Çocuklarda en sık görülen tiroid hastalıkları

Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Endokrinoloji ve Diyabet Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Abdullah Bereket, çocuklarda sık görülen tiroid hastalıklarını ve dikkate alınması belirtileri anlatıyor. Hazırlayan: Özgür Gökmen Çelenk Hipotiroidi, tiroid bezinin yeterince tiroid hormonu üretememesi sonucu kanda T4 ve T3 hormon seviyelerinin düşmesi anlamına geliyor. Bu durum doğumsal veya sonradan gelişen nedenlerle görülebilir. Çocuklarda büyümede geriliğe, boy kısalığına neden olabilir. Doğumsal hipotiroidi tedavi edilmezse zekâ geriliği yapabilir. Hastanın yaşı ve kilosuna uygun dozda verilen T4 hapı ile hipotiroidinin yol açabileceği tüm sorunlar engellenir. Kalıcı doğumsal hipotiroidilerde tedavi yaşam boyu sürmek zorundadır. Yenidoğanlara yapılan topuktan kan alma taraması ile doğumsal hipotiroidi önemli ölçüde yakalanıyor. Fakat bir bebekte uzamış sarılık, kabızlık, hareketlerde yavaşlık, aşırı uyku, az ağlama gibi belirtiler varsa hipotiroidi olup olmadığı incelenmeli. Hipotiroidi doğumsal değil de sonradan ortaya çıkarsa şu belirtilere yol açabilir: Fiziksel ve zihinsel yavaşlık. Boy artışında azalma. Kilo alma. Kaba bir yüz görünümü. Enerji azlığı, aşırı yorgunluk ve uyuma isteği. Ciltte kuruma, solukluk. Kabızlık. Boyunda tiroid bölgesinde şişlik. Ergenlikte gecikme veya erken ergenlik. HİPERTİROİDİ Hipertiroidi, tiroid bezinin aşırı çalışması sonucu kanda T4 ve T3 düzeylerinin normalin üzerine çıktığı durumdur. Çoğunlukla ergenlerde ve otoimmun nedenlerle (Graves hastalığı) ortaya çıkar. Nadiren tiroid bezinde sıcak nodül veya hipofizde TSH salgılayan adenom (tümör) nedeniyle de görülebilir. Çok nadiren de bazı genetik bozukluklarda rastlanabilir. Tedavide öncelikle tiroid bezinin hormon üretimini azaltan ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar tiroid hormonlarının normale dönmesini sağlar. İlaca cevap vermeyen veya sık sık nükseden olgularda cerrahi olarak tiroid bezinin çıkartılması veya radyoaktif iyot verilmesi diğer seçenekler arasındadır. Ancak çocuklarda bunlara nadiren gerek duyulur. Kilo kaybı. Çarpıntı. Terleme, sıcak bakması. Uykusuzluk. Ders başarısında düşme. Konsantre olamama. Aşırı duygusallık ve sinirlilik. Boyunda tiroid bezinin olduğu yerde büyüme. TİROİD NODÜLÜ Tiroid bezinin içinde yer alan yumrulara verilen isimdir. Nodül büyükse dışarıdan bir yumru şeklinde gözükebilir veya muayenede anlaşılır. Bunun dışında genellikle belirti vermez. Daha küçük nodüller ise tiroid ultrasonografisi ile tespit edilebilir. Tiroid nodülleri genellikle iyi huyludur fakat bir kısmında tiroid kanseri veya kansere dönüşme riski olabilir. Özellikle boyutu 1 santimin üzerindeki nodüllerde ve takipler sırasında boyutu artan nodüllerde bu olasılık daha fazladır. Biyopsi sonucu tiroid kanseri olduğu anlaşılan veya kuşkulu sonuç veren nodüller ameliyat, gerekirse radyoaktif iyot ile tedavi edilir.