İnsanlığın en büyük korkusu! Üreticiler 'olmaz' dese de gelişmeler hiç hayra alamet değil

Ömer Faruk Ekinci / Posta.com.tr  İnsanoğlunun yaradılışından beri hayatında önemli bir yer kaplayan teknoloji, son yüzyılda dünyanın küreselleşmesiyle hızlı bir şekilde gelişmeyi sürdürüyor. Yüzyıllardır insanların hayallerini süsleyen ve pek çok kitap ve filme konu olan robotlar ise yakın zamanda hayatımızın her noktasında karşımıza çıkacak gibi duruyor. Pek çok alanda çalışmalarını sürdüren teknoloji şirketleri sayesinde bugüne kadar bilim kurgunun bir malzemesi olan akıllı robotlara artık gündelik hayatımızda rastlamak çok da zor değil. Bu şirketlerden en ünlü ve önemlilerinden birisi de 1992 yılında ABD'de kurulan Boston Dynamics. Amerikan Ulusal Mühendislik Akademisi üyesi Marc Raibert ve arkadaşları tarafından bir mühendislik, yapay zeka ve robotik tasarım şirketi olarak kurulan Boston Dynamics, ürettiği akıllı robotlarla ismini tüm dünyaya duyurdu.

ROBOTLAR İNSANLARLA SAVAŞACAK MI?

Herkesin içten içe aklında bulunan 'Robotlar insanlarla savaşacak mı, savaşlarda kullanılacak mı?' sorusuna Boston Dynamics'ten cevap gelirken diğer şirketler de onlara katıldı. Ancak hala onlarla aynı düşünmeyen bazı teknoloji firmaları bulunmakta.

Savaş alanında askerlere büyük bir avantaj sağlayacağı düşünülen BigDog'un üretimi, ABD ordusundan yapılan geri dönüşlerde benzinle çalışan içten yanmalı motoru olması sebebiyle çıkardığı fazla ses yüzünden savaş ortamına uygun olmadığı gerekçesiyle 2015 yılının sonunda durduruldu.

BigDog'dan kalan koltuğu ise tamamen elektrikle ve neredeyse gürültüsüz olarak çalışan 'Spot'a bıraktı. Spot tüm bu üstün özelliklerine rağmen motorunun eskisi kadar güçlü olmaması nedeniyle taşıma kapasitesi düşük tutulmuştu.

YOUTUBE VİDEOSUYLA DÜNYANIN GÜNDEMİNE OTURDU

2017 yılında YouTube'a yüklenen bir video ile ismini tüm dünyaya duyuran Spot, videoda başka bir robot köpek için kapıyı açıyordu. 2 milyondan fazla görüntülenme sayısına ulaşan videonun ardından gündeme oturan Spot ile ilgili pek çok yorum yapıldı, bazıları bunun bir teknoloji harikası olduğunu söylerken bazıları ise robotları 'korkunç' olarak yorumladı.

Geçtiğimiz günlerde ise Boston Dynamics'in paylaştığı videoda şarkı eşliğinde dans ettiği görülen robotlar sosyal medyada gündem oldu. Kimileri robotun asıl amacının bu olmaması gerektiğini daha yararlı şeyler yaptırılması gerektiğini savunurken bazıları ise robotların bu hallerinin sempatik olduğunu belirtti.

ORDU VE POLİS TARAFINDAN KULLANILDI

Ancak şirketler, “ulusların ve devlet kurumlarının kendilerini savunmak ve yasalarını uygulamak için kullandıkları mevcut teknolojilerle” alakalarının olmadığını da ifade ettiler. Buna karşı argüman olarak ise Boston Dynamics'in ürettiği Spot'a ABD'de polisler tarafından kullanılması gösterildi.

2020 yılında sosyal medyada gündem olan görüntülerde New York Polis Departmanı'nın kullandığı mavi renkli bir Spot görüldü. Polisler tarafından 'Digidog' ismi verilen Spot, kamuoyunda oluşan tepki sonrasında Boston Dynamics'e geri verildi.

SİLAH FUARINDA TANITILDI

Öte yandan Boston Dynamics ve onun açıklamasına katılan şirketler robotları silahlandırmayacağını duyursa da bunu yapacak başka şirketler ve devletler bulunmakta. Bir Rus silah fuarında, Çinli robot firması Unitree Robotics'in bir robotu üzerine el bombası fırlatıcı yerleştirilmiş şekilde sergilendi.

Üretici firma Unitree Robotics, robotların silahlandırılmasına karşı herhangi bir güvence vermemekle birlikte, izinsiz yapılan modifikasyonların ürünü garanti kapsamından çıkacağını konusunda uyarıda bulundu.

BÜYÜK ŞİRKETLERDEN RAHATLATAN AÇIKLAMA

Pek çok korkmuş insanı rahatlatmak adına Boston Dynamics'ten yapılan açıklamada, elle veya otomatik olarak kontrol edilen robotlara silah takmanın insanların yaşadığı ortamlar için büyük riskler teşkil ettiğini söyleyerek, bunun etik olmadığını belirtti.

Planları arasında gerek köpek gerekse insan şeklindeki robotlara silah takılmayacağını söyleyen şirkete dünyaca ünlü Agility Robotics, ANYbotics, Clearpath Robotics, Open Robotics ve Unitree Robotics firmaları da katıldı. Ürettikleri ve üretecekleri robotlarda silah kullanmayacağını söyleyen şirketler bunu kullanıcıların yapmasını da engellemek adına çalışmalar yapacağını duyurdu.

Şirketlerden yapılan ortak açıklamada şu ifadeler kullanıldı:

Mümkün olduğunda, potansiyel silahlanmayı önlemek için müşterilerimizin amaçlanan uygulamalarını dikkatlice inceleyeceğiz. Ayrıca, bu riskleri azaltabilecek veya azaltabilecek teknolojik özelliklerin geliştirilmesini araştırmayı taahhüt ediyoruz.

"İNSİTAYİF KULLANMALARI MÜMKÜN DEĞİL"

Posta.com.tr'ye konuşan İstanbul Teknik Üniversitesi Bilgisayar Ve Bilişim, Yapay Zeka Ve Veri Mühendisliği Bölüm Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Hatice Köse, Boston Dynamics ve ona katılan firmaların bu kararları 'Robot Etiği ve 'Makine Etiği' kavramları çerçevesinde aldıklarını dile getirdi.

Robot etiği ve makine etiği kavramlarının robotların insanlara zarar verecek amaçlar için kullanılmamasını ve robotların görevlerini yerine getirirken insanlara zarar vermemesini kapsadığını söyleyen Prof. Dr. Köse şu ifadeleri kullandı:

Ayrıca sensörlerin ve makine öğrenmesine dayalı insan tanıma modellerinin 100% doğru çalışmadığı bir dünyada sivillerin ve okul, hastane gibi alanların doğru tanınmaması otonom hareket eden silahlı robotik bir sistemin hata sonucu sivillere (çocuklar, yaşlılar, engelliler gibi kendini koruyamayacak durumda olan bireyler de dahil) zarar vermesine neden olabilir.

Söz konusu sistemlerin böyle zamanlarda karar verirken inisiyatif kullanmasının şu an için mümkün olmadığını belirten Prof. Dr. Köse, teknolojinin bu tür kullanılması durumunda insanların teknolojiye karşı tavır almalarına ve bu alanda gelişmelerin gerilemesine sebep olabileceğine dikkat çekti.