Giriş
Çölyak hastalığı nedir? Çölyak hastalığı belirtileri nelerdir?
Tanı konulması zor olan çölyak hastalığının belirtilerini bilmek oldukça önemli. Peki, çölyak hastalığı nedir? Çölyak hastalığı belirtileri nelerdir? Çölyak hastalığı ile ilgili merak edilenleri Diyetisyen Ferdi Öztürk anlattı.
Hayat boyu süren, tahıl kaynaklı bir hastalık olan çölyak; beslenmemizin en önemli parçası olan tahıl grubundan arpa, buğday, çavdar ve bazen de yulafın tüketilmesi sonucu bağırsaklarda ortaya çıkan bir sindirim sistemi hastalığıdır.
Hastalığın temelinde bu saydığımız tahıl ürünlerinin içinde bulunan başta gluten proteininin gliadin adlı alt bölüntüsü olmak üzere birtakım başka proteinler yatar.
Gluten içeren besinler tükettiğimizde bağırsaklarımız bu proteine tahammül edemez, başta vitamin ve mineral olmak üzere vücudumuz için gerekli bazı besin ögelerinin sindirimini ve emilimi azalır.
Çölyaklı kişilerin bağışıklık sistemi hıncını ince bağırsaktan çıkarır ve oradaki küçük, parmak şeklindeki ince bağırsakta emilimi sağlayan villusların yapısını bozup düzleştirir.
Yiyecekleri ağzımıza aldığımız zaman kan dolaşımına katılabilmesi için bağırsaktaki villuslardan geçmesi gerekir. Bu yapı bozulunca kişi ne kadar beslenirse beslensin emilim tam gerçekleşmez ve kişi gerekli besin ögelerini alamayarak beslenemez. Bunun sonucunda yiyecekler emilemediği için kişide sindirim sistemi rahatsızlıkları boy gösterir.
İshal olmayan, karın ağrısı çekmeyen yoktur aramızda, ya da gaz çıkartmayan veya nedensizce kilo kayıpları yaşayan, yorgunluk, halsizlik hisseden… Bunlar çölyak hastalığının belirtileri olabilir. Çocuklarda daha çok ishal, büyümede gerilik ve kilo kaybıyla kendini belli ederken, yetişkinlerde ishalden çok karında gaz ve şişkinlik sıktır. İşte bunlar çölyak belirtilerinin sadece birkaçı. Yaşamımızın her anında karşılaşabileceğimiz bu rahatsızlıkları basite almayın!
Sağlık Bakanlığı'nın hazırladığı raporda Türkiye'deki çölyak hasta sayısının 250-750 bin arasında değiştiği, ancak hastaların sadece yüzde 10'una tanı koyulduğu ifade edildi. Gizli çölyaklılar daha fazla geç kaçmadan gerekli önlemleri almalı.
Bu belirtilerden bir kaçını kendinizde görüyorsanız ve soy ağacınıza çölyak hastası varsa, gluten içeren bu gıdalardan belli süreyle uzak durarak vücudunuzdaki farklılığı gözlemleyebilir, çölyaklı olup olmadığınız konusunda doktorların yapacağı testler ve aşamalı uygulamalardan önce fikir sahibi edinebilirsiniz.