Giriş
Çocuklara parayı kullanma eğitimi
Çocuklarınızın parayla olan ilişkisine hiç dikkat ettiniz mi? Peki ona para kavramı ve parayı nasıl harcaması ve nasıl biriktirmesi konusunda bilgi ve eğitim verdiniz mi? Uzmanlara göre çocukluk çağında para konusunda doğru ve geçerli bir eğitim almak gelecek yıllar için oldukça önemli...
Yapılan bir araştırmaya göre, bir kişinin harcama ve tasarruf alışkanlıkları, 5-6 yaşları arasında şekilleniyor. Bu dönemde çocuklara kazandırılacak harcama ve tasarruf ile ilgili temel alışkanlıklar, onların ileriki hayatını şekillendirecek. Çocuklar, inanılmaz bir satın alma isteğine sahip. Bu durum da çoğu zaman aileleri zora sokuyor ve yanlış kararlar almalarına neden oluyor. Finansal okuryazarlık, küçük yaşta geliştirilmesi gereken 21. yüzyıl becerilerinden biri.
Finansal okuryazarlık, bireyin finansal kaynaklarını etkin bir biçimde kullanabilmesi ve bunu sağlayabilecek bilgiyi elde edebilme yeteneği şeklinde tanımlanıyor.
Çocukluk yıllarından başlayarak yaşam boyu ihtiyaç duyulan finansal okuryazarlık, genel olarak temel eğitimin bir parçası değil. Oysa, çocuk paranın işlevini, daha okul çağına gelmeden kavramaya başlıyor. Bu yüzden para konusunda çocukları küçük yaşlardan itibaren eğitmek şart.
İHTİYACA UYGUN PROGRAM
Finansal okuryazarlığın dünyada da pek çok farklı uygulaması var. Özellikle okullarda çocukları bilinçlendirmeye yönelik pek çok çalışma yapılıyor. Bahçeşehir Koleji de Türkiye’nin ihtiyaç ve kültürüne uygun olarak geliştirdiği bir sistem çerçevesinde ‘finansal okuryazarlık programı’ uyguluyor. Programı harcama, biriktirme (tasarrruf) ve paylaşma başlıkları altında topladıklarını söyleyen Bahçeşehir Koleji Genel Müdür Yardımcısı Hale Güneş, “Finansal okuryazarlık uygulamasının temel hedefi, para nedir ve nasıl kullanılmalıdır? İstek ve ihtiyaç arasındaki fark nedir? gibi sorulara cevap bulmak, seçim yapmak, sabırlı olmak, karar vermek gibi becerileri pekiştirmek” dedi.
DERSLERLE ENTEGRE
Her ay düzenledikleri etkinliklerle finansal okuryazarlık çalışmalarını programın içinde diğer disiplinlerle de entegre ederek uyguladıklarını belirten Hale Güneş, “Bu alandaki çalışmalarımızın hem matematik hem okuma yazma hem de değerler eğitimi programımızla da örtüşmesine dikkat ediyoruz. Üç kitaptan oluşan ‘Duru ile Murat Parayı Öğreniyorlar’ ‘Duru ile Murat Paralarını Harcıyorlar’ ve ‘Duru ile Murat Para Biriktirmeyi Öğreniyor’ serisi eğitim setimizde uygulamalarımızı destekliyor” diye konuştu.
ÜÇ KUMBARA YÖNTEMİ
Uygulamaları ile ilgili anne-babalardan çok olumlu geri dönüşler aldıklarını vurgulayan Güneş, programa dahil olan öğrencilerin para konusunda ciddi bir farkındalık kazandıklarını söyledi. Klasik yöntemlerde sadece biriktirmek üzerinden bir öğrenme gerçekleştirildiğine dikkat çeken Güneş, 3 kumbara yöntemi ‘Harcama-Biriktirme-Paylaşma’ olarak üç ihtiyaçta doğru bir yönlendirme ile karşılandığını belirtti.
SÖYLEMLERE DİKKAT
Uzmanlar, anne ve babanın parayla ilgili tutumlarının ve yaklaşımlarının çocuğa model olacağını söylüyor. Çocuğunuz bir şey istediğinde “param yok” şeklindeki söylemler yerine “Şu an bütçemiz uygun değil, paramızı diğer ihtiyaçlarımız için kullanacağız ya da senin buna ihtiyacın yok” gibi cevaplar vermek, onların gelişimi adına daha doğru bir yaklaşım olacak. Sürekli “param yok” diyen ailelerin çocukları hem parayı doğru kullanmayı öğrenemiyor hem de maddi durumlarıyla ilgili endişe yaşamaya başlıyor.
AİLELERE ÖNERİLER
● Çocuklar gözlem yaparak, çevrelerindeki yetişkin modelleri örnek alarak ve sık tekrar yaparak öğrenir. Para kavramı ile sayı saymaya başlamasıyla birlikte çocuğunuzu tanıştırabilirsiniz.
● İhtiyaç ve istek arasındaki farkı anlatın. Beğendiği her oyuncağa istediği anda sahip olmasını sağlamak çocuklara paranın değersiz ve kolay elde edilecek bir araç olduğu mesajını verir.
● Çocuğunuzla birikim yapmak ve boşa harcamak kavramları hakkında konuşun. Ona yaşına uygun örnekler vererek, artma ve azalmayı öğretebilirsiniz.
● Evde çocuğunuzun önceden belirlediğiniz ufak sorumlulukları olsun.
● Çocuğunuza hedef belirlemeyi öğretin, çok istediğimiz bir şeyi almak için sabır göstermek ve onu almak için gerekli parayı biriktirmek gerektiğini model olarak gösterin.
● Çocuğunuza yaşına göre ona yetecek kadar, asla gereğinden fazla olmayacak şekilde para verebilirsiniz.
● Alışveriş listesini çocuğunuzla birlikte yapmak ve markette liste dışında bir şey almamakta bütçe kavramını öğretmek için önemli bir adım olacak.
Haber: Sevim Büyüktaş Demir / POSTA
sevim.demir@posta.com.tr