Deniz Berdan & Begüm Berdan: Türk kadını doğru giyinemiyor, ama Türk erkeği daha kötü giyiniyor

Bekir Saçar

Moda serüveniniz nasıl başladı?

Deniz Berdan: Anaerkil bir iş bizimki. Annem tekstilciydi, Begüm benden sonraki 3. kuşak. Çalışma hayatıma okul yıllarında yarı zamanlı moda editörlüğü yaparak başladım.

Begüm Berdan: Lisedeyken defter kaplarını ayakkabıma, ceketime yama yaparak modayla ilgilenmeye başladım.

Bu işte kaçıncı yılınız?

D.B.: Altı yıl oldu. Ancak sektöre girişim, kendi adım altında 1993 yılında kapsül koleksiyon ile oldu.

Begüm, çok sıra dışı bir tarzın var. Bu nasıl gelişti?

B.B.: Benim sıra dışılığım annemden geliyor zaten.

D.B.: Aslında obsesif karakterli cins bir insanım. Tutkunu olduğum şeyleri işim haline getirmeden kolay bırakmam. Mesela 20’li yaşlarımda hem motokros hem ralli yapar, pistte yarışırdım. Ama bu sıra dışı olmak için yapılan bir şey değil, doğamda var.

ANNEM BENİM TEKSTİL İŞİNE GİRMEMİ İSTEMEDİ

Ne zaman “Ben modacı olmak istiyorum” dediniz?

D.B.: Annem tekstil işine girmemi istemiyordu ama girdim.

B.B.: Benim ana dalım performans için kostüm tasarımı. Yani film, dans, tiyatro, bale ya da sanat performanslarında hazırlanan, kişiye özel kutür dikim. Eğitimimin çok büyük kısmı karakter analizleri ve giyimlerinin insanları, yürüyüşüyle, tavrıyla nasıl değiştirdiği, nasıl karaktere büründürdüğüyle ilgiliydi.

Moda haftasının renkli defilelerinden biri size ait. Koleksiyonunuzda bahseder misiniz?

D.B.: Ana teması bizim topraklarımızdan çıkan ‘Umay Ana’ydı. Umay Ana, hem aşk tanrıçası hem de savaş tanrısı. Gün ışığında görüldüğünde savaşçı bir erkek, gece karanlığında görüldüğünde aşkı temsil eden anaç bir varlık. Hem ölümü hem de doğumu temsil eden biri.

B.B.: Modern minyatür sanatçısı Murat Palta’nın ‘Gods, Monsters and Men’ isimli eserinde odak noktasında gördüğümüz tanrıçaydı her şeyi başlatan.

MODA BİR DAYATMADIR

Koleksiyon nasıl kadınları anlatıyor?

D.B.: Koleksiyonumuzu, daha doğrusu markamızı, sadece kadınları değil, tüm bireyleri anlatan, kimseyi ötekileştirmeyen bir marka olarak tanımlıyoruz.

Dünyadaki toplumsal ve politik olaylar modayı etkiliyor mu?

B.B.: Etkilemez olur mu? Giysi çok bireysel bir obje ve insanlar sürekli ister istemez herkese giydikleriyle mesajlar veriyor.

D.B.: Dünyadaki tasarımcılar arasında özellikle son birkaç yıldır politize olma durumu var. Sadece modada değil, her alanda politika hayatımızı çok yakından etkiliyor.

Sizce moda nedir?

B.B.: Moda kesinlikle bir dayatmadır.

D.B.: Eskiden krallar ve kraliçeler tarafından dayatılırken şimdilerde büyük reklam şirketleri tarafından dayatılıyor.

Defileyi Ezhel, Ceza ve Ayben’in şarkılarıyla sundunuz. Neden?

D.B.: Üçü de Türkiye’de çok başarılı bulduğumuz Türk hip hop sanatçısı. Biz her sezon şovumuzun vazgeçilmez beat’leri diye düşündüğümüz ‘queer hip-hop’a yer veriyoruz. Bu sezonun tek farkı hem koleksiyon teması olarak hem de kültürümüzden güç alarak Türk hip-hop’a yer verdik. Londra Moda Haftası’nda yapacağımız şovda bu müzikleri kullanmak mükemmel olacak.

Kime stil sahibi dersiniz?

D.B.: Stil sahibi olmak bir şehir efsanesi. Kişiye göre değişir. İnsanları anlamlandırmaya çalışarak “O stil sahibi”, “Bu stil sahibi” diyebilirsiniz ancak. Bunu moda profesörlerine bırakalım.

ERKEKLER İKİ BEDEN KÜÇÜK KIYAFETLERLE DOLAŞIYOR

Türk kadınları doğru giyiniyor mu?

B.B.: Giyinemiyor çünkü sürekli çevre baskısı var üzerlerinde. Bu baskı, insanları bu konuda belli kurallar varmış gibi giyinmeye zorluyor.

D.B.: Aslında kadınlardan ziyade erkekler kendini kötü giyinmeye zorluyor. Çoğu erkek üzerinde iki beden küçük kıyafetle dolaşıyor.

Dünyadaki en iyi moda tasarımcısı kim?

B.B.: 14. Louis. Modayı başlatan adam benim için. Politikayı tamamen modayla yöneten biri.