Giriş
Görenler gözlerine inanamadı! Uzaydan gelen hediye: Kuzey ışıkları
Dün öğleden sonra etkisini göstermeye başlayan bir güneş fırtınası, nadir görülen Kuzey(Aurora) Işıkları'nı ortaya çıkardı. Türkiye dahil birçok ülkeden görülen Kuzey Işıkları gökyüzünü bir renk cümbüşü ile aydınlatırken, insanlar bu durumu bir 'sihir' olarak değerlendirdi. Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi'nden Rob Steenburgh ise bunun 'uzay havasından gelen bir hediye' olduğunu söyledi.
ABD'deki Ulusal Okyanus ve Atmosfer İdaresi (NOAA) Çarşamba günü başlayan bir dizi güneş patlamasının ardından, 20 yıl sonra ilk kez bir uyarı yayınlayarak Cuma günü öğleden sonra başlayacak jeomanyetik fırtına için uyarıda bulunmuştu.
Güneş fırtınası olarak da bilinen jeomanyetik fırtınanın GPS gibi elektronik cihazları ve elektrik şebekelerini ve internet ağını etkileyebileceğini vurgulayan ABD ajansı, fırtınanın ayrıca dünyanın bazı bölümlerini muhteşem bir ışık çemberiyle kaplayabileceğini açıklamıştı.
UZAY HAVASININ BİR HEDİYESİ: KUZEY IŞIKLARI
Etkisini muhtemelen önümüzdeki haftaya kadar sürdürmesi beklenen fırtına dün gece, ABD, İngiltere, Almanya, Rusya, Ukrayna, Romanya, İrlanda, Çek Cumhuriyeti ve İsviçre gibi ülkelerde Kuzey (Aurora) ışıklarının görünmesine yol açtı.
Uluslararası ajanslar görsel şölenin fotoğraflarını yayınlarken, NOAA'nın Uzay Hava Tahmin Merkezi'nden Rob Steenburgh, Associated Press'e yaptığı açıklamada, "Bunların hepsi artan güneş aktivitesinin bir parçası. Aurora uzay havasından gelen bir hediye" dedi.
TÜRKİYE'DE DE GÖRÜLDÜ
Balkanlar'a kadar inen Kuzey Işıkları Türkiye'de de Trabzon ve İstanbul'dan görüldü.
KUZEY IŞIKLARI NASIL OLUŞUR?
Bilim insanlarına göre, Auroranın oluşmasını sağlayan şey Güneş’tir. Güneş'te patlamalar olduğunda bazı parçacıklar uzaya savrulur. Bu yüklü parçacıkların bazıları Dünya'nın atmosferine girer ve atmosferdeki gaz molekülleri ile çarpışırlar. Yani Kutup Işıkları, Güneş'ten gelen yüklü taneciklerin Dünya’nın atmosferdeki oksijen ve azot gazlarının tanecikleri ile çarpışması sonunda oluşur.
Kuzey yarımkürede, bu faaliyetin çoğu 'aurora oval' olarak bilinen ve 60 ila 75 derece arasındaki enlemleri kapsayan bir bant içinde gerçekleşir. Aktivite güçlü olduğunda, bu daha geniş bir alanı kapsayacak şekilde genişler.
İNSANLAR ADETA BÜYÜLENDİ: BU BİR SİHİR
Uzmanlar, Aurora'yı görmek için ışık kirliliğinin minimum düzeyde olduğu bir yer bulunmasını gerektiğini söylüyor ancak dün gece gökyüzüne bakanlar muhteşem manzarayı görmek için çok büyük bir çaba harcamadı.
Gördüklerini sosyal medyada paylaşan kullanıcılardan biri, bunun son dönemde gördüğü en iyi manzara olduğunu söylerken, başka bir kullanıcı gökyüzündeki renk cümbüşünü 'sihir' olarak değerlendirdi. Yorumculardan bir diğeri ise "Herkes doğayı takdir etmek için bir araya geliyor." ifadelerini kullandı.
JEOMANYETİK FIRTINA NEDİR?
Jeomanyetik fırtına, Dünya'nın manyetik alanıyla etkileşime giren güneş rüzgarı şok dalgası ve/veya manyetik alan bulutu nedeniyle Dünya'nın manyetosferinde meydana gelen geçici bir rahatsızlıktır. Dünya'nın manyetik alanında dalgalanmalara ve bozulmalara neden olurlar. Bu dalgalanmalar, manyetosferin içindeki elektrik akımlarının değişmesine ve manyetik alanda ani değişikliklere yol açar. Jeomanyetik fırtınalar genellikle güçlü Güneş patlamaları veya Güneşten gelen koronal kütle atımları (CME'ler) ile ilişkilidir.
Jeomanyetik fırtınaların etkileri arasında manyetik pusulaların sapması, radyo iletişiminde kesintiler, elektrik şebekelerinde gerilim dalgalanmaları, uyduların çalışmasında sorunlar ve uzay araçlarının elektronik sistemlerine zarar verme potansiyeli bulunur. Bu nedenle, jeomanyetik fırtınaların izlenmesi ve tahmin edilmesi, özellikle uzay hava durumu tahminleri ve altyapı koruma açısından önemlidir.
