gelişme geriliği belirtileri
Çocukta büyüme ve gelişme geriliğini anlamak için aşağıda bahsettiğimiz belirtileri gözlemlemeniz ve bu belirtilerden en az biri varsa zaman kaybetmeden doktora başvurmanız gerekiyor.
- Büyüme grafiğinde yaşa göre normalden sapma gösteren veya standartlara göre boyu kısa olan bir çocuksa
- Çocuğunuzun pantolon ve etek boyu 2 yıl aynı kaldıysa
- Ayakkabı numarası değişmediyse
- Çocuğunuz akranlarından kısa duruyorsa
- Sınıfın en kısa boylu olması veya en kısalarından biriyse
Çocuğun boyu akranlarına göre uzunsa erken ergenlik habercisi olabilir
Çocuğun boyu normal hızında seyrederken birden bire hızlı bir şekilde boy atmaya başlamışsa ailelerin bu konuya eğilmesi gerekiyor. Keza anne babası orta boylu olan bir çocuğun boyu büyüme eğrisinde ortalamanın çok üzerindeyse de dikkatli olmak gerekiyor. Çünkü bu iki durum da çocukta erken ergenlik belirtisi olabiliyor.
Çocuğun ilk etapta boyu uzun görünüyor ancak ergenliğe erken girmeleri sonucu büyümeleri çabuk duraibliyor ve beklendiği kadar uzun olmayabiliyorlar. Bu nedenle ailelerin ergenlik belirtilerini de iyi takip etmesi, normal yaştan önce başlayan belirtiler varsa, çocuk doktoruna başvurması gerekiyor.
Peki erken ergenlik belirtileri nelerdir? Ne zaman erken ergenlikten bahsedebiliriz?
Erken ergenlik belirtileri
Kız çocuklarında 8 yaşından, erkek çocuklarında ise 9 yaşından önce ergenlik bulguları ortaya çıkmışsa, bu durumda erken ergenlikten söz edilebiliyor.
Ergenlik belirtileri
- Kızlarda meme gelişimi
- Erkeklerde testis büyümesi
- Kız ve erkek çocuklarında genital bölgede ve koltuk altında kıllanma
